Zagoździe

Zagoździe

wieś
Państwo	Polska
Województwo	lubelskie
Powiat	łukowski
Gmina	Stanin
Liczba ludności (2022)	205[2]
Strefa numeracyjna	25
Kod pocztowy	21-421[3]
Tablice rejestracyjne	LLU
SIMC	0689869[4]
Położenie na mapie gminy Stanin Zagoździe
Położenie na mapie Polski Zagoździe
Położenie na mapie województwa lubelskiego Zagoździe
Położenie na mapie powiatu łukowskiego Zagoździe
51°55′05″N 22°06′45″E/51,918056 22,112500[1]

Zagoździe – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie łukowskim, w gminie Stanin^[4][5].

Wieś szlachecka położona była w drugiej połowie XVI wieku w ziemi łukowskiej województwa lubelskiego^[6].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa siedleckiego.

Wieś stanowi sołectwo w gminie Stanin^[7]. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 231 mieszkańców^[8].

Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Chrystusa Króla w Jedlance.

Nazwa

Nazwa Zagoździe pochodzi z języka staropolskiego i oznacza osadę za lasem, a więc „zalesie” (gozd to w języku staropolskim las – Brückner).

Historia

Wioska powstała na przełomie XV i XVI w. Pierwsza wzmianka pochodzi z 1507 r. Wchodziła wówczas w skład dóbr posiadaczy miasteczka Tuchowicz – Kanimirów. Jeden z Kanimirów był właścicielem Sycyny, w której po odkupieniu jej przez Piotra Kochanowskiego urodził się Jan Kochanowski. W XIX w. Zagoździe było osadą włościańską należącą do Majoratu Prawda.

W czasie I wojny światowej (1915-1917) powstała tu z inicjatywy miejscowej ludności szkoła ludowa przekształcona wkrótce w szkołę powszechną. W 1938 r. ukończono budowę, powstałego z inicjatywy kierownika szkoły powszechnej st. I Stanisława Ostrowskiego, okazałego budynku szkolnego, dzięki czemu w 1938 r. powstała tu szkoła powszechna st. III, nauczająca dzieci z trzech dotychczasowych małych szkółek. Kierownikiem szkoły został w 1938 r. Stanisław Grafik – późniejszy żołnierz AK, który zginął na Majdanku w Lublinie. Tuż przed wybuchem II wojny światowej szkoła posiadała najnowocześniejszy budynek dydaktyczny w Gminie Tuchowicz i jeden z najlepszych w powiecie łukowskim.

W czasie II wojny światowej zginęło dwóch nauczycieli: kierownik Stanisław Grafik oraz kierownik z lat 1935-38 i nauczyciel Stanisław Ostrowski. Ten ostatni został zamordowany w Katyniu. Szkoła była w tym czasie przystanią dla żołnierzy AK obwodu Łuków. Aktywną rolę w podziemnej działalności miała Joanna Ostrowska – żona Stanisława i pierwsza powojenna kierownik szkoły. Prowadziła ona tajne nauczanie. Zostawiła też wspomnienia z tego okresu. Obecnie w Zagoździu znajduje się nowoczesny budynek szkolny mieszczący szkołę podstawową im. Stanisława Grafika oraz publiczne gimnazjum. W budynku znajduje się też sala gimnastyczna, a na placu szkolnym kilka boisk. Dyrektorem zespołu była do 2006 r. Barbara Świętochowska. Obecnie obowiązki dyrektora pełni Jadwiga Grudzień zaś wicedyrektora Elżbieta Zdunek.

Przypisy

1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 155912
2. Strona gminy. Sołectwa, stan ludności w dn. 2022-12-31 [Dostęp 2023-04-24]
3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1578 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
4. GUS. Wyszukiwarka TERYT
5. Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
6. Corona Regni Poloniae. Mapa w skali 1:250 000, Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk i Pracownia Geoinformacji Historycznej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
7. Strona gminy,sołectwa
8. GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.

Bibliografia

• A. Redzik, Gdzie szumiące topole... Historia Rejonu Tuchowicko-Stanińskiego w Ziemi Łukowskiej, Zagoździe-Lublin 2000.

Linki zewnętrzne

• Zagoździe, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 273 .