Wojciech Weiss (ur. 4 maja 1875 w Leordzie, zm. 7 grudnia 1950 w Krakowie) – polski malarz.
Urodził się w rodzinie Stanisława i Marii z Kopaczyńskich. Uczęszczał do Gimnazjum św. Józefa we Lwowie. Od 1890 naukę kontynuował w Gimnazjum św. Anny w Krakowie. W latach 1892–1898 studiował w Szkole Sztuk Pięknych w Krakowie, później w Paryżu, Rzymie i Florencji. Od 1907 był profesorem, później rektorem krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych. Malował m.in. pejzaże okolic Strzyżowa, Płaszowa i Kalwarii Zebrzydowskiej (miejscowości, w których mieszkał), portrety, akty. Wpływ na jego malarstwo wywarła twórczość Muncha, Malczewskiego, pozostawał też, szczególnie w młodości, pod wpływem poglądów filozoficznych Stanisława Przybyszewskiego.
Był artystą docenionym za życia, uznawanym, wystawianym na ziemiach polskich i za granicą. Otrzymał państwową nagrodę plastyczną Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego za rok 1937[1].
Jego pasją było fotografowanie. W zbiorach rodzinnych znajdują się setki fotografii jego autorstwa z początków XX wieku[2].
Pochowany został w grobowcu rodzinnym na cmentarzu parafialnym w Zebrzydowicach.
- Odyseusz pod ziemią w Hadesie, 1895, olej na płótnie, 66 × 96 cm, Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie
- Student, 1897, olej na płótnie, 96 × 64 cm, Zamek Królewski na Wawelu
- Szkic do autoportretu z jabłkiem, 1897, akwarela na papierze, 31,7 × 45 cm, Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie
- Melancholik (Totenmesse), 1898, olej na płótnie, 128 × 65,5 cm, Muzeum Narodowe w Krakowie.
- Wiosna, 1898, olej na płótnie, 96,5 × 65,5 cm, Muzeum Narodowe w Warszawie
- Zasmucona, 1898, olej na płótnie, 70,5 × 50 cm, Muzeum Narodowe w Poznaniu
- Portret Dagny Juel Przybyszewskiej, 1899, pastel na papierze, 49,5 × 60 cm, Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie
- Taniec, 1899, olej na płótnie, 65 × 97 cm, Zbiory rodziny artysty
- Opętanie, 1899–1900, olej na płótnie, 100 × 185 cm, Muzeum Literatury w Warszawie
- Pocałunek na trawie, ok. 1900, olej na płótnie, 45 × 74 cm, Muzeum Narodowe w Poznaniu
- Autoportret z maskami, 1900, olej na płótnie, 91 × 73 cm, Muzeum Narodowe w Krakowie.
- Promienny zachód słońca, ok. 1902, olej na płótnie. 60,5 × 81 cm, Muzeum Narodowe w Poznaniu
- Altana, 1903, olej na płótnie, 96,5 × 146,5 cm, Muzeum Narodowe w Krakowie
- Demon (W kawiarni), 1904, olej na płótnie. 66,5 × 96 cm, Muzeum Narodowe w Krakowie
- Strachy, 1905, olej na płótnie, 95 × 145 cm, Muzeum Narodowe w Krakowie (depozyt)
- Modelka, ok. 1911, olej na płótnie, 80 × 62 cm, Lwowska Galeria Sztuki
- Malarz i modelka, 1911, olej na płótnie, 151 × 80 cm, Muzeum Okręgowe w Toruniu
- Wenus, 1916, olej na płótnie, 79 × 101 cm, Muzeum Narodowe w Warszawie
- Żona artysty w ogrodzie, 1916, olej na płótnie, 80 × 63 cm, Muzeum Narodowe w Warszawie
- Widok z okna, 1927–1939, olej na płótnie, 44 × 30 cm, Muzeum Narodowe we Wrocławiu
- Pejzaż z Kalwarii Zebrzydowskiej, 1936, olej na płótnie, 46 × 65 cm, Muzeum Narodowe w Warszawie
- Portret Modelki Jadźki, 1947, olej na płótnie, 78 × 78 cm, Muzeum Narodowe w Gdańsku
- Manifest, 1949/1950, olej na płótnie, 190 × 136 cm, Muzeum Narodowe w Warszawie
Po śmierci artysty jego żona, Irena Weissowa, ps. „Aneri” i syn Stanisław podjęli starania o utworzenie w Krakowie muzeum Wojciecha Weissa bądź o wydzielenie w Muzeum Narodowym osobnej jego stałej ekspozycji. Nie zostało to jednak zrealizowane. W 2006 jego wnuczki założyły Fundację Muzeum Wojciecha Weissa[2].
- Wojciech Weiss laureatem państwowej nagrody plastycznej. Biogram. „Gazeta Lwowska”, s. 3, nr 67 z 24 marca 1937.
- WiesławW. Juszczak WiesławW., Młody Weiss, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1979, ISBN 83-01-00034-1, OCLC 830297707 . Brak numerów stron w książce
- Jacek Friedrich, Agnieszka Friedrich, Żydowskie tematy Wojciecha Weissa. Katalog wystawy, Kraków: Muzeum Historyczne Miasta Krakowa, 1999.
- ŁukaszŁ. Kossowski ŁukaszŁ., Wojciech Weiss, Kraków: Wydawnictwo Kluszczyński, 2002, ISBN 83-88080-77-6, OCLC 995373663 . Brak numerów stron w książce
- Łukasz Kossowski, Wojciech Weiss (1875–1950), Warszawa: Edipresse Polska, 2006 (Ludzie, Czasy, Dzieła), ISBN 978-83-7477-061-3.
- Renata Weiss, Akordy światła i koloru. Wojciech Weiss i Aneri, Stalowa Wola: Muzeum Regionalne, 2007, ISBN 978-83-923943-9-6.
- red. nauk. Anna Król, red. Ewa Ryżewska-Kulawik, tł. Jerzy Juruś: Ten krakowski Japończyk. Inspiracje sztuką Japonii w twórczości Wojciecha Weissa. That Krakow Japonist: Japanese art inspirations in the work of Wojciech Weiss. Kraków: Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej „Manggha”, 2008. OCLC 297669559. Brak numerów stron w książce
Rektorzy (dyrektorzy) Szkoły Sztuk Pięknych |
|
---|
Rektorzy Akademii Sztuk Pięknych |
|
---|