Zasłonak białofioletowy

Zasłonak białofioletowy
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

gołąbkowce

Rodzina

zasłonakowate

Rodzaj

zasłonak

Gatunek

zasłonak białofioletowy

Nazwa systematyczna
Cortinarius alboviolaceus (Pers.) Fr.
Epicr. syst. mycol. (Upsaliae): 280 (1838)
Multimedia w Wikimedia Commons
Owocnik, widoczne blaszki
Przekrój młodego owocnika

Zasłonak białofioletowy (Cortinarius alboviolaceus (Pers.) Fr.) – gatunek grzybów należący do rodziny zasłonakowatych (Cortinariaceae)[1].

Systematyka i nazewnictwo

[edytuj | edytuj kod]

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Cortinarius, Cortinariaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy opisany takson ten zdiagnozował w 1801 r. Christiaan Hendrik Persoon nadając mu nazwę Agaricus alboviolaceus, w 1838 r. Elias Fries przeniósł go do rodzaju Cortinarius[1].

Synonimy naukowe[2]:

  • Agaricus alboviolaceus Pers. 1801
  • Cortinarius alboviolaceus (Pers.) Fr. 1838, var. alboviolaceus
  • Inoloma alboviolaceum (Pers.) Wünsche 1877

Nazwę polską nadał Władysław Wojewoda w 1999 r. Synonimy polskie: guzotrzonowiec bladofiołkowy, zasłonak jasnofioletowy, zasłonak liliowy[3].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Kapelusz

Średnica 3- 8 cm, u młodych owocników łukowaty z czasem staje się rozpostarty z szerokim garbem. Brzeg początkowo podwinięty i znajdują się na nim resztki białej zasnówki. Powierzchnia gładka, jedwabiście błyszcząca, u młodych owocników jasnofioletowa, później płowieje, u starszych owocników staje się rdzawa i włóknista[4]. Podczas długotrwałej suchej pogody kapelusz często promieniście, głęboko pęka[5]

Blaszki

Wąsko przyrośnięte do kapelusza, początkowo bladopurpurowe, później zmieniają barwę na cynamonową lub rdzawobrązową. U młodych owocników zasłonięte są białą zasnówką[6].

Trzon

Wysokość 5–12 cm, grubość 1–3 cm, kształt maczugowaty, u nasady posiada zgrubiałą bulwę. Powierzchnia u młodych owocników jasnofioletowa, u starszych wypłowiała. Pod kapeluszem występuje strefa pierścieniowa, początkowo biaława, później cynamonowobrązowa[4].

Miąższ

U młodych owocników fioletowawy, u starszych białawy. Nie zmienia barwy po uciśnięciu. Smak niewyraźny, zapach podobny do surowych ziemniaków[4].

Cechy mikroskopowe

Wysyp zarodników rdzawobrązowy. Zarodniki elipsoidalne, niemal gładkie, o rozmiarach 7,5-9,5 × 5–6 μm. Cheilocystyd i pleurocystyd brak[6].

Występowanie i siedlisko

[edytuj | edytuj kod]

Jest szeroko rozprzestrzeniony. Najliczniej notowany jest w Ameryce Północnej i Europie, ale podano jego stanowiska także z Kostaryki w Ameryce Środkowej, Japonii, Korei Północnej oraz Australii[7]. W Polsce jest bardzo pospolity[8]

Rośnie na ziemi w lasach iglastych i liściastych, często wśród mchów. W Polsce szczególnie często spotykany jest pod brzozą brodawkowatą, bukiem zwyczajnym i dębami. Owocniki wytwarza od sierpnia do listopada[3].

Znaczenie

[edytuj | edytuj kod]

Grzyb mikoryzowy[3]. Grzyb niejadalny[4].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c Index Fungorum. [dostęp 2014-02-20].
  2. ↑ Species Fungorum. [dostęp 2014-02-20].
  3. ↑ a b c Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
  4. ↑ a b c d Pavol Škubla: Wielki atlas grzybów. Poznań: Elipsa, 2007. ISBN 978-83-245-9550-1.
  5. ↑ Cortinarius alboviolaceus – Pearly Webcap. [dostęp 2014-05-20].
  6. ↑ a b Michael Kuo: Cortinarius alboviolaceus. MushroomExpert. [dostęp 2014-04-25].
  7. ↑ Discover Life Maps. [dostęp 2014-04-18].
  8. ↑ Atlas grzybów. Cortinarius albovilaceus – zasłonak białofioletowy. [dostęp 2016-01-25].