Zalasewo

Zalasewo

wieś
Państwo	Polska
Województwo	wielkopolskie
Powiat	poznański
Gmina	Swarzędz
Liczba ludności (2023)	7062
Strefa numeracyjna	61
Kod pocztowy	62-020[2]
Tablice rejestracyjne	PZ, POZ
SIMC	0595683
Położenie na mapie gminy Swarzędz Zalasewo
Położenie na mapie Polski Zalasewo
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego Zalasewo
Położenie na mapie powiatu poznańskiego Zalasewo
52°23′10″N 17°04′28″E/52,386111 17,074444[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Zalasewo – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie poznańskim, w gminie Swarzędz. Część miejscowości przy ul. Średzkiej określana jest nazwą Zalasewo przy Średzkiej, natomiast część przy granicy z miastem Poznaniem nazwą Zalasewo-Huby^[3]. Na terenie miejscowości znajduje się również 6 osiedli: Leśne, Sarmackie, Ułańskie, Wielkopolskie, Wiktoriańskie i Władysława Zamoyskiego^[4].

Historia

Wieś szlachecka Zalasewo, własność kasztelana międzyrzeckiego Andrzeja Górki, około 1580 leżała w powiecie poznańskim województwa poznańskiego^[5].

W XVI-wiecznych dokumentach wymieniane jest jako wieś należąca do parafii w Swarzędzu. Od XVII wieku Swarzędz wraz z okolicznymi wsiami, m.in. Zalasewem, należał do majątku wojewody kaliskiego Zygmunta Grudzińskiego. Następnie dobra były własnością kolejno rodziny Garczyńskich, Adama Antoniego Opalińskiego, rodziny Koźmińskich, poznańskiego kupca Jana Kluga. W I połowie XIX wieku majątek przeszedł na własność państwa pruskiego.

W latach 1954–1959 wieś należała i była siedzibą gromady Zalasewo, z 1 styczniem 1960 siedzibę gromady przeniesiono do Swarzędza i zmieniono nazwę gromady na Swarzędz. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa poznańskiego.

Warunki naturalne

Przez Zalasewo płynie Rów Zalasewski, który spływa do strugi Mielcuch i należy do zlewni rzeki Cybina^[6].

W rejonie wsi występują enklawy dobrych gleb III i IV klasy.

W Zalasewie znajduje się prywatne wyrobisko najczęstszej w gminie kopaliny - piasku, w większości wyczerpane.

Ludność

Zmiany zaludnienia na terenie wsi w ostatnich latach przedstawiają się następująco:

Rok	Liczba mieszkańców
1988	387
1999	481
2008	1654[7]
2009	1813[7]
2013	2611[8]
2014	2959[9]
2015	3445[10]
2016	3817[11]
2017	4359[12]
2018	5190[13]
2019	5726[14]
2020	6095[15]
2021	6618[15]
2022	6891[16]
2023	7062[17]

Wysoka dynamika przyrostu ludności w ostatnich latach związana jest z jednym z najintensywniejszych ruchów budowlanych w gminie Swarzędz związaną z suburbanizacją Poznania. Zalasewo i Jasin tworzą ze Swarzędzem wspólną zurbanizowaną jednostkę przestrzenną.

Obszar miejscowości obejmuje parafia Chrystusa Jedynego Zbawiciela w Swarzędzu.

Edukacja, sport i rekreacja

Szkoła Podstawowa nr 1 im. Mikołaja Kopernika

W wyniku reformy systemu oświaty z 2017 w miejscowości funkcjonują dwie szkoły^[18]:

• Szkoła Podstawowa nr 1 im. Mikołaja Kopernika, zlokalizowana przy ul. Planetarnej 7 – placówka początkowo funkcjonowała jako Gimnazjum nr 1 w Swarzędzu na os. Mielżyńskiego 3a, później otrzymała numer 4, a od 1 września 2005 zmieniła lokalizację na obecny budynek i nazwę na Gimnazjum im. Mikołaja Kopernika w Zalasewie; z dniem 1 września 2017 stała się 8-letnią szkołą podstawową^[19],
• Szkoła Podstawowa nr 2, zlokalizowana przy ul. Heweliusza 26 (skrzyżowanie z ul. Planetarną) – placówka rozpoczęła działalność 1 września 2015 jako szkoła 6-letnia pod nazwą Szkoła Podstawowa w Zalasewie; z dniem 1 września 2017 stała się 8-letnią szkołą podstawową^[20].

W przeszłości w miejscowości funkcjonowała szkoła podstawowa przy ul. Kórnickiej, później filia Szkoły Podstawowej nr 5 im. prof. Adama Wodziczki w Swarzędzu.

