USS Norfolk (DL-1)

USS Norfolk (DL-1)
Klasa	fregata
Typ	Norfolk
Projekt	SCB-1
	Historia
Stocznia	New York Shipbuilding (Camden)
Położenie stępki	1 września 1949
Wodowanie	21 grudnia 1951
	US Navy
Wejście do służby	4 marca 1953
Wycofanie ze służby	1 listopada 1973
	Dane taktyczno-techniczne
Wyporność	standardowa 5555 ton; pełna 7315 ton
Długość	164,06 metra
Szerokość	16,30 metra
Zanurzenie	5,51-7,64 metra
	Napęd
	4 kotły, 2 zespoły turbin parowych (80 000 KM)
Prędkość	32,5 węzła
Zasięg	4 500 Mm @ 20 węzłów.
	Sensory
	sonar: SQS-23, radar: SPS-37
	Uzbrojenie
	8 dział plot. kal. 76 mm; 8 działek plot. kal. 20 mm; wyrzutnia rakietowa RUR-4 Weapon Alpha, następnie ASROC; 4 miotacze bomb głębinowych typu Mk 108
Wyrzutnie torpedowe	8 x 533 mm
Załoga	546 osób
	Multimedia w Wikimedia Commons

USS Norfolk (DL-1) – amerykańska fregata z okresu powojennego, budowana początkowo jako okręt prototypowy nowego typu dwunastu małych krążowników zwalczania okrętów podwodnych, wyspecjalizowanych w działaniach ZOP przeciwko szybkim okrętom podwodnym, o wysokim też potencjale w obronie przeciwlotniczej lotniskowcowych grup uderzeniowych. Ostatecznie pozostała jedynym zbudowanym okrętem swojego typu. Początkowe oznaczenie CLK-1 odzwierciedlało krążowniczą klasyfikację jednostki, jednak gdy w trakcie jej budowy zrezygnowano z produkcji całej serii okrętów tego typu, Norfolk został przeklasyfikowany na fregatę z oznaczeniem DL-1. Po wejściu do służby w marynarce amerykańskiej 4 marca 1953 roku, służył przede wszystkim do celów testowych i badawczych w zakresie zwalczania okrętów podwodnych. Norfolk (DL-1) został wycofany ze służby w 1970 roku, a po trzech latach zezłomowany. Był drugim okrętem amerykańskiej marynarki noszącym nazwę USS Norfolk.

Geneza

USS "Norfolk" (CLK-1) ujęty w budżecie FY1948, zaprojektowano pierwotnie jako pierwszy z dwunastu niewielkich rozmiarów krążowników nowego typu, wyspecjalizowanych w poszukiwaniu i zwalczaniu okrętów podwodnych (ang. hunter-killer cruiser)^[1]. Koncepcja tego okrętu powstała w odpowiedzi na rozwój szybkich okrętów podwodnych zapoczątkowany niemieckim typem XXI. Okręt miał być zdolny do utrzymywania dużych prędkości w każdych warunkach pogodowych, zestaw jego uzbrojenia natomiast, pozwalać miał na zwalczanie okrętów podwodnych znajdujących się także przed okrętem. Drugoplanową rolą jednostek zakładanego typu Norfolk, miało być także uczestnictwo w systemie obrony przeciwlotniczej zespołów zadaniowych floty^[1]. Projekt Biura Okrętów, oznaczony numerem SCB-1^[2], oparto na zmodyfikowanym projekcie kadłuba krążowników przeciwlotniczych typu Atlanta. Po odroczeniu budowy drugiego okrętu tego typu, USS "New Haven" (CLK-2), a następnie rezygnacji z budowy założonej wcześniej serii dwunastu jednostek tego typu w 1951 roku, "Norfolk" został przeklasyfikowany na fregatę^[1]. Nowa w United States Navy klasa fregat z desygnacją DL (Destroyer Leader – dosłownie niszczyciel lider), została ustanowiona w 1951 roku, dla jednostek zbliżonych do dużych niszczycieli, które zostały zaprojektowane do współpracy z szybkimi zespołami lotniskowców. Zgodnie z relacją admirała Arleigha Burke, wielu członków Kongresu "miało wrażenie, że niszczyciele lidery były w rzeczywistości lekkimi krążownikami^[1]". Odnosząc się do tego, adm. Burke - późniejszy Szef Operacji Morskich – postanowił, iż w związku z faktem że US Navy nie buduje fregat, ten termin znajdzie zastosowanie do nowych "ciężkich niszczycieli"^[1]. W polskiej terminologii tego okresu okręty tego rodzaju określano też jako wielkie fregaty^[3].

Budowa i konstrukcja

Budowę jednostki powierzono stoczni New York Shipbuilding w Camden. Stępkę położono 1 września 1949 roku, wodowanie odbyło się 29 grudnia 1951 roku, zaś oficjalne przyjęcie do służby 4 marca 1953 roku. Okręt miał typowe dla krążowników podwójne dno przechodzące w drugi pokład. Przy swojej długości 160 metrów wypierał 5 600 ton wody, co sytuowało go rozmiarami poniżej wielkości krążowników z czasów drugiej wojny światowej, był jednak znacznie większy od niszczycieli. W celu zwiększenia zdolności przeżycia okrętu na polu walki, dwie maszynownie jednostki były od siebie oddalone o 20 stóp (6 metrów). Uzbrojony był 4 podwójne armaty kalibru 76 mm/70 oraz cztery wyrzutnie strzelających do przodu okrętu RUR-4 Weapon Alpha – przeciwpodwodnych pocisków rakietowych kalibru 133 mm, do których w 1960 roku dodano wyrzutnie ASROC, oraz osiem wyrzutni torpedowych kalibru 533 mm dla samonaprowadzających się torped kierowanych przed strzałem przez złożony sonar SQS-23^[4]. W 1962 roku, okręt otrzymał także radar AN/SPS-37.

Służba operacyjna

Po odbyciu prób na Morzu Karaibskim "Norfolk" został przydzielony do Floty Atlantyku, pełniąc funkcję okrętu flagowego flotylli niszczycieli, a w czerwcu 1957 roku całej Floty Atlantyckiej. W latach 1959 i 1960 jednostkę poddano dwóm modernizacjom uzbrojenia i wyposażenia, w czasie których wymieniono działa kal. 76 mm na nowocześniejsze, usunięto przestarzałe działka Oerlikon 20 mm oraz zainstalowano najnowszy system ZOP rakietotorped RUR-5 ASROC.

Po modernizacji USS "Norfolk" powrócił do służby we Flocie Atlantyku, odbywając ćwiczenia w poszukiwaniu i zwalczaniu okrętów podwodnych, często współdziałając z okrętami flot państw Ameryki Łacińskiej. 10 maja 1960 roku, wraz z niszczycielem USS "The Sullivans" (DD-537) typu Fletcher uczestniczył w utarczce z kubańskim okrętem patrolowym na międzynarodowych wodach Cieśniny Florydzkiej. W 1968 roku został na okres 6 miesięcy przesunięty do Sił Bliskiego Wschodu jako jednostka admiralska. Niezależnie od prowadzenia poszczególnych misji, w trakcie służby USS Norfolk (DL-1) podstawową rolą okrętu było uczestnictwo w pracach badawczo-rozwojowych i w testach systemów ZOP^[1].

15 stycznia 1970 roku USS "Norfolk" (DL-1) został wycofany do rezerwy. Z listy floty skreślono go 1 listopada 1973 roku, a 22 sierpnia 1974 roku sprzedano na złom^[5]. Okręt, który w myśl pierwotnych założeń miał być prototypem nowego typu krążowników ZOP, skończył służbę w US Navy jako jedyny przedstawiciel swojego projektu. Zapoczątkowana jednak przez niego nowa w marynarce amerykańskiej klasa fregat (DL) była kontynuowana aż do 30 czerwca 1975 roku, kiedy zastąpiona została desygnacją fregat FF/FFG - mniejszych okrętów eskortowych, oznaczanych poprzednio jako DE/DEG^[1]. Równolegle z "Norfolkiem", do służby zaczęły wchodzić kontynuujące klasyfikację fregaty cztery jednostki typu Mitscher (DL-2 do 5)^[1].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Norman Polmar: The Naval Institute Guide to the Ships and Aircraft of the U.S. Fleet, s. 148
↑ Norman Polmar: The Naval Institute Guide to the Ships and Aircraft of the U.S. Fleet, s. 646
↑ W. Supiński, L. Błaszczyk: Okręty wojenne 1900-1966, Wyd. MON, Warszawa 1967, s. 92-93.
↑ Global Security: CLK-1 Norfolk / DL-1 Norfolk Class
↑ Zajac 2018 ↓, s. 34.

Bibliografia

Grzegorz Nowak Lider Norfolk – zapomniany okręt US Navy w: Okręty Wojenne nr 3/2001, ISSN 1231-014X
Ivan Zajac. USS Norfolk. Ślepa uliczka ewolucji. „Morze”. Nr 1/2018. IV (28), styczeń 2018. Warszawa. ISSN 2543-5469.
Ten artykuł zawiera treści udostępnione w ramach domeny publicznej przez Dictionary of American Naval Fighting Ships. Treści te są umieszczone tutaj.
Norman Polmar: The Naval Institute Guide to the Ships and Aircraft of the U.S. Fleet (19th ed). Annapolis: Naval Institute Press. ISBN 978-159114-687-2.
CLK-1 Norfolk / DL-1 Norfolk Class. Global Security. [dostęp 2013-09-01]. (ang.).

[USGuide-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Norman Polmar: The Naval Institute Guide to the Ships and Aircraft of the U.S. Fleet, s. 148

[2] Norman Polmar: The Naval Institute Guide to the Ships and Aircraft of the U.S. Fleet, s. 646

[3] W. Supiński, L. Błaszczyk: Okręty wojenne 1900-1966, Wyd. MON, Warszawa 1967, s. 92-93.

[GS-4] Global Security: CLK-1 Norfolk / DL-1 Norfolk Class

[CITEREFZajac201834-5] Zajac 2018 ↓, s. 34.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]