Waplewo (powiat szczycieński)

Waplewo

wieś
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	szczycieński
Gmina	Jedwabno
Liczba ludności	166
Strefa numeracyjna	89
Kod pocztowy	12-122[2]
Tablice rejestracyjne	NSZ
SIMC	0476719
Położenie na mapie Polski Waplewo
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Waplewo
Położenie na mapie powiatu szczycieńskiego Waplewo
Położenie na mapie gminy Jedwabno Waplewo
53°35′34″N 20°45′21″E/53,592778 20,755833[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Waplewo (dawniej Waplitz) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie szczycieńskim, w gminie Jedwabno. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego.

Wieś mazurska o rozproszonej zabudowie. Tylko nieliczne domy są drewniane. W dawnej szkole mieści się obecnie mieszkanie prywatne. We wsi znajduje się dawny cmentarz ewangelicki oraz kapliczka z początku XX w. Kapliczka to typowy element Warmii, rzadziej występujący na Mazurach.

Historia

Wieś lokowana na 10 łanach na prawie chełmińskim w 1388 r. nad jeziorem Narejtko (jez. Narejckie), przez wielkiego mistrza Konrad Zöllner von Rotenstein. Zasadźca nosił imię Bartosz, a we wsi osadzono ludność pruską. W 1539 r. we wsi odnotowano 22 domy ("dymy"). W XVI w. była we wsi karczma. W 1559 r. książę Albrecht Hohenzollern, z uwagi na interesy mieszczan z Pasymia, nakazał karczmarzowi z Waplewa "prowadzenie wyszynku wyłącznie piwa miejskiego, a w przypadku gdyby go zabrakło - piwa zamkowego". Podobnie było w roku 1581, kiedy książę Jerzy Fryderyk, zakazał karczmarzowi z Waplewa sprzedażny własnego piwa. W czasie najazdu polsko-tatarskiego w 1656 r. wieś została znacznie zniszczona, m.in. spłonęła karczma należąca do niejakiego Schertwitza z Pasymia. W 1782 r. we wsi były 22 gospodarstwa domowe, natomiast w 1817 r. 29 domy i 167 mieszkańców. Murowana szkoła wybudowana została w XIX w.

W 1818 r., gdy utworzono powiat szczycieński, Waplewo jako jedyna miejscowość dzisiejszej gminy Jedwabno leżała w innym powiecie. Dopiero w 1955 r., gdy Jedwabno i okolice zostały odłączone od powiatu nidzickiego i przyłączone do powiatu szczycieńskiego, cały obszar gminy Jedwabno znalazł się ponownie w jednej jednostce administracyjnej. Zobacz też: Waplewo, Waplewo Wielkie

Przypisy

1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 144116
2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1336 [zarchiwizowane 2022-10-26] .

Bibliografia

• Sławomir Ambroziak, Osadnictwo na terenie gminy Jedwabno od czasów Zakonu Krzyżackiego, Rocznik Mazurski 2002.
• Iwona Liżewska, Wiktor Knercer: Przewodnik po historii i zabytkach Ziemi Szczycieńskiej. Olsztyn, Agencja Wydawnicza „Remix” s.c., 1998, 171 str., ISBN 83-87031-13-5
• historia Waplewa