W miejscowości funkcjonują ponadto: przedszkole „Mały Skaut” na os. Ułańskim 26, niepubliczny żłobek i przedszkole „Za lasem” przy ul. Astronomicznej 1 oraz przedszkole publiczne „Zaczarowana podkowa” przy ul. Spacerowej 4.

Od 2008 istnieje drużyna piłkarska Antares Zalasewo, grająca na szczeblu B-klasy. Na terenie miejscowości zlokalizowane jest boisko, a przy szkole podstawowej i gimnazjum zlokalizowane są hale sportowe i boiska wielofunkcyjne^[21].

Na terenie miejscowości funkcjonuje ponadto gospodarstwo agroturystyczne świadczące usługi hippiczne.

W Zalasewie odbywa się Memoriał Arkadiusza Gołasia^[22].

Komunikacja i infrastruktura

Miejscowość posiada trzy główne ulice na osi północ-południe. Są to: ul. Średzka, ul. Kórnicka i ul. Planetarna. Przez wiele lat ul. Kórnicka w Zalasewie stanowiła fragment drogi wojewódzkiej nr 433 (Swarzędz-Koninko) - 16 lutego 2016 straciła ten status i stała się drogą powiatową nr 2489P.

Zalasewo posiada połączenie autobusowe z Poznaniem (linia 425), Swarzędzem (linie 484, 494, 497, 498, 499), Garbami (linie 484, 494), Kruszewnią (linie 497, 498), Rabowicami (linia 497, 498) oraz Tulcami (linia 484)^[23].

Miejscowość posiada wodociąg, znajduje się tutaj także ujęcie wody oraz stacja redukcyjna gazu, z której zasilane są gospodarstwa w okolicznych wsiach oraz częściowo w Swarzędzu i Poznaniu.

Przypisy

1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 157311
2. Spis ulic, placów i osiedli miasta i gminy Swarzędz. 2009-12-03. [dostęp 2010-08-25].
3. Geoportal. [dostęp 2017-04-18]. (pol.).
4. TERYT. [dostęp 2017-04-18]. (pol.).
5. Atlas historyczny Polski. Wielkopolska w drugiej połowie XVI wieku. Część II. Komentarz. Indeksy, Warszawa 2017, s. 251.
6. dr Ryszard Gołdyn, mgr inż. Janusz Grabia: Program ochrony wód rzeki Cybiny. Poznań: Wydział Ochrony Środowiska Urzędu Miasta Poznania, 1998. ISBN 83-906665-2-9. Brak numerów stron w książce
7. Zeszyty Swarzędzkie. [dostęp 2010-08-23].
8. Fundusz sołecki 2013. [dostęp 2013-10-30].
9. Fundusz sołecki 2014. [dostęp 2014-09-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-06-30)].
10. Uchwała nr XII/113/2015 Rady Miejskiej w Swarzędzu. [dostęp 2015-07-28].
11. Fundusz sołecki 2017. [dostęp 2016-07-29].
12. UMiG Swarzędz: Sołectwa [online], swarzedz.pl [dostęp 2017-08-30]  (ang.).
13. UMiG Swarzędz: Zalasewo [online], swarzedz.pl [dostęp 2019-07-30] .
14. Portal Swarzędzki – Gmina ma ponad 50 tys. mieszkańców [online], Swarzędzki, 31 stycznia 2020 [dostęp 2020-01-31]  (pol.).
15. Portal Swarzędzki – Swarzędz się wyludnia na rzecz sołectw [online], 23 marca 2022 [dostęp 2022-03-27]  (pol.).
16. Portal Swarzędzki – Swarzędzanie uciekają na wieś [online], 19 stycznia 2023 [dostęp 2023-02-22]  (pol.).
17. Portal Swarzędzki – Swarzędz się wyludnia [online], 23 stycznia 2024 [dostęp 2024-02-01]  (pol.).
18. Uchwała nr XXXIII/331/2017 Rady Miejskiej w Swarzędzu z dnia 28 lutego 2017 r. w sprawie: dostosowania sieci szkół podstawowych i gimnazjów do nowego ustroju szkolnego. [dostęp 2017-09-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-08-26)]. (pol.).
19. Szkoła Podstawowa nr 1 im. Mikołaja Kopernika w Zalasewie. [dostęp 2017-08-26]. (pol.).
20. Szkoła Podstawowa nr 2 w Zalasewie. [dostęp 2017-08-26]. (pol.).
21. Obiekty sportowe w Gminie Swarzędz. [dostęp 2010-08-29].
22. Projekt Warszawa znów wygrał Memoriał Arkadiusza Gołasia. siatka.org. [dostęp 2024-09-01].
23. Schemat sieci komunikacji w Swarzędzu. [dostęp 2016-06-25].

Bibliografia

• Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Swarzędz. Rada Miejska w Swarzędzu, 2001-03-28. [dostęp 2010-08-23].