Wacław Borowski
 Portret Wacława Borowskiego pędzla Leopolda Gottlieba | |
| Data i miejsce urodzenia |
6 sierpnia 1885 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
9 kwietnia 1954 |
| Narodowość | |
| Alma Mater | |
| Dziedzina sztuki | |
| Odznaczenia | |
 
| |
Wacław Borowski (ur. 6 sierpnia 1885 w Łodzi, zm. 9 kwietnia 1954 tamże) – polski malarz, grafik, litograf i scenograf.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się 6 sierpnia 1885 w Łodzi, w rodzinie Hipolita i Julii z Garbolewskich[1]. Po ukończeniu gimnazjum studiował w latach 1905–1909 w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie pod kierunkiem Józefa Mehoffera. W latach 1909–1913 przebywał w Paryżu, gdzie kopiował dzieła starych mistrzów z Luwru. Później podróżował do Włoch, by zgłębić tajniki renesansu w jego kolebce. Następnie, w latach 1914–1919, mieszkał w Szwajcarii. W 1920 uczestniczył jako ochotnik w wojnie polsko-bolszewickiej.
Był współzałożycielem i członkiem (1922–1932) warszawskiego Stowarzyszenia Artystów Polskich „Rytm”, w którym propagował estetykę nowego klasycyzmu. Przez dłuższy czas pełnił nawet funkcję prezesa. Do ugrupowania należała również jego żona Irena Pokrzywnicka – malarka i projektantka mody, z którą rozstał się w 1932. W 1926 przystąpił do Stowarzyszenia Artystów Grafików „Ryt”, zaś od 1932 roku był członkiem Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych.
Borowski był czołowym polskim artystą klasycyzującym lat 20. i 30. Jego estetyka nowego klasycyzmu opierała się na renesansowych zasadach komponowania obrazu, ale także widoczny jest silny wpływ środowiska paryskiego, a szczególnie André Deraina i Henri Matisse'a. W okresie przynależności do grupy Rytm łączyła go silna przyjaźń z Eugeniuszem Zakiem, z którym to wypracował styl o idyllicznym wyrazie i lirycznym nastroju, z formą stylizowaną na włoskich mistrzów Quattrocenta. Krytyczny wobec impresjonizmu, skłaniał się w kierunku kubistycznej geometryzacji.
Poza malarstwem sztalugowym, parał się także malarstwem monumentalnym, w 1925 pokrył polichromią Salę Obiadów Czwartkowych na Zamku Królewskim w Warszawie, wykonał polichromię kaplicy w Miłosławiu, oraz liczne wnętrza warszawskich kamienic (m.in. wnętrze kawiarni Ziemiańskiej przy ulicy Mazowieckiej). Wykonał prace dekoratorskie wnętrz na statkach pasażerskich MS Piłsudski i MS Batory[1]. Borowski był także autorem scenografii teatralnych, szczególnie związany był z Teatrem Polskim w Warszawie. Jako ilustrator współpracował z pismem „Pani”. Zajmował się też projektowaniem banknotów dla Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych. Projektowana przez W. Borowskiego nowa seria banknotów nazwana „Wodzowie Polski” miała składać się z pięciu nominałów od 10 do 500 złotych. Wybuch II wojny światowej przerwał realizację tej serii[2].
Wziął udział w Olimpijskim Konkursie Sztuki i Literatury na igrzyskach olimpijskich w Los Angeles (1932) w dziedzinie malarstwa, w którym za jego obraz olejny Łuczniczki przyznano wyróżnienie honorowe.
Został pochowany w części rzymskokatolickiej Starego Cmentarza w Łodzi[3], zaś jego symboliczny grób znajduje się na warszawskim cmentarzu Powązkowskim (kwatera c-10-3)[4].
Twórczość
[edytuj | edytuj kod]Malarstwo
[edytuj | edytuj kod]- Diana (1929)
- Martwa natura z draperią (1930)
- Łuczniczka (1931)
- W pracowni (1932)
- W lesie (1932)
- Młodość (1932)
- Rybak (1938)
Banknoty
[edytuj | edytuj kod]
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Wielki Oficer Orderu Świętego Sawy (Jugosławia)[1]
- Komandor Orderu Feniksa (Grecja)[1]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1939, s. 24. [dostęp 2021-07-02].
- ↑ Banknoty polskie. Niezwykła historia kraju i pieniądza 1929–1939. Część 16 – Wielki kryzys na świecie i w Polsce. Cykl przygotowany przez „Gazetę Wyborczą” we współpracy z magazynem historycznym „Mówią wieki”. Warszawa 2006.
- ↑ Wacław Borowski 1897 - 1954 w BillionGraves GPS Headstones [online], billiongraves.com [dostęp 2024-08-06].
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: BOROWSCY, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-02-03].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Wacław Borowski, [w:] Twórcy [online], Culture.pl [dostęp 2024-03-21].
- Zbigniew Porada, Olimpijczycy z krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, Kraków 2014, s. 41–43 (z wizerunkiem).