Zwojek

Zwojek
	; Barbula convoluta
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	mchy
Klasa	prątniki
Rząd	płoniwowce
Rodzina	płoniwowate
Rodzaj	zwojek
	Nazwa systematyczna
	Barbula Hedw.; Spec. Musc. 115. 1801.
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Zwojek (Barbula Hedw.) – rodzaj mchów należący do rodziny płoniwowatych (Pottiaceae Schimp.). Przedstawiciele tego rodzaju występują na całym świecie w strefach klimatu umiarkowanego^[3].

Morfologia

Gametofity: Rośliny luźno skupione lub tworzące poduszki, żółtawobrązowe, brązowe lub czarniawe od góry, żółtawobrązowe do rudobrązowych od dołu. Łodyżki krótkie do wydłużonych, dorastają do 2 cm, rzadziej do 3,5 cm długości. Włoski Listki stulone do słabo rozpostartych, często skrzywione lub skręcone wokół łodyżki w stanie suchym, rozpostarte gdy wilgotne. Listki podłużne lub szeroko lancetowate do podłużnie trójkątnych, całobrzegie lub sporadycznie ząbkowane przy wierzchołku. Brzegi blaszki podwinięte od podstawy do 1/2–1/3 długości listka, sporadycznie płaskie. Wierzchołek zaokrąglony lub zaostrzony. Żebro pojedyncze, kończy się w szczycie listka lub krótko wystaje, sporadycznie kończy się kilka komórek przed szczytem^[3].
Sporofity: Seta długości 0,5–2,5 cm. Puszka zarodni jajowata do podłużnie cylindrycznej. Wieczko przeważnie podłużnie stożkowate. Perystom złożony z 32 zębów, zwykle silnie skręconych w lewo. Czepek w kształcie kapturka. Zarodniki o średnicy 8–12 µm^[3].

Systematyka i nazewnictwo

Nazwa naukowa rodzaju Barbula pochodzi od łacińskich słów barba, czyli „zarost, broda” oraz zdrobnienia ula oznaczającego „niewielki”^[3].

Według The Plant List rodzaj Barbula liczy 451 akceptowanych nazwy gatunków, dla których istnieje 149 synonimów^[4].

Wykaz gatunków^[4]:

