Zespół Marchiafavy-Bignamiego (choroba Marchiafavy-Bignamiego, choroba Marchiafavy, zespół Marchiafavy, ang. Marchiafava-Bignami disease) – choroba neurologiczna z grupy encefalopatii alkoholowych, występująca u osób długo i trwale uzależnionych od alkoholu, zwłaszcza młodego, niedojrzałego wina. Objawy choroby Marchiafavy-Bignamiego wynikają z uszkodzenia ciała modzelowatego i płatów czołowych.
W obrazie klinicznym stwierdza się:
Przyczyną zespołu jest postępujące uszkodzenie ciała modzelowatego, związane z jego demielinizacją. Choroba związana jest z przewlekłym alkoholizmem, ale także wśród alkoholików jest bardzo rzadka, dlatego podejrzewa się, że obok toksycznego działania etanolu i niedożywienia w jej patogenezie biorą udział także inne, nieznane czynniki.
Nieznane jest leczenie przyczynowe (poza zaleceniem unikania spożycia alkoholu). Stosuje się leczenie objawowe.
Chorobę opisali w 1903 roku włoscy lekarze Amico Bignami i Ettore Marchiafava u wieloletniego alkoholika pijącego chianti[1]. Klasycznie choroba rozpoznawana jest u 40–60-letnich mężczyzn, uzależnionych od taniego czerwonego wina.