Wojciech Królikowski
| Data i miejsce urodzenia |
16 lipca 1926 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
29 kwietnia 2019 |
| Profesor nauk fizycznych | |
| Specjalność: teoria cząstek elementarnych | |
| Alma Mater | |
| Profesura |
1965 |
| Polska Akademia Nauk | |
| Status |
członek rzeczywisty |
| Nauczyciel akademicki | |
| Uczelnia |
Uniwersytet Warszawski |
| Okres zatrudn. |
od 1950 |
| Instytut | |
| Okres zatrudn. |
1958–1970 |
| Kierownik | |
| Katedra |
Teorii Cząstek Elementarnych |
| Okres spraw. |
1960–1996 |
| Odznaczenia | |
 
| |
Wojciech Jan Królikowski (ur. 16 lipca 1926 w Warszawie, zm. 29 kwietnia 2019 tamże[1][2]) – polski fizyk teoretyk (specjalność: teoria cząstek elementarnych i kwantowa teoria pola), profesor emerytowany Instytutu Fizyki Teoretycznej Uniwersytetu Warszawskiego, członek rzeczywisty Polskiej Akademii Nauk (od 1980)[3].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się w rodzinie Stefana (1894–1945) i Kazimiery z Tabaczyńskich (1892–1975)[4]. Pradziadem Wojciecha był Jan Walery Królikowski[5] – polski aktor i reżyser. W 1952 otrzymał stopień doktora (promotorem jego pracy doktorskiej był profesor Wojciech Rubinowicz), po czym w latach 1956–1957 odbył staż naukowy pod kierunkiem Wolfganga Pauliego na Politechnice Federalnej w Zurychu. W 1957 uzyskał habilitację[6], a w 1965 tytuł profesora.
Rok 1961 spędził w Instytucie Studiów Zaawansowanych (IAS) w Princeton. Pracował również w Europejskim Laboratorium Fizyki Cząstek (CERN) w Genewie i w Międzynarodowym Instytucie Fizyki Teoretycznej (ICTP) w Trieście[6].
Zainicjował badania w zakresie teorii cząstek elementarnych w Uniwersytecie Warszawskim. W 1960 utworzył Zakład Teorii Cząstek Elementarnych, którym kierował aż do przejścia na emeryturę[6]. Z Janem Rzewuskim podał sformułowanie relatywistycznej teorii kwantowej kilku ciał. Zaproponował hipotezę kwarków złożonych. Był jednym z pierwszych teoretyków, który do opisu oddziaływań silnych wprowadził nową liczbę kwantową[6]. Jest autorem modelu trzech generacji leptonów i kwarków.
Wspólnie z Wojciechem Rubinowiczem opracował podręcznik akademicki Mechanika teoretyczna (pierwsze wydanie 1955, łącznie 9 wydań).
Wojciech Królikowski był mężem Zofii z Zienkiewiczów (ur. 1928)[4], ojcem:
- Jana Stefana (ur. 1952), fizyka w Instytucie Fizyki Doświadczalnej Uniwersytetu Warszawskiego (IFD UW) w Warszawie,
- Małgorzaty Królikowskiej-Sołtan, astronoma w Centrum Badań Kosmicznych PAN (CBK PAN) w Warszawie.
Zmarł w Warszawie, pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 51-3-19)[7].
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
- Złoty Krzyż Zasługi
- Medal Mariana Smoluchowskiego (1987)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Stanisław Mrówczyński, Zmarł prof. dr hab. Wojciech Królikowski [online], Narodowe Centrum Badań Jądrowych [dostęp 2020-06-02].
- ↑ Stanisław Mrówczyński, Nie żyje prof. Wojciech Królikowski, wybitny fizyk [online], wyborcza.pl, 1 maja 2019 [dostęp 2020-05-02].
- ↑ KRÓLIKOWSKI, Wojciech [online], Polska Akademia Nauk - Członkowie PAN [dostęp 2023-02-03] (pol.).
- ↑ a b Wojciech Królikowski M.J. Minakowski, Genealogia Potomków Sejmu Wielkiego [dostęp 2024-02-23].
- ↑ Królikowski Wojciech, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2022-02-18].
- ↑ a b c d Odnowienie doktoratu profesora Wojciecha Królikowskiego w dniu 21 listopada 2001 r. [online], Wydział Fizyki UW [dostęp 2020-06-02].
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: AMELIA KRÓLIKOWSKA, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2024-02-23].
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Prof. dr hab. czł. rzecz. PAN Wojciech Królikowski, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2020-05-14].
- Królikowski, Wojciech [online], Polska Akademia Nauk [zarchiwizowane z adresu 2016-03-03].