Barbula abbonii Thér.
Barbula abyssinica (De Not.) A. Jaeger
Barbula aculeonervis Müll. Hal.
Barbula acuminata Hedw.
Barbula afrofontana (Müll. Hal.) Broth.
Barbula alpicola Müll. Hal.
Barbula alpigena (Vent.) Lindb. & Arnell
Barbula altipapillosa E.B. Bartram
Barbula amblyophylla (Hook.) A. Jaeger
Barbula amphidiifolia Müll. Hal.
Barbula amplexifolia (Mitt.) A. Jaeger
Barbula anastomosans Müll. Hal.
Barbula anceps Cardot
Barbula anderssonii (Ångström) A. Jaeger
Barbula aneitensis Broth. & Watts
Barbula angustata (Mitt.) Sande Lac.
Barbula angustifolia Brid.
Barbula antarctica Hampe
Barbula appressa (Mitt.) A. Jaeger
Barbula appressifolia (Mitt.) A. Jaeger
Barbula aprica Müll. Hal.
Barbula aquatica Cardot & Thér.
Barbula arctoamericana Müll. Hal.
Barbula arcuata Griff.
Barbula arenacea (Sull. & Lesq.) A. Jaeger
Barbula arenae Besch.
Barbula arenicola Dusén
Barbula atrovirens (Sm.) Schimp.
Barbula aureola Müll. Hal.
Barbula australasiae (Hook. & Grev.) Brid.
Barbula austrogracilis Dusén
Barbula austrorevoluta Besch.
Barbula austroruralis Müll. Hal.
Barbula bagelensis M. Fleisch.
Barbula barbata (Curtis ex With.) Schleich.
Barbula barbuloides (Herzog) Mizush.
Barbula bealeyensis (R. Br. bis) Paris
Barbula beccarii (Venturi) A. Jaeger
Barbula bellii (R. Br. bis) Paris
Barbula bescherellei Sauerb.
Barbula bicolor (Bruch & Schimp.) Lindb.
Barbula bogotensis Hampe
Barbula boliviana (Müll. Hal.) Hilp.
Barbula bolleana (Müll. Hal.) Broth.
Barbula bourgaeana Besch.
Barbula brachymenia (Mitt.) A. Jaeger
Barbula brachypila Müll. Hal.
Barbula brachypus Brid.
Barbula brandisii Müll. Hal.
Barbula brevicaulis Schwägr.
Barbula brevifolia (Dicks. ex With.) Brid.
Barbula breviseta (Mont.) Müll. Hal.
Barbula brunnea Müll. Hal.
Barbula bulbiformis Brid.
Barbula calcarea Thér.
Barbula calceolifolia (Spruce ex Mitt.) A. Jaeger
Barbula calcicola (Hampe) Broth.
Barbula calobolax Müll. Hal.
Barbula calodictyon Broth.
Barbula calycina Schwägr.
Barbula calyculosa (Mitt.) A. Jaeger
Barbula campylocarpa (Taylor) Müll. Hal.
Barbula canaliculata (Dixon) R.S. Chopra
Barbula canescens (Mont.) Bruch & Schimp.
Barbula caninervis (Mitt.) A. Jaeger
Barbula capillipes Broth.
Barbula catillum Müll. Hal.
Barbula caucasica (Lindb.) Müll. Hal.
Barbula characodonta Müll. Hal.
Barbula chenia Redf. & B.C. Tan
Barbula chimborazensis (Mitt.) A. Jaeger
Barbula chloropus (Brid.) Kindb.
Barbula chlorotricha (Broth. & Geh.) Paris
Barbula chocayensis Broth. & Herzog
Barbula cirrata (Hedw.) Schumach.
Barbula clavicostata (Renauld & Cardot) R.H. Zander
Barbula columbiana (F.J. Herm. & E. Lawton) E. Lawton & F.J. Herm.
Barbula confertifolia Mitt.
Barbula congoana Thér.
Barbula consanguinea (Thwaites & Mitt.) A. Jaeger
Barbula constricta Mitt.
Barbula contorta Hampe
Barbula convoluta Hedw. – zwojek skręcony^[5]
Barbula cordata (Jur.) Loeske
Barbula corsica (Bruch & Schimp.) Kindb.
Barbula costa-ricensis Renauld & Cardot
Barbula costata (Mitt.) A. Jaeger
Barbula costesii Thér.
Barbula crassicuspis H. Rob.
Barbula crenata (Mitt.) A. Jaeger
Barbula crispifolia (Mitt.) A. Jaeger
Barbula crispula Hampe
Barbula crocea (Brid.) F. Weber & D. Mohr
Barbula crozalsii (H. Philib.) Broth.
Barbula cucullata J. Froehl.
Barbula cucullifera (Mitt.) A. Jaeger
Barbula curvipes Müll. Hal.
Barbula curvirostris Lindb.
Barbula cuspidata Schultz
Barbula cuspidatissima Müll. Hal.
Barbula cylindrangia Müll. Hal.
Barbula cylindrotheca (Mitt.) A. Jaeger
Barbula decidua (Mitt.) A. Jaeger
Barbula declivium Müll. Hal.
Barbula decurrens Lazarenko
Barbula decursivula Kindb.
Barbula densifolia Hook. f. & Wilson
Barbula denticulata Wilson
Barbula dharvarensis Dixon
