Autor | |
---|---|
Typ utworu | |
Wydanie oryginalne | |
Język | |
Data wydania |
1987 |
Wydawca |
Magvető Könyvkiadó |
Pierwsze wydanie polskie | |
Data wydania polskiego |
1993 |
Wydawca | |
Przekład |
Zamknięte drzwi (węg. Az ajtó) – powieść węgierskiej pisarki Magdy Szabó wydana w 1987 roku. Nasycona psychologiczną głębią opowieść o dwóch silnych charakterach – sławnej pisarki i jej gospodyni, niezależnej, szorstkiej i obcesowej na zewnątrz, a w rzeczywistości czułej i pomocnej[1]. Na podstawie powieści w 2012 powstał film o tym samym tytule w reżyserii Istvána Szabó.
Narratorką powieści jest bezdzietna pisarka Magda. Kiedy jej książki zaczęły odnosić sukces, przeprowadziła się do większego mieszkania i rozpoczęła poszukiwania pomocy domowej. Polecono jej samotną, starszą panią, Emerenc, która uchodziła wśród sąsiadów za wzór uczciwości[2]. Pracowała w kilkunastu domach i bez chwili wytchnienia sprzątała, prała, odgarniała śnieg, z poświęceniem opiekowała się też zwierzętami i chorymi. Nie przymilała się do pracodawców, lubiła zaznaczyć swoją silną osobowość. Kiedy wracała do swojego domu, na żadne pukanie nie otwierała drzwi. Nikt nie widział jak wygląda jej mieszkanie i nikt nie znał jej tajemnicy. Początkowo między kobietami panowały napięte stosunki, a Magda podejrzewała, że Emerenc ukrywa rzeczy zrabowane wywiezionym do obozu Żydom. Z czasem relacje ich poprawiły się i pisarka, jako jedyna osoba na świecie, poznała zagadkę zamkniętych drzwi[3].
Książka napisana jest w formie wspomnień snutych po latach przez Magdę. Już na samym początku pojawia się informacja, że Emerenc nie żyje, a jej śmierć ma związek z otworzonymi drzwiami. „To ja zabiłam Emerenc. I nie ma tu nic do rzeczy, że chciałam ją nie zniszczyć, lecz uratować”[4] – wyznaje narratorka i z poczuciem winy analizuje swoje trwające dwadzieścia lat relacje z gosposią. Wspomina nieporozumienia, rodzącą się powoli przyjaźń i chwile, kiedy musiała zawieść zaufanie Emerenc. Powieść w znacznej części poświęcona jest relacjom, jakie przez lata zachodziły między dwoma kobietami o silnych charakterach. Pozostałe wydarzenia często mają charakter szkicowy. Mężczyźni wspominani są rzadko i nie odgrywają większych ról, nawet o swoim mężu narratorka niewiele pisze[2][3].