Urąbkowate

Urąbkowate
Donacidae[1]
Fleming, 1828
Ilustracja
Połówki muszli Donax hanleyanus
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

mięczaki

Gromada

małże

Podgromada

Heterodonta

Rząd

Veneroida

Rodzina

urąbkowate

Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Urąbkowate (Donacidae) – rodzina małży z rzędu Veneroida obejmująca około 60 współcześnie żyjących gatunków. Są to zwierzęta morskie, niewielkich rozmiarów, przeciętnie 20–40 mm, tylko nieliczne z nich dorastają do 150 mm długości. Muszle w kształcie trójkąta, o bokach spłaszczonych, mocne, połyskliwe. Szczyty muszli są położone blisko jej tylnej krawędzi. Ubarwienie periostrakum zwykle żółte lub fioletowe[2], u niektórych gatunków bardzo zmienne – w obrębie tego samego gatunku spotykane są muszle o barwie od śnieżnobiałej po ciemnofioletową. Zmienność barw i proporcji muszli nastręcza trudności taksonomicznych. Przykładowo, wykazano, że przedstawiciele dwóch gatunków współwystępujących w strefie upwellingu Prądu Peruwiańskiego wyróżnianych ze względu na różnice w proporcjach muszli – Donax marincovichi i Donax obesulus – nie różnią się od siebie genetycznie[3]. Połówki pustych muszli często pozostają złączone[4]. Noga urąbkowatych jest mocna i długa – umożliwia wykonywanie skoków[4] lub szybkie zakopanie się w dnie[2].

Żyją w morzach pełnosłonych i w wodach słonawych, zagrzebane w piasku lub mule, najczęściej w płytkich wodach strefy przybrzeżnej. Często występują bardzo licznie – w skupieniach złożonych z milionów osobników. Są filtratorami. Niektóre gatunki są uznawane za przysmak[2].

W zapisie kopalnym znane są z warstw wielu okresów, począwszy od kredy, różnych regionów świata[5].

Zmienność fenotypowa muszli Donax variabilis

Systematyka

[edytuj | edytuj kod]

Rodzina obejmuje rodzaje[6]:

Rodzajem typowym rodziny jest Donax.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Donacidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. ↑ a b c Zoologia : bezkręgowce. T. 1. Red. nauk. Czesław Błaszak. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009, s. 550. ISBN 978-83-01-16108-8.
  3. ↑ Daniel Carstensen, Jürgen Laudien, Florian Leese, Wolf Arntz, Christoph Held. Genetic variability, shell and sperm morphology suggest that the surf clams Donax marincovichi and D. obesulus are one species. „Journal of Molluscan Studies”. 75 (4), s. 381–390, 2009. (ang.). 
  4. ↑ a b Bezkręgowce. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1984, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0428-6.
  5. ↑ Family Donacidae Fleming 1828 (clam). Paleobiology Database. [dostęp 2011-11-12]. (ang.).
  6. ↑ Donacidae. World Register of Marine Species, 2011. [dostęp 2011-11-12]. (ang.).