UTVA 75
 Utva 75 Słoweńskich Sił Powietrznych | |
| Dane podstawowe | |
| Państwo | |
|---|---|
| Producent | |
| Typ | |
| Załoga |
1 pilot, 1 pasażer/instruktor |
| Historia | |
| Data oblotu |
19 maja 1976[1] |
| Lata produkcji |
1979-1985 |
| Liczba egz. |
138[1] |
| Dane techniczne | |
| Napęd | |
| Moc |
180 KM |
| Wymiary | |
| Rozpiętość |
9,73 m |
| Długość |
7,11 m |
| Wysokość |
3,15 m |
| Powierzchnia nośna |
14,63 m² |
| Masa | |
| Własna |
685 kg |
| Startowa |
960 kg |
| Zapas paliwa |
160 l, 360 l z dodatkowymi zbiornikami |
| Osiągi | |
| Prędkość maks. |
215 km/h (116 w.) |
| Prędkość przelotowa |
165 km/h (89 w.) |
| Prędkość minimalna |
95 km/h (51 w.) z podniesionymi klapami, 82 km/h (44 w.) z klapami w pozycji 25° |
| Prędkość wznoszenia |
4,5 m/s (890 ft/min) |
| Pułap |
4000 m (13 000 ft) |
| Zasięg |
800 km (432 Mm) |
| Dane operacyjne | |
| Liczba miejsc | |
| 2 | |
| Użytkownicy | |
| Siły powietrzne Jugosławii | |
UTVA 75 – jednosilnikowy, dwumiejscowy lekki samolot szkolno-treningowy i turystyczny produkowany przez jugosłowiańskie przedsiębiorstwo UTVA[2].
Historia
[edytuj | edytuj kod]Został zaprojektowany w 1975 r. w celu zastąpienia UTVA Aero 3, będącego podstawowym samolotem szkolno-treningowym Jugosłowiańskich Sił Powietrznych[2]. Prace konstrukcyjne prowadziła od 1974 r. wytwórnia YTVA w PAncewie we współpracy z Instytutem Maszynowym w Belgradzie[3]. Charakterystyczną cechą jest rząd wlotów powietrza umieszczony pomiędzy przednimi szybami kabiny. Pierwszy lot odbył się 19 maja 1976 r. Wyprodukowano 2 prototypy i 136 sztuk dla Jugosłowiańskich Sił Zbrojnych. Po rozpadzie Jugosławii wiele z nich przeszło w ręce prywatne[1]. Samolot spełnia wymogi przepisów amerykańskich FAR, jest dopuszczony do akrobacji z przeciążeniem +6 i -3[3].
Konstrukcja
[edytuj | edytuj kod]Dwumiejscowy, jednosilnikowy samolot o konstrukcji metalowej. Kadłub o konstrukcji półskorupowej, o przekroju prostokątnym, zaokrąglonym u góry. Kabina załogi z miejscami obok siebie umieszczona nad płatem. Posiada otwierane do góry drzwi prowadzące do dwumiejscowego kokpitu z siedzeniami obok siebie. Sterownice zdwojone. Płat jednodźwigarowy o obrysie trapezowym, trójdzielne. Na całej długości posiada profil NACA 65-2-415. Usterzenie wolnonośne, klasyczne krzyżowe. Powozie stałe z kółkiem przednim, amortyzowane instalacją olejowo-pneumatyczną. Na końcu kadłuba znajduje się szczątkowa płoza ogonowa.
Warianty
[edytuj | edytuj kod]Samolot występuje w wersjach[4]:
- UTVA 75A11: Jednomiejscowy samolot rolniczy,
- UTVA-75A21: Dwumiejscowy samolot z podwójnymi sterami oraz przystosowaniem do lotu bez przyrządów,
- UTVA-75A41: Czteromiejscowy samolot z ulepszoną awioniką.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Rare Aircraft – 2+2: The Four Seat UTVA 75. [dostęp 2018-08-27]. (ang.).
- ↑ a b Утва 75. [dostęp 2018-08-27]. (serb.).
- ↑ a b Skrzydlata Polska i 34'1977 ↓, s. 20.
- ↑ Taylor 1988 ↓, s. 499-500.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- John W.R. Taylor: Jane’s All the World’s Aircraft 1988-89. London: Jane’s Information Group, 1988. ISBN 0-7106-0867-5.
- Samolot szkolno-treningowy UTVA-75. „Skrzydlata Polska”. 34/1977, s. 20, 21 sierpnia 1977. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności. ISSN 0137-866X. OCLC 839207783.