Zadomka

Zadomka
	Ectobius
	Stephens, 1835
	; Ectobius vittiventris
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Gromada	owady
Podgromada	owady uskrzydlone
Rząd	karaczany
Nadrodzina	Blaberoidea
Rodzina	zadomkowate
Podrodzina	Ectobiinae
Rodzaj	zadomka
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Zadomka (Ectobius) – rodzaj karaczanów z rodziny zadomkowatych i podrodziny Ectobiinae.

Morfologia

Małe karaczany o smukłym ciele i szczeciniastych, znacznie dłuższych niż połowa ciała czułkach. Pokrywy skórzaste o wyraźnym użyłkowaniu. U samców dłuższe niż odwłok, a u samic często skrócone, a nawet łuskowate. Skrzydła tylne, gdy obecne, z wyraźnym trójkątem wtrąconym. Uda o zewnętrznej, dolnej krawędzi opatrzonej dwoma kolcami. Stopy o pazurkach nierównych, a przylgach dużych. Zewnętrzny pazurek krótszy lub równy długości przylgi. Samiec posiada na VII tergicie dołek gruczołowy, mający duże znaczenie przy oznaczaniu gatunków. Jego płytka subgenitalna jest asymetryczna i wyposażona w pojedynczy stylik. Samice mają płytkę subgenitalną pozbawioną trójkątnych płatów^[2].

Ekologia

Większość gatunków zasiedla lasy, gdzie występuje na drzewach, krzewach i w ściółce, a tylko nieliczne są stepowe^[2].

Rozprzestrzenienie

Zadomki występują w Palearktyce, krainie etiopskiej i na subkontynencie indyjskim. Podawane są także ze Stanów Zjednoczonych^[3].

W Polsce potwierdzono występowanie pięciu gatunków: zadomki polnej, zadomki leśnej, Ectobius erythronotus, Ectobius lucidus i Ectobius duskei^[4].

Taksonomia

Rodzaj opisany został w 1835 roku przez Jamesa Francisa Stephensa^[3].

Należy tu 68 gatunków zgrupowanych w 2 podrodzaje^[3]:

podrodzaj: Ectobius (Ectobiola) Uvarov, 1940
- Ectobius duskei Adelung, 1906

podrodzaj: Ectobius (Ectobius) Stephens, 1835

- Ectobius aeoliensis Failla et Messina, 1974
- Ectobius aethiopicus (Shelford, 1910)
- Ectobius aetnaeus Ramme, 1927
- Ectobius africanus Saussure, 1899
- Ectobius albicinctus (Brunner von Wattenwyl, 1861)
- Ectobius alleni Rehn, 1931
- Ectobius baccettii Failla et Messina, 1979
- Ectobius balcani Ramme, 1923
- Ectobius brunneri Seoane, 1879
- Ectobius burri Adelung, 1917
- Ectobius corsorum Ramme, 1923
- Ectobius darbandae Rehn, 1931
- Ectobius delicatulus Bei-Bienko, 1950
- Ectobius eckerleini Harz, 1977
- Ectobius erythronotus Burr, 1898
- Ectobius filicensis Failla et Messina, 1974
- Ectobius frieseanus Princis, 1963
- Ectobius heteropterus Bei-Bienko, 1963
- Ectobius ichnusae Failla et Messina, 1982
- Ectobius indicus Bei-Bienko, 1938
- Ectobius intermedius Failla et Messina, 1981
- Ectobius involutus Rehn, 1931
- Ectobius jarringi (Hanitsch, 1938)
- Ectobius kervillei Bolívar, 1907
- Ectobius kikensis Rehn, 1931
- Ectobius kikuyuensis Rehn, 1931
- Ectobius kirgizius Bei-Bienko, 1936
- Ectobius kraussianus Ramme, 1923
- Ectobius lagrecai Failla et Messina, 1981
- Ectobius lapponicus (Linnaeus, 1758)
- Ectobius larus Rehn, 1931
- Ectobius leptus Rehn, 1931
- Ectobius lineolatus (Rehn, 1922)
- Ectobius lodosi Harz, 1983
- Ectobius lucidus (Hagenbach, 1822)
- Ectobius makalaka Rehn, 1931
- Ectobius minutus Failla et Messina, 1978
- Ectobius montanus Costa, 1866
- Ectobius neavei Shelford, 1911
- Ectobius nuba Rehn, 1931
- Ectobius pallidus (Olivier, 1789)
- Ectobius palpalis Chopard, 1958
- Ectobius parvosacculatus Failla et Messina, 1974
- Ectobius pavlovskii Bei-Bienko, 1936
- Ectobius punctatissimus Ramme, 1922
- Ectobius pusillus Bei-Bienko, 1967
- Ectobius pyrenaicus Bohn, 1989
- Ectobius rammei Rehn, 1926
- Ectobius sardous Baccetti, 1991
- Ectobius scabriculus Failla et Messina, 1976
- Ectobius semenovi Bei-Bienko, 1935
- Ectobius siculus Ramme, 1949
- Ectobius sjoestedti (Shelford, 1910)
- Ectobius stanleyanus Rehn, 1931
- Ectobius subvitreus Bei-Bienko, 1936
- Ectobius supramontes Bohn, 2004
- Ectobius sylvestris (Poda, 1761)
- Ectobius tadzhikus Bei-Bienko, 1935
- Ectobius textilis Rehn, 1931
- Ectobius ticinus Bohn, 2004
- Ectobius togoensis Ramme, 1923
- Ectobius tuscus Galvagni, 1978
- Ectobius tyrrhenicus Failla et Messina, 1973
- Ectobius usticaensis Failla et Messina, 1974
- Ectobius vittiventris (Costa, 1847)
- Ectobius willemsei Failla et Messina, 1980

podrodzaj: niesklasyfikowano
- Ectobius hipposiderus Bohn, 2013

Przypisy

↑ Ectobius, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b Władysław Bazyluk: Klucze do oznaczania owadów Polski cz. IX-X Karaczany – Blattodea, Modliszki – Mantodea. Warszawa: PWN, Polskie Towarzystwo Entomologiczne, 1956, s. 24.
↑ ^a ^b ^c Ectobius na: Cockroach Species File (Version 5.0/5.0). [dostęp 2014-08-11].
↑ Anna Liana, 1990. Blattodea – karaczany. W: J. Razowski (red.) Wykaz zwierząt Polski, tom I. Ossolineum

[itis-1] Ectobius, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[Bazyluk-2] Władysław Bazyluk: Klucze do oznaczania owadów Polski cz. IX-X Karaczany – Blattodea, Modliszki – Mantodea. Warszawa: PWN, Polskie Towarzystwo Entomologiczne, 1956, s. 24.

[csf-3] Ectobius na: Cockroach Species File (Version 5.0/5.0). [dostęp 2014-08-11].

[Liana-4] Anna Liana, 1990. Blattodea – karaczany. W: J. Razowski (red.) Wykaz zwierząt Polski, tom I. Ossolineum

[1]

[2]

[3]

[4]