Zbrojownik

Zbrojownik
Peristedion cataphractum[1]
(Linnaeus, 1758)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

promieniopłetwe

Rząd

skorpenokształtne

Rodzina

Peristediidae

Rodzaj

Peristedion

Gatunek

zbrojownik

Synonimy
  • Trigla cataphracta Linnaeus, 1758
  • Peristedion malarmat Lacepède, 1801
  • Peristedion chabrontera Lacepède, 1801
  • Octonus olosteon Rafinesque, 1810
  • Peristedion macronema Cadenat, 1951
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2]

Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Zbrojownik[3], okuwka[4] (Peristedion cataphractum) – słabo poznany gatunek morskiej ryby skorpenokształtnej z rodziny Peristediidae. Został opisany przez Linneusza w Systema Naturae w 1758 pod nazwą Trigla cataphracta. Wcześniej zaliczany był do rodziny kurkowatych[3] (Triglidae). Nie ma większego znaczenia gospodarczego.

Występowanie

[edytuj | edytuj kod]

Gatunek dawniej pospolity w Morzu Śródziemnym, rzadziej spotykany we wschodnim Atlantyku – od Angoli, wzdłuż Hiszpanii i Portugalii, po kanał La Manche[5][6]. Występuje na głębokościach od 50 do 600 m, a w Morzu Jońskim do 848 m. Bytuje nad szelfem kontynentalnym, nad mulistym lub kamienistym dnem[7]. Wpływa do wód słonawych[6].

Cechy zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
Widok z góry

Ciało zbrojowników jest wydłużone, pokryte skórno-kostnymi płytkami uzbrojonymi w kolce. Głowa duża. „Pysk wydłużony w widłowato rozdwojone rostrum”[4] i spłaszczony grzbietobrzusznie, otoczony z boku parą krótkich i szerokich lub długich i smukłych przydatków. Otwór gębowy w położeniu dolnym. Na żuchwie i podbródku występują wąsiki. Dwie płetwy grzbietowe, bez przerwy pomiędzy nimi. Przy płetwie piersiowej znajdują się dwa wolne promienie. Ubarwienie mniej lub bardziej ciemnoróżowe do czerwonego, w partii brzusznej jaśniejsze[8].

Przeciętna długość ciała osobników tego gatunku mieści się w przedziale 20–30 cm[5] (według FishBase wynosi 18 cm). Maksymalna długość całkowita wynosi 40 cm[7].

Opis płetw: D1 VII–VIII, D2 I/18–19, A 18–21[5] (27–30[8]), V I/5.

Liczba kręgów: około 33[5].

Biologia i ekologia

[edytuj | edytuj kod]

Biologia i zachowania zbrojowników są słabo poznane[5]. Wiadomo, że przemieszczają się po dnie w poszukiwaniu pokarmu, ryjąc w nim za pomocą rostrum. Żywią się mięczakami i innymi bezkręgowcami[4]. Młode dojrzewają w wodach pelagialnych, w pobliżu wybrzeży. Z wiekiem wędrują do głębszych wód[7].

Znaczenie gospodarcze

[edytuj | edytuj kod]

Współcześnie jest to gatunek rzadko spotykany i nie ma większego znaczenia gospodarczego[5]. Poławiany na niektórych obszarach włokami dennymi – jako przyłów.

Talerz ze zbrojownikami

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Peristedion cataphractum, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. ↑ Peristedion cataphractum, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  3. ↑ a b Rutkowicz 1982 ↓, s. 538.
  4. ↑ a b c Ryby. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1973 (wyd. II 1976), seria: Mały słownik zoologiczny.
  5. ↑ a b c d e f Rutkowicz 1982 ↓, s. 539.
  6. ↑ a b W. N. Eschmeyer: Catalog of Fishes electronic version (15 Nov 2013). California Academy of Sciences. [dostęp 2013-11-22]. (ang.).
  7. ↑ a b c Peristedion cataphractum. (ang.) w: Froese, R. & D. Pauly. FishBase. World Wide Web electronic publication. fishbase.org [dostęp 22 listopada 2013]
  8. ↑ a b Armed gurnard (Peristedion cataphractum). [w:] Marine Species Identification Portal [on-line]. [dostęp 2013-11-22]. (ang.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Stanisław Rutkowicz: Encyklopedia ryb morskich. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie, 1982. ISBN 83-215-2103-7.