Uszkodzenie ośrodkowego (górnego) neuronu ruchowego – uszkodzenie ośrodków ruchowych zlokalizowanych w płatach czołowych ośrodkowego układu nerwowego. Nie jest to uszkodzenie pojedynczego neuronu, a ich grupy mającej tę samą czynność, co wyraża się występowaniem wspólnych objawów, niezależnych od poziomu uszkodzenia. Tożsamymi nazwami określającymi uszkodzenie ośrodkowego neuronu ruchowego są: uszkodzenie układu piramidowego, uszkodzenie ośrodkowych dróg ruchowych, uszkodzenie górnego neuronu ruchowego.
Jego wspólnymi objawami są:
Objawy porażenia, w których występują powyższe cechy, noszą nazwę niedowładu spastycznego i są związane z uszkodzeniem górnego neuronu ruchowego.
Dla porównania wybiórcze uszkodzenie komórek neuronów rogów przednich rdzenia powoduje zespół kliniczny objawiający się:
W zależności od lokalizacji uszkodzenia dróg piramidowych uszkodzenie ośrodkowego neuronu ruchowego może przyjmować następujące postacie:
Początkowo po uszkodzeniu górnego neuronu ruchowego pojawia się niedowład wiotki z osłabieniem lub zniesieniem odruchów ścięgnistych, co określa się jako zespół szoku rdzeniowego; przyczyny tego zjawiska są niejasne.
Z odruchów patologicznych największe znaczenie mają objaw Babińskiego i objaw Rossolimo. Opisano szereg innych objawów (odruchów) o mniejszym znaczeniu rozpoznawczym: