Ucieszków

Ten artykuł dotyczy wsi w województwie opolskim. Zobacz też: wieś o dawnej nazwie Ucieszków.

Ucieszków

wieś
Ucieszkowski kościół pw. Opatrzności Boskiej
Państwo	Polska
Województwo	opolskie
Powiat	kędzierzyńsko-kozielski
Gmina	Pawłowiczki
Liczba ludności (2009)	485[2]
Strefa numeracyjna	77
Kod pocztowy	47-280[3]
Tablice rejestracyjne	OK
SIMC	0501825
Położenie na mapie gminy Pawłowiczki Ucieszków
Położenie na mapie Polski Ucieszków
Położenie na mapie województwa opolskiego Ucieszków
Położenie na mapie powiatu kędzierzyńsko-kozielskiego Ucieszków
50°13′55″N 17°59′43″E/50,231944 17,995278[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Ucieszków (dodatkowa nazwa w j. niem. Autischkau) – wieś w Polsce, w województwie opolskim, w powiecie kędzierzyńsko-kozielskim, w gminie Pawłowiczki.

Nazwa

Wieś wzmiankowana po raz pierwszy w łacińskim dokumencie z 1223 roku gdzie zanotowana została w zlatynizowanej, staropolskiej formie „Cescovo”^[4] Dawna nazwa została później zgermanizowana na Autischkau^[4]. Spis geograficzno-topograficzny miejscowości leżących w Prusach z 1835 roku, którego autorem jest J.E. Muller notuje polską nazwę miejscowości Uciśkow i niemiecką Autischkau^[5].

15 marca 1947 r. nadano miejscowości polską nazwę Ucieszków^[6].

Historia

Od pocz. XIX w. na wizerunku pieczęci gminnej: mężczyzna trzymający w prawej ręce ceber z wodą, w lewej chorągiew (św. Florian)^[7].

Do głosowania podczas plebiscytu uprawnione były w Ucieszkowie 664 osoby, z czego 549 tj. ok. 82,7%, mieszkańców polskojęzycznych (w tym 546, ok. 82,2% całości, mieszkańcy urodzeni w miejscowości). Oddano 653 głosy (ok. 98,3% uprawnionych), w tym 648 (ok. 99,2%) ważnych; za Niemcami głosowało 514 osób (ok. 78,7%), a za Polską 134 osoby (ok. 20,5%)^[8].

W 1885 r. w miejscowości mieszkało 925 osób, w 1933 r.^[9] – 948 osób, a w 1939 r.^[10] – 897 osób^[11].

Zabytki

Do rejestru zabytków Narodowego Instytutu Dziedzictwa wpisane są^[12]:

• kościół parafialny pw. Opatrzności Boskiej z 1. połowy XIX w.
• dom zakonny elżbietanek przy ul. Klasztornej 8 z 1910 roku.

Najstarsze znane informacje o kościele w Ucieszkowie pochodzą z 1358 roku. W 1805 r. zbudowano nową, klasycystyczną świątynię; po pożarze w 1809 r. odbudowano ją w latach późniejszych. W czasie II wojny światowej kościół został uszkodzony, a jego odbudowa miała miejsce w 1951 roku^[13].

Przypisy

1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 142462
2. BDL :: Bank Danych Lokalnych. Główny Urząd Statystyczny, 2013. [dostęp 2013-07-04]. (pol.).
3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1323 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
4. Grünhagen 1866 ↓, s. 121.
5. Muller 1835 ↓, s. 98.
6. Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 15 marca 1947 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1947 r. nr 37, poz. 297).
7. AleksandraA. Starczewska-Wojnar AleksandraA., Odciśnięta pamięć wspólnoty: prawne i komunikatywne funkcje pieczęci gmin wiejskich na przykładzie zachodnich powiatów rejencji opolskiej w latach 1816-1933, Opole: Archiwum Państwowe w Opolu : Uniwersytet Opolski, 2020, s.169, ISBN 978-83-956475-6-7 [dostęp 2024-10-08] .
8. Odpis urzędowego dziennika Komisji Międzysojuszniczej Rządzącej i Plebiscytowej na Górnym Śląsku w Opolu „Journal Officiel de Haute-Silésie” Nr. 21 z dnia 7-go maja 1921 r., zawierającego wyniki plebiscytu na Górnym Śląsku.. Katowice: Biuro Sejmu Śląskiego, 1932-10-10, s. 7. [dostęp 2013-07-04]. (fr. • pol.).
9. Stan na 16 czerwca.
10. Stan na 17 maja.
11. Michael Rademacher: Deutsche Verwaltungsgeschichte Schlesien, Kreis Cosel. 2006. [dostęp 2013-07-04]. (niem.).
12. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo opolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 31 stycznia 2025, s. 76 .
13. Gmina Pawłowiczki – Z kart historii. 2007. [dostęp 2013-07-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-02-25)]. (pol.).

Bibliografia

• ColmarC. Grünhagen ColmarC., Regesten zur Schlesischen Geschichte, Breslau: Josef Max & KOMP., 1866  (niem.).
• J.E. Muller: Vollstandiges geographish, statistisch, topographisches Worterbuch preusischen Staates. Erfurt: J.E. Muller'sche Buchhandlung, 1835.
• Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
• Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju
• Geoportal