Woznikella

	Woznikella
	Szczygielski & Sulej, 2023
	Okres istnienia: 237–209 mln lat temu PreꞒ Ꞓ O S D C P T J K Pg N Q
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	synapsydy
Rząd	terapsydy
Podrząd	anomodonty
Infrarząd	dicynodonty
(bez rangi)	Kannemeyeriiformes
Rodzaj	Woznikella
Gatunki
	W. triradiata Szczygielski & Sulej, 2023;
	W. triradiata Szczygielski & Sulej, 2023;

Woznikella – rodzaj wymarłego terapsyda z grupy dicynodontów, żyjącego w późnym triasie na obszarze obecnej Europy. Holotyp odkryto w Polsce, w skałach formacji Grabowa. Materiał przypisany obejmuje fragment żuchwy z Niemiec^[1].

Materiał kopalny

Holotyp – ZPAL V. 34/1 – to częściowy szkielet należący do młodocianego osobnika, który został odkryty w Woźnikach. Kości te uznano za należące do jednego osobnika ze względu na ich odkrycie w jednym miejscu, zgodność stopnia skostnienia i wielkości kości oraz brak powtarzających się elementów^[1].

Materiał przypisany – SMNS 91416 – to przednia połowa żuchwy odkryta w Obernzenn (Bawaria)^[1]^[2].

Klasyfikacja

Według Szczygielskiego i Suleja (2023) Woznikella należała do kladu Kannemeyeriiformes. Analizy filogenetyczne umieściły ją w pobliżu kladu Stahleckeriidae^[1].

Paleoekologia

Holotyp Woznikella odkryto w Woźnikach, w skałach formacji Grabowa, które są datowane na karnik lub noryk^[1]. Obecne są tam także szczątki innych kręgowców, w tym kolce płetwowe rekinów, kości temnospondyli i fitozaurów, fragment kości udowej dinozauromorfa oraz szczątki cynodonta Polonodon. Odkryto również tropy przypisywane dinozauromorfom, gadom z kladu Crurotarsi, a także dużym terapsydom. Skamieniałości bezkręgowców znane z Woźnik to małże, muszloraczki i małżoraczki^[3]^[4].

Ze skał formacji Stuttgart, datowanych na środkowy karnik, pochodzi żuchwa przypisywana do rodzaju Woznikella. W tym samym stanowisku, położonym w pobliżu Obernzenn, odkryto również szczątki roślin, koprolity, zęby rekinów oraz kości temnospondyli i archozaurów^[2].

Skamieniałości dicydonotów z centralnej Europy są bardzo rzadkie. Jak dotąd znane są tylko dwa ich rodzaje – Lisowicia i Woznikella. Nie są jednak ze sobą bardzo blisko spokrewnione. Według analizy Szczygielskiego i Suleja (2023) reprezentują 2 odrębne fale migracji dicynodontów z południowo-wschodniej Afryki do centralnej Europy^[1].

Nazwa

Nazwa rodzajowa Woznikella pochodzi od nazwy miejscowości Woźniki, na terenie której dokonano odkrycia. Epitet gatunkowy triradiata odnosi się do obecności Y-kształtnych grzbietów na kości przedszczękowej^[1].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g TomaszT. Szczygielski TomaszT., TomaszT. Sulej TomaszT., Woznikella triradiata n. gen., n. sp. – a new kannemeyeriiform dicynodont from the Late Triassic of northern Pangea and the global distribution of Triassic dicynodonts, „Comptes Rendus Palevol”, 177 (22), 2023, s. 279-406, DOI: 10.5852/cr-palevol2023v22a16 [dostęp 2023-05-17] (ang.).
↑ ^a ^b Rainer R.R.R. Schoch Rainer R.R.R., A dicynodont mandible from the Triassic of Germany forms the first evidence of large herbivores in the Central European Carnian, „Neues Jahrbuch für Geologie und Paläontologie - Abhandlungen”, 263 (2), 2012, s. 119–123, DOI: 10.1127/0077-7749/2012/0216, ISSN 0077-7749 [dostęp 2023-05-17] .
↑ TomaszT. Sulej TomaszT. i inni, A new dicynodont–archosaur assemblage from the Late Triassic (Carnian) of Poland, „Earth and Environmental Science Transactions of the Royal Society of Edinburgh”, 101 (3-4), 2010, s. 261–269, DOI: 10.1017/s1755691011020123, ISSN 1755-6910 [dostęp 2023-05-18] .
↑ TomaszT. Sulej TomaszT. i inni, A new early Late Triassic non-mammaliaform eucynodont from Poland, „Historical Biology”, 32 (1), 2018, s. 80–92, DOI: 10.1080/08912963.2018.1471477, ISSN 0891-2963 [dostęp 2023-05-18] .

[:0-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g TomaszT. Szczygielski TomaszT., TomaszT. Sulej TomaszT., Woznikella triradiata n. gen., n. sp. – a new kannemeyeriiform dicynodont from the Late Triassic of northern Pangea and the global distribution of Triassic dicynodonts, „Comptes Rendus Palevol”, 177 (22), 2023, s. 279-406, DOI: 10.5852/cr-palevol2023v22a16 [dostęp 2023-05-17] (ang.).

[:1-2] Rainer R.R.R. Schoch Rainer R.R.R., A dicynodont mandible from the Triassic of Germany forms the first evidence of large herbivores in the Central European Carnian, „Neues Jahrbuch für Geologie und Paläontologie - Abhandlungen”, 263 (2), 2012, s. 119–123, DOI: 10.1127/0077-7749/2012/0216, ISSN 0077-7749 [dostęp 2023-05-17] .

[:2-3] TomaszT. Sulej TomaszT. i inni, A new dicynodont–archosaur assemblage from the Late Triassic (Carnian) of Poland, „Earth and Environmental Science Transactions of the Royal Society of Edinburgh”, 101 (3-4), 2010, s. 261–269, DOI: 10.1017/s1755691011020123, ISSN 1755-6910 [dostęp 2023-05-18] .

[:3-4] TomaszT. Sulej TomaszT. i inni, A new early Late Triassic non-mammaliaform eucynodont from Poland, „Historical Biology”, 32 (1), 2018, s. 80–92, DOI: 10.1080/08912963.2018.1471477, ISSN 0891-2963 [dostęp 2023-05-18] .

[1]

[2]

[3]

[4]