Barbula dimorpha Müll. Hal.
Barbula dioritica Müll. Hal.
Barbula dissita Müll. Hal.
Barbula divergens Broth.
Barbula dixoniana (P.C. Chen) Redf. & B.C. Tan
Barbula domestica Brid.
Barbula dregeana Müll. Hal.
Barbula duriuscula (Mitt.) A. Jaeger
Barbula dusenii Müll. Hal. ex Broth.
Barbula egelingii Schlieph.
Barbula eggersiana (Müll. Hal.) Müll. Hal.
Barbula ellipsithecia Müll. Hal.
Barbula elongata Wilson
Barbula enderesii Garov.
Barbula erosodenticulata Müll. Hal.
Barbula erythrodonta Taylor
Barbula erythropoda Schimp.
Barbula erythrotricha Müll. Hal.
Barbula eubryum Müll. Hal.
Barbula excavata (Mitt.) A. Jaeger
Barbula excurrens Broth.
Barbula farriae H.A. Crum & E.B. Bartram
Barbula fendleri Müll. Hal.
Barbula ferrinervis Müll. Hal.
Barbula fidelis H.A. Crum & Steere
Barbula filaris Müll. Hal.
Barbula flaccidiseta Lorentz
Barbula flagellaris Schimp.
Barbula flavescens Röhl.
Barbula flavicans D.G. Long
Barbula flavovirens (Bruch) Kindb.
Barbula flexiseta (Bruch) Kindb.
Barbula flexuosa (Brid.) Brid.
Barbula fontana Müll. Hal.
Barbula fragilis (Taylor) Müll. Hal.
Barbula francii Thér.
Barbula frigida Müll. Hal.
Barbula fristedtii Müll. Hal.
Barbula fuegiana (Mitt.) A. Jaeger
Barbula funalis Dixon & Badhw.
Barbula furvofusca Müll. Hal.
Barbula fuscescens Wall.
Barbula fuscinervia (Mitt.) A. Jaeger
Barbula fuscomucronata (Müll. Hal.) A. Jaeger
Barbula fuscovirens E.B. Bartram
Barbula fuscoviridis Broth. ex Thér.
Barbula fuscula Müll. Hal.
Barbula geheebiaeopsis Müll. Hal.
Barbula geminata Müll. Hal.
Barbula geniculata (Mont.) Müll. Hal.
Barbula germainii Müll. Hal.
Barbula girodii Thér.
Barbula glacialis Kunze ex Müll. Hal.
Barbula glaucescens Hampe
Barbula glaucula Müll. Hal.
Barbula goniospora Müll. Hal.
Barbula gracilenta Mitt.
Barbula gracilescens Schimp.
Barbula graciliformis Schimp.
Barbula gracilis Schumach.
Barbula gracillima (Herzog) Broth.
Barbula granulosa Thér.
Barbula gregaria (Mitt.) A. Jaeger
Barbula grimmiacea Müll. Hal.
Barbula guepinii (Bruch & Schimp.) Schimp.
Barbula gymnostoma Müll. Hal.
Barbula hampeana Paris
Barbula hastata Mitt.
Barbula hibernica (Mitt.) Husn.
Barbula hiroshii K. Saito
Barbula hispaniolensis W.R. Buck & Steere
Barbula horricomis Gangulee
Barbula horrinervis K. Saito
Barbula hosseusii Thér.
Barbula humboldtii Herzog
Barbula humida (Mitt.) A. Jaeger
Barbula husnotii Schimp. ex Besch.
Barbula hyalinobasis Broth.
Barbula hymenostylioides Broth.
Barbula imperfecta (Müll. Hal.) Broth.
Barbula imshaugii Vitt
Barbula inclinans Schimp. ex Besch.
Barbula indica (Hook.) Spreng.
Barbula inermis (Brid.) Garov.
Barbula inflexa (Duby) Müll. Hal.
Barbula insulana (De Not.) Mitt.
Barbula integrifolia (R.S. Williams) R.H. Zander
Barbula intermedia (Brid.) A.W.H. Walther & Molendo
Barbula inundata (Mitt.) A. Jaeger
Barbula isoindica R.H. Zander
Barbula jacksharpii H.A. Crum
Barbula jacutica Ignatova
Barbula janjaninicus O'Shea
Barbula japonica (Broth.) Iisiba
Barbula javanica Dozy & Molk.
Barbula juniperoidea Müll. Hal.
Barbula khasiana (Mitt.) A. Jaeger
Barbula kiaerii Broth.
Barbula kowaiensis (R. Br. bis) Paris
Barbula kunzeana Müll. Hal.
Barbula kunzei Müll. Hal. ex Kindb.
Barbula laevigata (Mitt.) A. Jaeger
Barbula laevipila (Brid.) Garov.
Barbula laeviuscula Kindb.
Barbula lamellata (Lindb.) Müll. Hal.
Barbula lamprocalyx Müll. Hal.
Barbula latifolia Brid.
Barbula laureri (Schultz) Kindb.
Barbula laureriana Lorentz
Barbula lavardei (Thér.) R.H. Zander & S.P. Churchill
Barbula laxiretis Broth.
Barbula leiophylla Tixier
Barbula lepto-tortella Müll. Hal.
Barbula lepto-tortuosa Müll. Hal.
Barbula leptocarpa Besch.
Barbula leptopyxis Müll. Hal.
Barbula leptotheca (Brid.) Brid.

