Wacław Świerzawski
| |||
| |||
| Kraj działania | |||
|---|---|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |||
| Data i miejsce śmierci | |||
| Miejsce pochówku |
bazylika katedralna Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Sandomierzu | ||
| Biskup diecezjalny sandomierski | |||
| Okres sprawowania |
1992–2002 | ||
| Wyznanie | |||
| Kościół | |||
| Prezbiterat |
11 grudnia 1949 | ||
| Nominacja biskupia |
25 marca 1992 | ||
| Sakra biskupia |
28 kwietnia 1992 | ||
| Odznaczenia | |||
| |||
| Data konsekracji |
28 kwietnia 1992 | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość |
Sandomierz | ||||
| Miejsce | |||||
| Konsekrator | |||||
| Współkonsekratorzy | |||||
| |||||
Wacław Józef Świerzawski[1] (ur. 14 maja 1927 w Złoczowie, zm. 7 października 2017 w Sandomierzu) – polski duchowny rzymskokatolicki, profesor nauk teologicznych, biskup diecezjalny sandomierski w latach 1992–2002, od 2002 biskup senior diecezji sandomierskiej.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Młodość i wykształcenie
[edytuj | edytuj kod]Urodził się 14 maja 1927 w Złoczowie[1]. Podczas okupacji kształcił się w średniej szkole handlowej, kończąc ją w 1943, a także pobierał nauki na tajnych kompletach w liceum humanistycznym w Złoczowie, uzyskując w 1944 świadectwo dojrzałości[1][2]. W obawie przed wywozem na przymusowe roboty do Niemiec w roku szkolnym 1943/1944 był kościelnym w Złoczowie[2]. W 1944 rozpoczął studia filozoficzno-teologiczne w Wyższym Seminarium Duchownym we Lwowie. Od 1945, po przymusowym przeniesieniu seminarium, odbywał studia w Kalwarii Zebrzydowskiej. Święcenia subdiakonatu i diakonatu otrzymał przez posługę Eugeniusza Baziaka, arcybiskupa metropolity lwowskiego, który 11 grudnia 1949 w kościele Matki Bożej Anielskiej w Kalwarii Zebrzydowskiej (sanktuarium Matki Bolesnej Kalwaryjskiej) udzielił mu również święceń prezbiteratu[1].
Magisterium z teologii uzyskał w 1950 na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. W latach 1952–1954 studiował prawo kanoniczne na Wydziale Teologii Katolickiej Uniwersytetu Warszawskiego. W związku z likwidacją wydziału magisterium otrzymał na Wydziale Prawa Kanonicznego Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie[1]. W latach 1964–1968 studiował w Instytucie Liturgicznym św. Anzelma w Rzymie, gdzie w 1968 na podstawie dysertacji Wiara i kult w komentarzach św. Tomasza z Akwinu do «Listów św. Pawła» uzyskał doktorat teologii[1][2]. Habilitację otrzymał w 1975 na Papieskim Wydziale Teologicznym w Krakowie na podstawie rozprawy Dynamiczna «Pamiątka» Pana. Eucharystyczna anamneza Misterium Paschalnego i jego egzystencjalna dynamika. Specjalizację pogłębiał na stypendium naukowym w Waszyngtonie w 1978[1]. W 1981 uzyskał tytuł profesora nadzwyczajnego, a w 1989 tytuł profesora zwyczajnego nauk teologicznych[1][3].
Prezbiter
[edytuj | edytuj kod]W latach 1949–1950 pomagał w pracy duszpasterskiej w Nysie, dokąd zostali przesiedleni jego rodzice[1][2]. W latach 1950–1952 pracował jako wikariusz w parafii św. Wojciecha w Cieszanowie. W latach 1952–1957 był kapelanem sióstr dominikanek w Zielonce koło Warszawy, a w latach 1957–1964 duszpasterzem akademickim przy kolegiacie św. Anny w Krakowie[1]. W latach 1968–1989 pełnił funkcję rektora kościoła św. Marka w Krakowie[1], a w latach 1980–1985 był równocześnie dyrektorem pobliskiego domu księży emerytów[2]. Przy kościele św. Marka otworzył ośrodki duszpasterstwa liturgicznego i duszpasterstwa akademickiego dla studentów Papieskiej Akademii Teologicznej, zorganizował katechumenat i reaktywował Bractwo św. Zofii[1][2].
