USS Shark (SS-8)

Zobacz też: inne jednostki pływające o tej nazwie.

USS Shark (SS-8)

USS „Shark” i „Porpoise” ok. 1905 r.
Klasa	okręt podwodny
Typ	A
Historia
Stocznia	Crescent Shipyard(inne języki), Elizabeth
Położenie stępki	11 stycznia 1901
Wodowanie	19 października 1901
US Navy
Wejście do służby	19 września 1903
Wycofanie ze służby	16 stycznia 1922
Dane taktyczno-techniczne
Wyporność • na powierzchni • w zanurzeniu	107 ton 123 t
Długość	19,5 m
Szerokość	3,6 m
Zanurzenie	3,2 m
Zanurzenie testowe	25 m
Rodzaj kadłuba	jednokadłubowy
Materiał kadłuba	brąz manganowy
Napęd
1 silnik benzynowy o mocy 160 KM 1 silnik elektryczny o mocy 70 KM 1 śruba
Prędkość • na powierzchni • w zanurzeniu	8 węzłów 7 w.
Zasięg	powierzchnia: 184 Mm przy 8 w. zanurzenie: 21 Mm przy 4 w.
Uzbrojenie
5 torped
Wyrzutnie torpedowe	1 x 450 mm (18")
Załoga	7
Multimedia w Wikimedia Commons

USS Shark (SS-8) – amerykański okręt podwodny z początku XX wieku i okresu I wojny światowej, siódma zamówiona jednostka typu A. Została zwodowana 19 października 1901 roku w Crescent Shipyard(inne języki) w Elizabeth i przyjęta w skład US Navy 19 września 1903 roku. W listopadzie 1911 roku nazwę okrętu zmieniono na oznaczenie literowo-numeryczne A-7. Okręt skreślono z listy floty 16 stycznia 1922 roku.

Projekt i dane taktyczno–techniczne

USS „Shark”, zaprojektowany przez inż. Johna Hollanda, stanowił rozwinięcie jego poprzedniego projektu Holland VI – pierwszego okrętu podwodnego zakupionego przez US Navy^[1][2]. Oprócz większych wymiarów i wyporności, na śródokręcie przeniesiono zbiorniki balastowe w celu poprawy manewrowości^[1]. „Shark”, podobnie jak wszystkie okręty typu A, był jednostką pół-eksperymentalną (m.in. testowano na nim różne rodzaje kiosków i peryskopy)^[3].

„Shark” był małym okrętem podwodnym o konstrukcji jednokadłubowej. Długość całkowita wykonanej ze brązu manganowego jednostki wynosiła 19,5 metra, szerokość 3,6 metra i zanurzenie 3,2 metra^[1][2][4]. Wyporność w położeniu nawodnym wynosiła 107 ton, a w zanurzeniu 123 tony^[1][2][4]. Okręt napędzany był na powierzchni przez 4-cylindrowy silnik benzynowy Otto(inne języki) o mocy 160 koni mechanicznych (KM)^[1][2][5]. Napęd podwodny zapewniał silnik elektryczny prądu stałego o mocy 70 KM^[5][6][a]. Jednośrubowy układ napędowy pozwalał osiągnąć prędkość 8 węzłów na powierzchni i 7 węzłów w zanurzeniu^[1][2][5]. Zasięg wynosił 184 Mm przy prędkości 8 węzłów w położeniu nawodnym oraz 21 Mm przy prędkości 4 węzłów pod wodą^[1]. Energia elektryczna magazynowana była w akumulatorach kwasowo-ołowiowych o zmiennym napięciu od 70 do 160 V, które zapewniały 2 godziny podwodnego pływania przy pełnym obciążeniu^[2][7]. Dopuszczalna głębokość zanurzenia wynosiła 25 metrów^[8].

Okręt wyposażony był w dziobową wyrzutnię torped kalibru 450 mm (18")^[b], z łącznym zapasem pięciu torped^[1][2]. Załoga okrętu składała się jednego oficera oraz sześciu podoficerów i marynarzy^[1][2][7].

Budowa i przebieg służby

USS „Shark” (Submarine Torpedo Boat No. 8) zbudowany został w Crescent Shipyard(inne języki) w Elizabeth^[2][10][11]. Stępkę okrętu położono 11 stycznia 1901 roku^[10], został zwodowany 19 października 1901 roku^[1][2], a do służby przyjęto go 19 września 1903 roku^[10].

