Zofia Szeptycka
| Zofia Ludwika Cecylia Konstancja | |
| |
 Fredro Hrabia | |
| Rodzina |
Fredrowie |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
21 maja 1837 |
| Data i miejsce śmierci |
17 kwietnia 1904 |
| Ojciec | |
| Matka | |
| Mąż | |
| Dzieci |
Roman Aleksander |
Zofia Ludwika Cecylia Konstancja z Fredrów Szeptycka (ur. 21 maja 1837, zm. 17 kwietnia 1904) – polska malarka i pisarka, córka komediopisarza Aleksandra Fredry i Zofii Jabłonowskiej-Skarbkowej, spokrewniona z Wiśniowieckimi i Ledóchowskimi, z galicyjskimi rodzinami Jabłonowskich i Skrzyńskich, Szeptyckich.
Rodzina i przyjaciele
[edytuj | edytuj kod]Zofia Szeptycka była związana z ziemią krośnieńską jako właścicielka Korczyny i Odrzykonia, które otrzymała w posagu od matki – Zofii Jabłonowskiej Fredrowej.
Adela Defforel była jej długoletnią nauczycielką i przyjaciółką. Jej nauczycielami byli: Józef Swoboda, Chifflart i Charles-François. Pobierała nauki w Paryżu, gdy wyjechała do brata Jana, powstańca węgierskiego, który nie mógł przyjechać do kraju, oraz w Wiedniu. Jej przyjaciel Henryk Rodakowski namalował jej akwarelowy portret. W 1855 zbliżyła się do mieszkańców Hotelu Lambert przez przyjaźń z Marią Cecylią Czartoryską.
Dzieciństwo spędziła w Beńkowej Wiszni, a od 1858 aż do ślubu w 1861 mieszkała we Lwowie. 1 października 1861 została tam żoną Jana Kantego Remigiana Szeptyckiego (1836–1912) – ziemianina obrządku rzymskokatolickiego i zamieszkała w majątku męża w Przyłbicach.
Była matką siedmiu synów. Pierworodny Stefan Kanty Aleksander (1862–1864) i Jerzy Piotr (1863–1880) zmarli w dzieciństwie.
Dwóch było ziemianami:
- Aleksander Maria Dominik Szeptycki (1866–1940)
- Leon Józef Maria Szeptycki (1877–1939), mąż Jadwigi z Szembeków (1883–1939), również ziemianki, etnografki i archeologa amatora.
Jeden został wojskowym:
- Stanisław Maria Jan Szeptycki (1867–1950) – generał Armii Austro-Węgier i Wojska Polskiego.
Dwóch zostało zakonnikami:
- Roman Aleksander Maria Szeptycki (1865–1944), jako ojciec Andrzej, bazylianin, późniejszy greckokatolicki arcybiskup metropolita lwowski
- Kazimierz Maria Szeptycki (1869–1951), jako ojciec Klemens, ihumen zakonu studytów, błogosławiony, odznaczony medalem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata.
W 1888 podróżowała do Rzymu, gdzie przebywał jej syn Roman. Została tam przyjęta przez papieża Leona XIII. Przebywała w Korczynie, w Krościenku i w Nowej Wsi. Zmarła 17 kwietnia 1904 i pochowana została w Przyłbicach.
Malarstwo
[edytuj | edytuj kod]Wykonywała obrazy religijne, które zdobiły kościoły Lwowa, Krakowa, Żółkwi i Bruchnalu. Około 1842 roku ojciec Zofii, Aleksander Fredro, zatrudnił do pierwszych lekcji rysunku i malarstwa dla swoich dzieci czeskiego malarza Józefa Swobodę. W 1849 wyjechała do Paryża, gdzie jej umiejętności docenił Henryk Rodakowski – malarz polecił jej podjąć nauki u Nicolasa-François Chifflarta (kolegi Rodakowskiego z pracowni Léona Cognieta). Kopiowała u niego rysunki akademickie, następnie obrazy w Luwrze. Za namową Rodakowskiego namalowała portrety swoich rodziców, a prace te uznawane są za najważniejsze z dorobku Fredrówny[1]. Namalowała też portret bł. Jana z Dukli dla lwowskiego kościoła bernardynów, autoportret i portret brata.
Twórczość literacka
[edytuj | edytuj kod]Pisała opowiadania i szkice, które pozostawiła jako rękopiśmienne utwory o charakterze pamiętnika rodzinnego. Najcenniejsze są Wspomnienia z lat ubiegłych pisane w latach 1900–1903. W 1904, już po jej śmierci, lwowska „Gazeta Narodowa” i krakowski „Przegląd Polski” po raz pierwszy drukowały niektóre opowiadania i szkice.
Dwutomowy zbiór jej Pism z przedmową Stanisława Tarnowskiego ukazał się pośmiertnie w Krakowie w latach 1906–1907.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Agnieszka Morawińska, Artystki polskie. Katalog wystawy. Muzeum Narodowe w Warszawie, Warszawa 1991, s. 158-159.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Polski Słownik Biograficzny, (t. 7 s. 105).
- Barbara Lasocka: Aleksander Fredro. Drogi życia, Oficyna Wydawnicza Errata: Warszawa 2001, ISBN 83-913140-4-9.
- Zbigniew Kuchowicz: Al. Fredro we fraku i w szlafroku. Osobowość i życie prywatne, Łódź: KAW, 1989.
- Zofia Szeptycka: Młodość i powołanie ojca Romana Andrzeja Szeptyckiego zakonu św. Bazylego Wielkiego, oprac. Bogdan Zakrzewski, Wrocław: Towarzystwo Przyjaciół Polonistyki Wrocł., 1993.
- Zofia Szeptycka: Wspomnienia z lat ubiegłych, przyg. do druku, wstępem i przypisami opatrzył Bogdan Zakrzewski, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1967.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Zofia Ludwika Cecylia hr. Fredro z Paczkowic h. Bończa. sejm-wielki.pl
- Zofia Szeptycka – publikacje i rękopisy w bibliotece Polona