Założył świeckie instytuty: Wspólnotę Przenajświętszej Trójcy (1956) i Wspólnotę Chrystusa Kapłana, Proroka i Króla (1971), a także zgromadzenie jadwiżanek wawelskich (1990)[4][1]. W Episkopacie Polski został w 1975 członkiem Komisji ds. Uchwał Soboru Watykańskiego II, a w 1980 Komisji ds. Liturgii i Duszpasterstwa Liturgicznego[1][2]. W 1979 otrzymał godność kapelana honorowego Jego Świątobliwości[1].
Działalność naukowo-dydaktyczna
[edytuj | edytuj kod]W 1968 na Papieskim Wydziale Teologicznym w Krakowie (następnie Papieskiej Akademii Teologicznej) założył Instytut Liturgiczny im. bł. Michała Giedroycia, którym kierował do 1998[1][2]. W 1991 utworzył przy nim Studium Katechumenalne[2]. W latach 1969–1975 był kierownikiem i wykładowcą w Studium Liturgicznym w Rzeszowie (przekształconym później w Studium Pastoralne[2])[1].
W 1975 został mianowany docentem oraz kierownikiem Katedry Teologii Liturgii i kuratorem Katedry Homiletyki Papieskiego Wydziału Teologicznego w Krakowie[1][2]. W 1989 objął funkcję kuratora Katedry Teologii Życia Wewnętrznego[2]. W latach 1988–1992 sprawował urząd rektora Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie[1]. W tym czasie zaaranżował konwersatoria interdyscyplinarne „Communio et Communicatio”, a herb uczelni opatrzył hasłem „Euntes docete” (Idźcie i nauczajcie)[2].
Został przewodniczącym Kolegium Władz Akademickich Uczelni Papieskich w Polsce, a także członkiem Zespołu Rektorów Federacji Uniwersytetów Katolickich Europy[1]. W 1983 wszedł w skład zespołu redakcyjnego polskiej edycji czasopisma „Communio”[2].
Biskup
[edytuj | edytuj kod]25 marca 1992 decyzją papieża Jana Pawła II został prekonizowany biskupem diecezjalnym diecezji sandomierskiej. 28 kwietnia 1992 otrzymał święcenia biskupie i odbył ingres do katedry Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Sandomierzu. Konsekrował go arcybiskup Józef Kowalczyk, nuncjusz apostolski w Polsce, w asyście Ignacego Tokarczuka, arcybiskupa metropolity przemyskiego, Bolesława Pylaka, arcybiskupa metropolity lubelskiego, i Mariana Jaworskiego, arcybiskupa metropolity lwowskiego[1]. Jako zawołanie biskupie przyjął słowa „Apostolus Iesu Christi” (Apostoł Jezusa Chrystusa)[5]. W latach 1996–1999 przeprowadził drugi synod diecezjalny, a w 1997 diecezjalny kongres eucharystyczny[2]. Założył ośrodek katechumenalny dla diecezji sandomierskiej (1993), Dom Rekolekcyjny w Radomyślu nad Sanem (1995) i Katolicki Dom Kultury Arka w Racławicach (1996). Powołał ośrodki Caritas (1992), Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży (1993), Stowarzyszenia Rodzin Katolickich (1993) i Akcji Katolickiej (1995). W 1994 otworzył Dom Samotnej Matki[2]. W 1992 erygował w Sandomierzu Instytut Liturgiczny im. bł. Michała Giedroycia (od 1993 Instytut Teologiczny im. bł. Wincentego Kadłubka)[6]. Utworzył Liceum Katolickie im. Świętej Jadwigi Królowej w Sandomierzu (1997) oraz katolickie uniwersytety ludowe w Staszowie (1994), Modliborzycach (1995), Nisku (1995) i w Łagowie Opatowskim (1997). W 2000 ustanowił kapitułę kolegiacką w Ostrowcu Świętokrzyskim[7]. W 1994 zarządził wieczystą adorację i dyżury w konfesjonale w kościele Świętego Ducha w Sandomierzu, a w 1996 zapoczątkował doroczną diecezjalną pielgrzymkę do grobów św. Stanisława i św. Jadwigi. W 1994 wprowadził duszpasterskie konwersatoria „Communio et communicatio” dla duchowieństwa i świeckich, a w 1997 zebrania naukowe dla kapłanów w Wyższym Seminarium Duchownym w Sandomierzu[2]. W 1999 gościł w Sandomierzu papieża Jana Pawła II[8]. 7 października 2002 papież Jan Paweł II przyjął jego rezygnację z obowiązków biskupa diecezjalnego sandomierskiego[9].