Pierwszym dowódcą jednostki został por. mar. Charles P. Nelson(inne języki). Przez pierwsze 3,5 roku okręt stacjonował w Centrum Uzbrojenia Torpedowego w Newport, gdzie brał udział w badaniach nad zastosowaniem uzbrojenia torpedowego, szkoleniu i eksperymentach^[12]. W marcu 1907 roku został wcielony do 1. Flotylli Torpedowej, a następnie był używany w Akademii Marynarki Wojennej Stanów Zjednoczonych w Annapolis. 21 kwietnia 1908 roku „Shark” został wycofany ze służby, a następnie po częściowym demontażu wraz z bliźniaczym „Porpoise” na pokładzie węglowca USS „Caesar”(inne języki) rozpoczął podróż na Filipiny^[12]. 14 sierpnia 1908 roku w Cavite okręt ponownie przyjęto do służby w 1. Dywizjonie Okrętów Podwodnych we Flocie Azjatyckiej^[1][c]. 17 listopada 1911 roku nazwę okrętu zmieniono na oznaczenie literowo-numeryczne A-7. W okresie I wojny światowej, pod dowództwem por. mar. Arnolda Marcusa(inne języki), okręt patrolował wejście do Zatoki Manilskiej i eskortował lokalne konwoje^[12]. W dniu 24 lipca 1917 roku w trakcie patrolu w Zatoce Manilskiej na okręcie zapaliły się opary benzyny i doszło do pożaru. Dowódca wydał załodze rozkaz opuszczenia okrętu, a sam próbował ocalić jednostkę osadzając ją na mieliźnie. Wszyscy poparzeni członkowie załogi zmarli w kilka dni po wypadku, a na cześć bohaterskiego dowódcy został nazwany zwodowany w 1919 roku niszczyciel USS „Marcus”.

12 grudnia 1919 roku w Cavite A-7 został wycofany ze służby i przeznaczony na okręt-cel. 17 lipca 1920 roku okręt otrzymał numer identyfikacyjny SS-8^[2][10]. Z listy floty został skreślony 16 stycznia 1922 roku^[2][3][10].

Uwagi

1. Opracowania znacznie różnią się wartościami mocy silnika elektrycznego: Paul E. Fontenoy podaje 160 KM^[1], zaś Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921 - 150 KM^[2].
2. Amerykańskie torpedy 18-calowe miały faktyczny kaliber 17,72 cala (450 mm)^[9].
3. Załogi obu okrętów mieszkały na pokładzie kanonierki USS „Elcano”.

Przypisy

1. Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara: 2007, s. 152.
2. Robert Gardiner, Randal Gray: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. London: 1985, s. 127.
3. Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara: 2007, s. 153.
4. J. Gozdawa-Gołębiowski, T. Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: 1994, s. 584.
5. Robert Hutchinson: Jane’s Submarines: War Beneath the Waves from 1776 to the Present Day. Londyn: 2001, s. 25.
6. Jim Christley, Peter Bull: US submarines, 1900-35. Oxford: 2011, s. 10.
7. Jim Christley, Peter Bull: US submarines, 1900-35. Oxford: 2011, s. 11.
8. Ivan Gogin: 'A' submarines (1903). Navypedia. [dostęp 2019-01-14]. (ang.).
9. Tony DiGiulian: Torpedoes of the United States of America. www.navweaps.com. [dostęp 2016-11-24]. (ang.).
10. Robert Hutchinson: Jane’s Submarines: War Beneath the Waves from 1776 to the Present Day. Londyn: 2001, s. 27.
11. John Moore (red.): Jane’s Fighting Ships of World War I. London: 1990, s. 151.
12. Jim Christley, Peter Bull: US submarines, 1900-35. Oxford: 2011, s. 13.

Bibliografia

• Jim Christley, Peter Bull: US submarines, 1900-35. Oxford: Osprey Publishing, 2011. ISBN 978-1-84908-185-6. Brak numerów stron w książce
• Ten artykuł zawiera treści udostępnione w ramach domeny publicznej przez Dictionary of American Naval Fighting Ships. Treści te są umieszczone tutaj.
• Tony DiGiulian: Torpedoes of the United States of America. www.navweaps.com. [dostęp 2016-11-24]. (ang.).
• Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara, California: ABC-CLIO, 2007. ISBN 1-85367-623-3. (ang.). Brak numerów stron w książce
• Robert Gardiner, Randal Gray: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. London: Conway Maritime Press, 1985. ISBN 0-85177-245-5. (ang.). Brak numerów stron w książce
• Ivan Gogin: 'A' submarines (1903). Navypedia. [dostęp 2019-01-14]. (ang.).
• Robert Hutchinson: Jane’s Submarines: War Beneath the Waves from 1776 to the Present Day. Londyn: HarperCollins, 2001. ISBN 978-0-00-710558-8. (ang.). Brak numerów stron w książce
• Jan Gozdawa-Gołębiowski, Tadeusz Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: Lampart, 1994. ISBN 83-902554-2-1. Brak numerów stron w książce
• John Moore (red.): Jane’s Fighting Ships of World War I. London: Studio Editions, 1990. ISBN 1-85170-378-0. (ang.). Brak numerów stron w książce