Wysoczany

Wysoczany

wieś
Cerkiew w Wysoczanach
Państwo	Polska
Województwo	podkarpackie
Powiat	sanocki
Gmina	Komańcza
Wysokość	451 m n.p.m.
Liczba ludności (2020)	120[2]
Strefa numeracyjna	13
Kod pocztowy	38-542[3]
Tablice rejestracyjne	RSA
SIMC	0354577[4]
Położenie na mapie gminy Komańcza Wysoczany
Położenie na mapie Polski Wysoczany
Położenie na mapie województwa podkarpackiego Wysoczany
Położenie na mapie powiatu sanockiego Wysoczany
49°26′07″N 22°08′53″E/49,435278 22,148056[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Kamieniołom w Wysoczanach

Wysoczany (j. łemkowski Высочаны) – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie sanockim, w gminie Komańcza^[4][5]. Leży nieco poniżej ujścia potoku Płonki do Osławy.

Integralne części wsi Wysoczany^[4][5]

SIMC	Nazwa	Rodzaj
0354583	Kożuszne	część wsi

Wieś leży w odległości 4 km (dojazd drogą powiatowa nr 2229R) od drogi wojewódzkiej nr 889 prowadzącej z Sieniawy przez Bukowsko do Szczawnego. Przez wieś przechodzi linia kolejowa nr 107 łącząca stację Nowy Zagórz ze stacją Łupków i z dawnym przejściem granicznym na Słowację w tej miejscowości. We wsi jest położony przystanek kolejowy Wysoczany. Sąsiednie stacje to Mokre Małopolskie i Szczawne Kulaszne.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krośnieńskiego.

Historia

Wieś lokowana przez Mikołaja Herburta Odnowskiego około roku 1539, od roku 1635 na prawie wołoskim. Do roku 1772 województwo ruskie, ziemia sanocka. Od 1772 należał do cyrkułu leskiego, a następnie sanockiego w Galicji.

W połowie XIX wieku właścicielem posiadłości tabularnej Wysoczany był Stanisław Truskolaski^[6]. W latach 70. właścicielem dóbr był Leonard Truskolaski^[7]. W 1911 właścicielami tabularnymi byli Helena Truskolaska i 66 wspólników, posiadający 202 ha^[8].

W 1898 wieś liczyła 557 mieszkańców oraz 81 domów, pow. wsi wynosiła 7,13 km². Częścią wsi była wólka Kożuszne (167 mieszkańców). Do 1914 starostwo powiatowe w Sanoku, powiat sądowy w miejscowości Bukowsko. Od listopada 1918 do stycznia 1919 Republika Komańczańska. Po roku 1944 miejscowi Rusini – Ukraińcy wyjechali na Ukrainę lub zostali wysiedleni w ramach akcji „Wisła”.

W Wysoczanach od lat 50. działa Kopalnia Piaskowca Wysoczany wydobywająca piaskowiec krośnieński, drobnoziarnisty o spoiwie wapienno-ilastym^[9].

Obecnie we wsi znajduje się stadnina koni oraz kilka gospodarstw agroturystycznych.

Religia

Parafia łacińska w Bukowsku do roku 1946. Wysoczany należały do 1944 roku do parafii greckokatolickiej, w miejscowości Płonna, przed rokiem 1880 do parafii w miejscowości Szczawne, na miejscu znajdowała się drewniana cerkiew filialna. Nowa murowana cerkiew greckokatolicka pod wezwaniem św. Paraskewy została zbudowana w 1994.

 Osobny artykuł: Cerkiew św. Paraskewy w Wysoczanach.

Przypisy

1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 153477
2. Raport o stanie gminy za rok 2020. Stan ludności 31.12.2020 str.3 [dostęp 2022-01-17]
3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1560 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
4. GUS. Wyszukiwarka TERYT
5. Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
6. Skorowidz wszystkich miejscowości położonych w królestwie Galicyi i Lodomeryi jakoteż w wielkim księstwie Krakowskiem i księstwie Bukowińskiem, pod względem politycznej i sądowej organizacyi kraju wraz z dokładnem oznaczeniem parafii, poczt i właścicieli tabularnych, ułożony porządkiem abecadłowym. Lwów: Karol Wild, 1855, s. 249.
7. Konrad Orzechowski: Przewodnik statystyczno topograficzny i skorowidz obejmujący wszystkie miejscowości z przysiółkami w Królestwie Galicyi W.X. Krakowskiem i X. Bukowinie, według najświeższych skazówek urzędowych. Kraków: 1872, s. 58, 61, 94.
8. Skorowidz powiatu sanockiego wydany na podstawie dat zebranych w roku 1911. Sanok: 1911, s. 24.
9. Strona kopalni

Linki zewnętrzne

• Wysoczany, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 122 .