Zielony Staw Gąsienicowy
 Staw w otoczeniu Doliny Zielonej Gąsienicowej | |
| Położenie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Wysokość lustra |
1672 m n.p.m. |
| Morfometria | |
| Powierzchnia |
3,84 ha |
| Wymiary • max długość • max szerokość |
|
| Głębokość • maksymalna |
|
| Objętość |
260 500 m³ |
| Hydrologia | |
| Rodzaj jeziora | |
Położenie na mapie Tatr  | |
Położenie na mapie Karpat  | |
 49°13′44″N 19°59′59″E/49,228889 19,999722
| |
Zielony Staw Gąsienicowy lub po prostu Zielony Staw[1] – należące do Gąsienicowych Stawów jezioro polodowcowe w Tatrach Wysokich, położone na wysokości 1672 m n.p.m. w kotle lodowcowym poniżej Skrajnej Turni.
Dawniej staw nosił nazwę Suczy Staw (od złej suki kaleczącej owce, którą podobno w nim utopiono, a znaleziono w Jaskini Kasprowej[2]). Zielony Staw jest największym jeziorem Doliny Zielonej Gąsienicowej i ósmym co do wielkości jeziorem polskich Tatr. Według danych z przewodnika Tatry Wysokie Witolda Henryka Paryskiego powierzchnia jeziora wynosi 3,84 ha (długość 275 m, szerokość 238 m), głębokość 15,1 m. Na zdjęciu satelitarnym z 2004 r. powierzchnia jest nieco mniejsza i wynosi 3,764 ha[3]. Wody jeziora cechuje duża przeźroczystość (nawet do 10 m) i jasnozielone zabarwienie wywołane niewielką ilością planktonu[4].
Dla wygody dziewiętnastowiecznych turystów w 1896 r. Towarzystwo Tatrzańskie zbudowało na północnym brzegu jeziora drewniany schron. Zniszczyły go śniegi w 1907 r.[5]
Staw był od dawna sztucznie zarybiany, pierwszy raz w 1909. Ponownie w 1949 wypuszczono do stawu narybek pstrąga źródlanego. Początkowo, gdy jezioro było jeszcze bogate w plankton, ryby osiągnęły spore rozmiary. Później jednak, gdy ryby wyjadły plankton, większość z nich wyginęła. Staw zamarza w październiku-listopadzie, a rozmarza w maju-czerwcu[4].
Ze stawu wypływa potok Sucha Woda płynący dnem Doliny Gąsienicowej (na znacznej części długości jego wody zanikają pod kamieniami)[6]. Nad brzegami stawu rośnie rzadka w Karpatach turzyca Lachenala[7].
Szlaki turystyczne
[edytuj | edytuj kod]
obok stawu przebiega czarny szlak z Roztoki Stawiańskiej na Świnicką Przełęcz. Czas przejścia od szlaku żółtego na przełęcz: 1:25 h, ↓ 1:05 h[6].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Oficjalna nazwa stawu według GUGiK to Zielony Staw, por. Nazewnictwo geograficzne Polski. Tom 1. Hydronimy. Część 2. Wody stojące, Ewa Wolnicz-Pawłowska, Jerzy Duma, Janusz Rieger, Halina Czarnecka (oprac.), Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2006 (seria Nazewnictwo Geograficzne Polski), s. 401, ISBN 83-239-9607-5.
- ↑ Ludwik Zejszner, Podhale i północna pochyłość Tatrów... Biblioteka Warszawska. Warszawa 1849, tom XXXV, s. 444; Hardward kat# 'slav 519877' (702); cytat: Juhasy z szałasu Gąsienicowego mieli bardzo niedobrą sukę; nie tylko nie chodziła za owcami, ale ustawicznie je kaleczyła. Chcąc się pozbyć tego szkodnika, utopili ją w stawie. Po kilku dniach, mój pradziad (przewodnika) poszedł z czarownikami szukać złota do doliny Kasprowej, w potężnem źródle, zwanem Dziura za polaną. I właśnie tam była ta suka.
- ↑ Magdalena i Tomasz Zwijacz Kozica, Tatrzańskie pojezierze, „Tatry” (2 (24)), Zakopane: Tatrzański Park Narodowy, wiosna 2008, s. 70–71, ISSN 0867-4531.
- ↑ a b Władysław Szafer, Tatrzański Park Narodowy, Zakład Ochrony Przyrody PAN, 1962.
- ↑ Józef Nyka, Tatry Polskie. Przewodnik, wyd. 13, Latchorzew: Wydawnictwo Trawers, 2003, ISBN 83-915859-1-3.
- ↑ a b Tatry. Zakopane i okolice. Mapa w skali 1:27 000, Warszawa: ExpressMap Polska, 2005, ISBN 83-88112-35-X.
- ↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirek, Czerwona księga Karpat Polskich, Warszawa: Instytut Botaniki PAN, 2008, ISBN 978-83-89648-71-6.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Archiwalne zdjęcia jeziora w bibliotece Polona