Zasłonak oszroniony

Zasłonak oszroniony
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

zasłonakowate

Rodzaj

zasłonak

Gatunek

zasłonak oszroniony

Nazwa systematyczna
Cortinarius hemitrichus (Pers.) Fr.
Epicr. syst. mycol. (Upsaliae): 302 (1838)
Multimedia w Wikimedia Commons

Zasłonak oszroniony, zasłoniak pelargoniowy (Cortinarius hemitrichus (Pers.) Fr.) – gatunek grzybów należący do rodziny zasłonakowatych (Cortinariaceae)[1].

Systematyka i nazewnictwo

[edytuj | edytuj kod]

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Cortinarius, Cortinariaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1801 r. Christian Hendrik Persoon nadając mu nazwę Agaricus hemitrichus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1838 r. Elias Fries, przenosząc go do rodzaju Cortinarius[1].

Niektóre synonimy[2]:

  • Cortinarius paleaceus Fr. 1838
  • Hydrocybe paleacea (Weinm.) M.M. Moser 1953
  • Telamonia hemitricha (Pers.) Wünsche 1877
  • Telamonia paludosa Velen. 1921

Nazwę polską podał Andrzej Nespiak w 1981 r.[3] W wyniku późniejszych badań filogenetycznych ustalono, że wcześniej uznawany za odrębny gatunek Cortinarius paleaceus (zsłonak pelargoniowy)jest synonimem gatunku Cortinarius hemitrichus[1].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Kapelusz

Średnica 1–4 cm, kształt młodych owocników półkulisty, później łukowaty, w końcu rozpostarty. Posiada ostry lub tępy garb. Brzeg kapelusza jest gładki, ostry i długo zwisają z niego resztki białawej osłony. Powierzchnia młodych owocników jest szarobrązowa i pokryta białawymi włókienkami i łuskami, przez co wygląda jak oszroniona. Później staje się naga i czerwonoochrowa[4].

Blaszki

Brzuchate, szerokie i szeroko do trzonu przyrośnięte. U młodych owocników są szarofioletowe, u starszych ochrowobrązowe[4].

Trzon

Wysokość 2–5 cm, grubość 2–5 mm, walcowaty o zgrubiałej podstawie. Jest pełny i sprężysty. Powierzchnia brązowa, początkowo pokryta białymi resztkami zasnówki, później naga.Często występuje na nim strefa pierścieniowa, czasami resztki zasnówki tworzą niby pierścień[4].

Miąższ

Cienki, barwy ochrowej lub ciemnobrązowej. Ma lekko ziemisty smak i zapach[4].

Wysyp zarodników

Rdzawobrązowy. Zarodniki jajowate, o barwie od żółtawej do rdzawobrązowej, pokryte drobnymi i bardzo drobnymi brodawkami. Mają rozmiar 4,5–5 μm[5].

Występowanie i siedlisko

[edytuj | edytuj kod]

Występuje w Ameryce Północnej i w Europie[5].

Rośnie na ziemi, w lasach liściastych i mieszanych, wśród mchów i traw, głównie pod takimi drzewami, jak: brzoza, sosna i świerk[4]. Owocniki wytwarza od sierpnia do października[3], niektóre źródła podają, że już od kwietnia[6].

Znaczenie

[edytuj | edytuj kod]

Grzyb niejadalny[4]. Żyje w mikoryzie z drzewami[3].

Gatunki podobne

[edytuj | edytuj kod]

Dzięki charakterystycznym białym włókienkom na kapeluszu młode owocniki są łatwe do odróżnienia od innych gatunków grzybów, odróżnienie starszych jest trudniejsze. Podobny jest zasłonak krętonogi (Cortinarius flexipes), jednak różni się trzonem i ma wyraźny muszkatołowy zapach. Zasłonak łuseczkowaty (Cortinarius pholideus) również ma podobne ubarwienie, ale jego łuseczki nie są białe, lecz brązowe[4].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c d Index Fungorum [online] [dostęp 2021-01-03].
  2. ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2021-01-03].
  3. ↑ a b c Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
  4. ↑ a b c d e f g Pavol Škubla, Wielki atlas grzybów, Poznań: Elipsa, 2007, ISBN 978-83-245-9550-1.
  5. ↑ a b Pilat Á, Ušák O. (1961). Mushrooms and other Fungi. London: Peter Nevill. p. 121b.
  6. ↑ Cortinarius hemitrichus (Pers.) Fr. – Frosty Webcap [online] [dostęp 2014-02-20].