Zasłonak oliwkowobłękitny

Zasłonak oliwkowobłękitny
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	podstawczaki
Klasa	pieczarniaki
Rząd	pieczarkowce
Rodzina	zasłonakowate
Rodzaj	zasłonak
Gatunek	zasłonak oliwkowobłękitny
	Nazwa systematyczna
	Cortinarius cyanites Fr.; Epicr. syst. mycol. (Upsaliae): 279 (1838)
	Multimedia w Wikimedia Commons

Zasłonak oliwkowobłękitny (Cortinarius cyanites Fr.) – gatunek grzybów należący do rodziny zasłonakowatych (Cortinariaceae)^[1]

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Cortinarius, Cortinariaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi^[1].

Nazwę polską podał Andrzej Nespiak w 1981 r^[2]. Niektóre synonimy naukowe^[3]:

Cyanicium cyanites (Fr.) Locq., 1979
Phlegmacium cyanites (Fr.) M.M. Moser 1960

Morfologia

Kapelusz

Średnica 4–9 cm, kształt u młodych owocników półkulisty, później łukowaty, w końcu rozpostarty. Posiada niewielki, tępy garb. Brzeg kapelusza podwinięty, u młodych owocników połączony z trzonem białą osłona. Powierzchnia pilśniowa lub włóknisto-łuskowata, u młodych owocników niebieskoszara lub niebieskofioletowa, u starszych ma kolor od ochrowego do czerwonobrązowego. Podczas wilgotnej pogody jest kleisty^[4].

Blaszki

Wąskie iwąsko przyrośnięte do trzonu, za młodu ciemnoniebieskie, później brązowofioletowe^[4].

Trzon

Wysokość 4–8 cm, grubość 1,5–3 cm, kształt od maczugowatego do cebulowato bulwiastego. Jest pełny i kruchy. Powierzchnia różowofioletowa lub (rzadziej) czerwonawobrązowa, pokryta drobnymi, brązowymi łuseczkami^[4].

Miąższ

Gruby, jasnofioletowy. Uszkodzony bardzo szybko zmienia barwę na winnoczerwoną. Smak gorzki, zapach słaby, delikatny^[4].

Wysyp zarodników

Rdzawobrązowe. Zarodniki kształtu cytryny, o rozmiarach 8,8–11,5 × 8,8–11,5–6,5 μm^[5].

Gatunki podobne

Jest wiele gatunków zasłonaków o niebieskawej barwie blaszek i trzonu, ale tylko u zasłonaka oliwkowobłękitnego jasnofioletowy miąższ po rozkrojeniu zaraz zmienia barwę na winnoczerwoną^[4].

Występowanie i siedlisko

Występuje w Ameryce Północnej i w Europie^[5]. W Polsce gatunek rzadki. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status V – gatunek, który zapewne w najbliższej przyszłości przesunie się do kategorii wymierających, jeśli nadal będą działać czynniki zagrożenia^[6]. Znajduje się na listach gatunków zagrożonych także w Danii, Niemczech i Anglii^[2].

Rośnie w górskich lasach iglastych i liściastych, na glebach o dużej zawartości próchnicy^[4].

Znaczenie

Grzyb trujący^[4]. Tworzy ektomykoryzę z drzewami^[2].

Przypisy

↑ ^a ^b Index Fungorum. [dostęp 2013-11-10].
↑ ^a ^b ^c Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
↑ Species Fungorum. [dostęp 2013-10-20]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Pavol Škubla: Wielki atlas grzybów. Poznań: Elipsa, 2007. ISBN 978-83-245-9550-1.
↑ ^a ^b Rogers Mushroom. [dostęp 2014-01-03]. (ang.).
↑ Zbigniew Mirek: Red list of plants and fungi in Poland = Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany. Polish Academy of Sciences, 2006. ISBN 83-89648-38-5.

[if-1] Index Fungorum. [dostęp 2013-11-10].

[checklist-2] Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.

[sf-3] Species Fungorum. [dostęp 2013-10-20]. (ang.).

[wag-4] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Pavol Škubla: Wielki atlas grzybów. Poznań: Elipsa, 2007. ISBN 978-83-245-9550-1.

[mushroom-5] Rogers Mushroom. [dostęp 2014-01-03]. (ang.).

[6] Zbigniew Mirek: Red list of plants and fungi in Poland = Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany. Polish Academy of Sciences, 2006. ISBN 83-89648-38-5.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]