W 1993 zorganizował krajowy kurs katechumenalny dla duszpasterzy, a następnie przygotowywał coroczne sympozja „Sandomierskie Dni Duszpasterskie”[2]. W 1996 powołał Sodalicję św. Jadwigi Królowej, a w 2001 Wspólnotę Kapłanów Chrystusa Paschalnego[4].
W ramach prac Episkopatu Polski był przewodniczącym Komisji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów (1994–2001), a ponadto zasiadał w Komisji ds. Duszpasterstwa Ogólnego (1994–2001) i w Radzie Naukowej (1997–2001)[1][10]. W 1994 został członkiem Kongregacji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów[1][10].
W 2002 był współkonsekratorem podczas sakry biskupa diecezjalnego sandomierskiego Andrzeja Dzięgi[11].
Zmarł 7 października 2017 w Szpitalu Specjalistycznym Ducha Świętego w Sandomierzu. 16 października 2017 został pochowany w krypcie katedry sandomierskiej[12].
Odznaczenia i wyróżnienia
[edytuj | edytuj kod]Postanowieniem prezydenta RP Andrzeja Dudy z 8 grudnia 2017 został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski[13].
W 2007 z nadania Burmistrza Sandomierza otrzymał Honorowe Wyróżnienie „Bene Meritus”[14].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w K.R. Prokop: Biskupi Kościoła katolickiego w III Rzeczpospolitej. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, 1998, s. 146–148. ISBN 83-7052-900-3.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r Nota biograficzna Wacława Świerzawskiego na stronie diecezji sandomierskiej. diecezjasandomierska.pl. [dostęp 2017-05-09].
- ↑ Wacław Świerzawski, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2018-09-02].
- ↑ a b Nota biograficzna Wacława Świerzawskiego na stronie Zgromadzenia Sióstr Świętej Jadwigi Królowej Służebnic Chrystusa Obecnego. jadwizanki.pl. [dostęp 2016-10-12].
- ↑ Wacław Świerzawski na stronie Konferencji Episkopatu Polski. episkopat.pl. [dostęp 2016-10-12].
- ↑ Historia. instteol.sandomierz.opoka.org.pl. [dostęp 2014-08-08].
- ↑ Ostrowiec Świętokrzyski: jubileusz 10-lecia kapituły kolegiackiej. ekai.pl (arch.), 2010-10-04. [dostęp 2018-03-02].
- ↑ Jan Paweł II wezwał młodzież do czystości serca – opis do godz. 14. ekai.pl (arch.), 1999-06-12. [dostęp 2018-03-02].
- ↑ Rinuncia del Vescovo di Sandomierz (Polonia) e nomina del successore. press.vatican.va, 2002-10-07. [dostęp 2014-08-08]. (wł.).
- ↑ a b Nota biograficzna Wacława Świerzawskiego na dawnej stronie diecezji sandomierskiej. sandomierz.opoka.org.pl (arch.). [dostęp 2014-08-08].
- ↑ Wacław Świerzawski. catholic-hierarchy.org. [dostęp 2014-08-08]. (ang.).
- ↑ Uroczystości pogrzebowe śp. bp. Wacława Świerzawskiego. ekai.pl, 2017-10-16. [dostęp 2017-10-16].
- ↑ M.P. z 2018 r. poz. 151 – poz. 18. [dostęp 2018-03-02].
- ↑ Ks. prof. dr hab. Wacław Świerzawski, biskup senior. sandomierz.eu. [dostęp 2022-03-05].
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Nota biograficzna Wacława Świerzawskiego na stronie diecezji sandomierskiej [dostęp 2017-05-09]
- Nota biograficzna Wacława Świerzawskiego na stronie Jadwiżanek wawelskich [dostęp 2016-10-12]
- Wacław Świerzawski na stronie Konferencji Episkopatu Polski [dostęp 2016-10-12].
- Wacław Świerzawski [online], catholic-hierarchy.org [dostęp 2010-12-03] (ang.).
- Wacław Świerzawski, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2010-12-03].