Złotokłos

Ten artykuł dotyczy miejscowości w Polsce. Zobacz też: herb szlachecki o tej nazwie.

Złotokłos

wieś
Kościół MB Łaskawej
Państwo	Polska
Województwo	mazowieckie
Powiat	piaseczyński
Gmina	Piaseczno
Liczba ludności (2023)	1466[2]
Strefa numeracyjna	22
Kod pocztowy	05-504[3]
Tablice rejestracyjne	WPI
SIMC	0006652[4]
Położenie na mapie gminy Piaseczno Złotokłos
Położenie na mapie Polski Złotokłos
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Złotokłos
Położenie na mapie powiatu piaseczyńskiego Złotokłos
52°00′12″N 20°54′35″E/52,003333 20,909722[1]
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Krzyż z okresu I wojny światowej.

Złotokłos – wieś sołecka^[5] w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie piaseczyńskim, w gminie Piaseczno^[4][6].

W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie warszawskim.

W miejscowości znajduje się kościół i siedziba parafii Matki Bożej Łaskawej, należącej do dekanatu tarczyńskiego, archidiecezji warszawskiej.

Historia

Osada powstała po I wojnie światowej w wyniku parcelacji w latach 1924–1935 dóbr Szczaki przez rodzinę Orsettich (herbu Złotokłos), a następnie hr. Wojciecha Rostworowskiego. Plany nawiązywały do anachronicznego już wtedy pomysłu utworzenia kolejnego miasta ogrodu, a hasło reklamujące kupno działek w Letnisku Złotokłos brzmiało: "pracuj w mieście, mieszkaj na wsi". Zaletami osady było dobre połączenie z Warszawą – dzięki motorowej Kolei Grójeckiej czas dojazdu z przystanku Szczaki Złotokłos do stolicy wynosił zaledwie 45 minut^[7], a także walory klimatyczne – w Złotokłosie miało powstać uzdrowisko kardiologiczne. Kryzys gospodarczy w latach dwudziestych, a następnie II wojna światowa pokrzyżowały te plany. Nie zrealizowano koncepcji miasta ogrodu, nie powstały parki, place ani Dom Ludowy.

Po upadku Powstania Warszawskiego mieszkańcy Złotokłosu udzielali schronienia licznym uchodźcom. Przez krótki czas funkcjonowała także Caffe Fogg, którą prowadził słynny piosenkarz Mieczysław Fogg. W 1945 roku erygowano parafię Matki Bożej Łaskawej.

W okresie powojennym Złotokłos zmienił swój charakter, bardziej przypominając wieś niż osadę letniskową. Stopniowa likwidacja Kolejki Grójeckiej dodatkowo spowolniła jego rozwój. W miejscowości tej swoje dzieciństwo spędził Marek Hłasko. Zmiany nastąpiły pod koniec XX wieku. Poprawiono infrastrukturę (gazyfikacja, wodociągi, oświetlenie i utwardzenie nawierzchni ulic, nowa centrala telefoniczna). Powstał duży zespół szkolny obejmujący szkołę podstawową i gimnazjum. Rozwój Złotokłosu dokonuje się przede wszystkim poprzez budownictwo indywidualne, natomiast nie prowadzi się prac w kierunku ewolucji przestrzeni publicznej. Nie ma więc mowy o powrocie do dawnej koncepcji miasta ogrodu, a Złotokłos pozostaje jednym z typowych podwarszawskich osiedli.

Zabytki

• Kościół Matki Bożej Łaskawej. Absyda świątyni pochodzi prawdopodobnie z pierwszej połowy XIX wieku. Kolejne remonty pozbawiły kościół nastaw ołtarzowych wzorowanych na lewiczyńskich, lecz mimo rozbudowy z końca lat 30. pozostawiono nawiązania do stylu romańskiego.
• Willa hrabiego Rostworowskiego, nazywana pałacem, przetrwała w dobrym stanie do końca XX wieku. W latach 1948–1992 była wykorzystywana jako budynek szkolny (uczyły się tu dzieci z klas III-VIII SP w Złotokłosie). Gdy szkoła została przeniesiona do nowej siedziby, willa została całkowicie zdewastowana. Podobny los spotkał otaczający budynek XVIII-wieczny park o układzie geometrycznym oraz młyn, dom rządcy i czworaki.
• Cmentarz wojenny z okresu I wojny światowej.

Komunikacja

Do Złotokłosu można dojechać autobusem:

• Linią ZTM 728 na trasie P+R Al. Krakowska – Złotokłos^[8],
• Linią komunikacji gminy Piaseczno L2 i L12 na trasie Urząd Miasta - Złotokłos^[8].

Sport

W miejscowości działa Ludowy Klub Sportowy "Perła Złotokłos"^[9]. Sekcja piłki nożnej składa się z siedmiu, zróżnicowanych wiekowo, drużyn. Seniorzy "Perły" występują w IV Lidze grupie mazowieckiej (południe). Oprócz piłki nożnej w klubie funkcjonują młodzieżowe drużyny siatkówki.

Przypisy

1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 9 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 162059
2. Raport o stanie gminy Piaseczno w 2023. Liczba mieszkańców w dn. 31.12.2023 s. 16-17
3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1637 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
4. GUS. Wyszukiwarka TERYT
5. Strona gminy, sołectwa
6. Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
7. Bogdan Pokropiński: Kolej grójecka. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 2002, s. 69. ISBN 978-83-206-1466-4.
8. Mapa komunikacyjna Warszawy. ZTM Warszawa. [dostęp 2010-12-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-09-26)].
9. LKS Perła Złotokłos. www.lksperla.waw.pl. [dostęp 2010-12-02].

Linki zewnętrzne

• Strona miejscowości
• Plan miejscowości. zlotoklos.info. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-03-12)].