Urazek czteroplamkowy

Urazek czteroplamkowy
Glischrochilus quadripunctatus
(Linnaeus, 1758)
Ilustracja
Widok od góry
Ilustracja
Widok od spodu
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Rząd

chrząszcze

Podrząd

chrząszcze wielożerne

Rodzina

łyszczynkowate

Podrodzina

Cryptarchinae

Rodzaj

Glischrochilus

Podrodzaj

Glischrochilus (Glischrochilus)

Gatunek

urazek czteroplamkowy

Synonimy
  • Silpha quadripunctata Linnaeus, 1758
  • Silpha quadripustulata Linnaeus, 1761
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Urazek czteroplamkowy[1] (Glischrochilus quadripunctatus) – gatunek chrząszcza z rodziny łyszczynkowatych i podrodziny Cryptarchinae.

Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1758 roku przez Karola Linneusza jako Silpha quadripunctata[2].

Chrząszcz o płaskim, podługowato-owalnym, nagim ciele długości od 3 do 8 mm. Ubarwiony jest błyszcząco czarno z czterema dużymi, rdzawoczerwonymi do żółtawych plamami na pokrywach[3][4]. Przedplecze ma podstawę węższą od nasady pokryw[4]. Przedpiersie ma wyrostek rozszerzony i u wierzchołka ścięty[3][4]. Punkty na pokrywach rozmieszczone są bezładnie, tylko gdzieniegdzie układając się w nieregularne rządki, przy czym rządek przyszwowy jest z tyłu pokryw wyraźny. Wierzchołki pokryw są u samca zaokrąglone, zaś u samicy wyciągnięte w dzióbek[3]. Powierzchnia zapiersia jest gładka, niepunktowana[4].

W naturalnym środowisku
Widok z boku

Urazek ten zaliczany jest do chrząszczy podkorowych[5]. Najliczniej występuje pod korą drzew iglastych w chodnikach kornikowatych, zwłaszcza cetyńców (Blastophagus) i korników (Ips)[6], których to larwy padają jego łupem[1]. Bytuje także pod korą, na ściętych powierzchniach i przy wyciekającym soku innych drzew, także liściastych[6]. Larwy tego urazka również przechodzą rozwój pod korą drzew[5].

Owad palearktyczny, w Europie znany z prawie wszystkich krajów[2], w tym z Polski, a na północ sięgający po północne skraje Fennoskandii[6]. W Azji rozsiedlony na Bliskim Wschodzie[2] oraz przez Syberię po Kraj Nadmorski na Dalekim Wschodzie Rosji[6]. Znany także z Afryki Północnej[2].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b Jiří Zahradník: Przewodnik: Owady. Warszawa: Multico, 2000, s. 168.
  2. ↑ a b c d Glischrochilus quadripunctatus (Linnaeus, 1758). [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2019-03-12].
  3. ↑ a b c Marian Nunberg: Klucze do oznaczania owadów Polski. Część XIX Chrząszcze — Coleoptera. Zeszyt 65 Łyszczynkowate — Nitidulidae. Warszawa: Polskie Towarzystwo Entomologiczne, PWN, 1976, s. 83.
  4. ↑ a b c d Andrzej Lasoń. Nowe dane o wystêpowaniu w Polsce przedstawicieli rodzaju Glischrochilus Reitter, 1873 (Coleoptera: Nitidulidae: Cryptarchinae). „Wiadomości entomologiczne”. 17 (3-4), s. 169-173, 1998. 
  5. ↑ a b Andrzej Lasoń, Marek Holly. Glischrochilus grandis Tournier, 1872 – nowy gatunek chrząszcza dla fauny Polski oraz nowe dane o rozsiedleniu przedstawicieli rodzaju Glischrochilus Reitter, 1873 (Coleoptera: Nitidulidae: Cryptarchinae). „Acta entomologica silesiana”. 23, s. 1–4, 2015. ISSN 2353-1703. 
  6. ↑ a b c d B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska. Chrząszcze – Coleoptera. Cucujoidea, część 1. „Katalog Fauny Polski”. XXIII (12), 1986.