Zasłonak błękitnoblaszkowy

Zasłonak błękitnoblaszkowy
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

gołąbkowce

Rodzina

zasłonakowate

Rodzaj

zasłonak

Gatunek

zasłonak błękitnoblaszkowy

Nazwa systematyczna
Cortinarius delibutus Fr.
Epicr. syst. mycol. (Upsaliae): 276 (1838) [1836-1838]
Multimedia w Wikimedia Commons

Zasłonak błękitnoblaszkowy (Cortinarius delibutus Fr.) – gatunek grzybów należący do rodziny zasłonakowatych (Cortinariaceae). Według Index Fungorum takson niepewny[1].

Systematyka i nazewnictwo

[edytuj | edytuj kod]

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Cortinarius, Cortinariaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Synonimów ma około 20. Niektóre z nich[2]:

  • Cortinarius delibutus f. dryadicola Ballarà & Escànez 1999
  • Cortinarius delibutus f. gracilentus J.E. Lange 1941
  • Cortinarius delibutus f. ochroleucoides Bon & Jamoni 1994
  • Cortinarius delibutus f. suratoides Bon & Ballarà 1997
  • Cortinarius delibutus f. suratus (Fr.) Rob. Henry 1989
  • Cortinarius delibutus var. fulvoluteus (Britzelm.) Moënne-Locc. & Reumaux 1991
  • Cortinarius delibutus var. naevosus (Fr.) Moënne-Locc. & Reumaux 1991
  • Cortinarius delibutus var. parvulus (Rob. Henry) Melot 1994

Nazwę polską podał Andrzej Nespiak w 1975 r.[3]

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Kapelusz

Średnica 3–8 cm, początkowo półkulisty, potem kolejno dzwonkowaty, łukowaty i płaski z tępym i szerokim garbem. Powierzchnia bardzo śliska, początkowo barwy cytrynowożółtej lub słomkowożółtej, potem ochrowej. Wierzchołek ciemniejszy (lekko brązowawy)[4].

Blaszki

Nieco zbiegające, szeroko przyrośnięte, płatowate. Początkowo są niebieskaworóżowofioletowe, potem cynamonowobrązowe. Ostrza karbowane[4].

Trzon

Wysokość 5–8 cm, grubość do 1,5 cm, sprężysty, cylindryczny, z pałkowato rozszerzoną podstawą. Powierzchnia gładka, pod kapeluszem fioletowawa, niżej biaława. Posiada rdzawą strefę pierścieniową, a poniżej niej kilka stref ochrowożółtych[4].

Miąższ

Białawy, tylko w górnej części trzonu fioletowy. Posiada słaby zapach rzodkwi, czasami jednak jest bez zapachu[4].

Cechy mikroskopijne

Wysyp zarodników rdzawobrunatny. Zarodniki o kształcie od jajowatego do niemal kulistego, silnie i gęsto brodawkowate, o rozmiarach 6–9 × 5,5–7,5 μm[5].

Występowanie i siedlisko

[edytuj | edytuj kod]

Znany jest tylko w Europie[6]. W piśmiennictwie naukowym na terenie Polski do 2003 r. podano dość liczne stanowiska[3]. Aktualne stanowiska podaje internetowy atlas grzybów[7].

Grzyb mikoryzowy. Rośnie na ziemi, w lasach iglastych i drzewiastych pod brzozami, bukami i świerkami[4].

Gatunki podobne

[edytuj | edytuj kod]

Charakterystycznymi cechami tego gatunku są: lepki kapelusz, niebieskawe w młodości blaszki, fioletowa górna część trzonu i żółtawe pierścienie na trzonie[4]. Podobny nieco jest zasłonak piekący (Cortinarius vibratllis), a także zasłonak żółtozłoty (Cortinarius triumphans), ale jego blaszki nie mają niebieskofioletowej barwy[8].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b Index Fungorum. [dostęp 2018-01-05]. (ang.).
  2. ↑ Species Fungorum. [dostęp 2018-01-05]. (ang.).
  3. ↑ a b Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
  4. ↑ a b c d e f Pavol Škubla: Wielki atlas grzybów. Poznań: Elipsa, 2007. ISBN 978-83-245-9550-1.
  5. ↑ Mycoquebec. Cortinarius delibutus. [dostęp 2015-01-12].
  6. ↑ Discover Life Maps. [dostęp 2018-01-05].
  7. ↑ Aktualne stanowiska zasłonaka błękitnoblaszkowego w Polsce. [dostęp 2015-01-12].
  8. ↑ First-nature. Cortinarius triumphans Fr. – Birch Webcap. [dostęp 2018-01-23].