Zaciskające zapalenie osierdzia
| Pericarditis constrictiva chronica | |
| |
| Klasyfikacje | |
| ICD-10 | |
|---|---|
Zaciskające zapalenie osierdzia (łac. pericarditis constrictiva, ang. constrictive pericarditis) – rzadko występujące późne następstwo stanu zapalnego osierdzia. Stan zapalny jest zazwyczaj spowodowany infekcją, która obejmuje osierdzie, ale może wystąpić również po zawale serca lub po zabiegu chirurgicznym na sercu.
Etiologia
[edytuj | edytuj kod]Prawie połowa przyczyn zaciskającego zapalenia osierdzia w krajach rozwijających się ma nieznane pochodzenie (idiopatyczne). Gruźlica jest przyczyną dużej części przypadków w regionach, gdzie występuje powszechnie. Choroba dotyczy przeważnie ludzi młodych.
Do przyczyn zaciskającego zapalenia osierdzia należą:
- powirusowe zapalenie osierdzia
- gruźlica
- wcześniejsza radioterapia śródpiersia
- przewlekła niewydolność nerek.
Istotą zmian w zaciskającym zapaleniu osierdzia jest znaczne zgrubienie osierdzia. Staje się ono twardą, włóknisto-bliznowatą tkanką, często ze zwapnieniami, zaciskającą stopniowo uwięzione w niej serce. Bliznowaty pancerz wokół serca zmniejsza częstotliwość jego skurczów.
Patogeneza
[edytuj | edytuj kod]Obecność zmian bliznowatych i włóknistych, które obejmują blaszki osierdzia, prowadzi do zlepiania ich ze sobą i formowania włóknistych zrostów. Tak zmienione osierdzie (zwłókniałe i pogrubiałe) ogranicza rozkurcz i napełnianie komór serca. powoduje to systemowy zastój żylny - upośledzenie napełniania prawej komory (objawy dominujące) rzadziej płucny - upośledzenie napełniania lewej komory. W dodatku, kiedy upośledzone jest napełnianie lewej komory, zmniejsza się również objętość wyrzutowa serca.
Objawy i przebieg
[edytuj | edytuj kod]Chory przy niewielkich wysiłkach skarży się na łatwą męczliwość i duszność. Tętno jest przyspieszone, słabo napięte, tony serca są bardzo ciche lub niesłyszalne, nie notuje się też szmerów dodatkowych. Patognomoniczny jest tzw. stuk osierdziowy[1]. Przy badaniu brzucha stwierdza się powiększenie wątroby, czasem występuje puchlina brzuszna. Żyły szyjne są rozszerzone, ciśnienie żylne jest wysokie, powyżej 1,96 kPa.
Leczenie
[edytuj | edytuj kod]Postępowaniem z wyboru w zaciskającym zapaleniu osierdzia jest perikardiektomia.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ * Szczeklik A (red.): Choroby wewnętrzne. Przyczyny, rozpoznanie i leczenie, tom I. Kraków: Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, 2005, s. 21. ISBN 83-7430-031-0.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Andrzej Szczeklik (red.): Choroby wewnętrzne. Przyczyny, rozpoznanie i leczenie, tom I. Kraków: Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, 2005, s. 304-305. ISBN 83-7430-031-0.