Barbula leucobasis Dixon
Barbula leucocalyx (Mont.) Müll. Hal.
Barbula leucochlora Müll. Hal.
Barbula leucodontoides (Gangulee) Gangulee
Barbula leucostega Müll. Hal.
Barbula ligularis (Mitt.) A. Jaeger
Barbula lindbergii (Broth.) Müll. Hal.
Barbula linearis Sw. ex F. Weber & D. Mohr
Barbula lobayetensis R.S. Williams
Barbula lonchodonta Müll. Hal.
Barbula longifolia Griff.
Barbula lorentzii Müll. Hal.
Barbula louisiadum Broth.
Barbula lurida Hornsch.
Barbula macassarensis M. Fleisch.
Barbula macrostegia (Sull.) Kindb.
Barbula majuscula Müll. Hal.
Barbula malacophylla Müll. Hal.
Barbula malagana H.A. Crum
Barbula mamillosa Crundw.
Barbula manniae Müll. Hal.
Barbula marginans Müll. Hal.
Barbula marginatula Gangulee
Barbula maudii (R. Br. bis) Paris
Barbula meidensis Cufod.
Barbula mendozensis (Mitt.) A. Jaeger
Barbula micholitzii (Broth.) Müll. Hal.
Barbula microcalycina Magill
Barbula microglottis Müll. Hal.
Barbula microstoma (Dixon & Badhw.) R.S. Chopra
Barbula minuta (R. Br. bis) Paris
Barbula minutirosula Müll. Hal.
Barbula mniifolia Sull.
Barbula mnioides Schwägr.
Barbula mobilis Müll. Hal.
Barbula mollis Bruch & Schimp. ex Müll. Hal.
Barbula montana (Mitt.) A. Jaeger
Barbula mosis (Lorentz) Hilp.
Barbula mucronata Brid.
Barbula mucronifolia (Schwägr.) Garov.
Barbula munyensis R.S. Williams
Barbula murina Müll. Hal.
Barbula napoana (De Not.) A. Jaeger
Barbula navicularis (Mitt.) Paris
Barbula nivalis (Spruce) A. Jaeger
Barbula norvegica (F. Weber) Lindb.
Barbula novae-caledoniae Müll. Hal.
Barbula novo-granatensis Hampe
Barbula novo-guinensis Broth.
Barbula obliquifolia Müll. Hal.
Barbula occidentalis (Mitt.) Broth.
Barbula omissa Thér.
Barbula orientalis Brid.
Barbula orizabensis Müll. Hal.
Barbula ovata Mitt.
Barbula pachygastrella Herzog
Barbula pachyloma Broth.
Barbula pallens (Brid.) Brid.
Barbula pallidobasis Dixon
Barbula paludicola Broth.
Barbula panduriforma (R. Br. bis) Paris
Barbula papillinervis Müll. Hal. & Kindb.
Barbula papillosa (Wilson) Müll. Hal.
Barbula parramattana (Mitt.) Paris
Barbula parvula (Hook. & Grev.) Spreng.
Barbula patagonica (Mitt.) A. Jaeger
Barbula percarnosa Müll. Hal.
Barbula perexilis Müll. Hal.
Barbula perlinearis Müll. Hal.
Barbula pernana Müll. Hal.
Barbula perpusilla Müll. Hal.
Barbula perrevoluta Müll. Hal.
Barbula perrufula Müll. Hal.
Barbula pertorquata Müll. Hal.
Barbula pertorquescens Broth.
Barbula peruviana (Mitt.) A. Jaeger
Barbula pflanzii (Broth.) Herzog
Barbula pichinchensis (Taylor) Müll. Hal.
Barbula plebeja Müll. Hal.
Barbula podocarpi Müll. Hal.
Barbula polyseta Müll. Hal.
Barbula porteri (James) Kindb.
Barbula potaninii Broth. ex Müll. Hal.
Barbula princeps (De Not.) Müll. Hal.
Barbula propagulifera (X.J. Li & M. X. Zhang) Redf. & B.C. Tan
Barbula prostrata (Mont.) A. Jaeger
Barbula pruinosa (Mitt.) A. Jaeger
Barbula pseudo-ehrenbergii M. Fleisch.
Barbula pseudoantarctia Müll. Hal.
Barbula pseudocaespitosa Müll. Hal.
Barbula pseudonigrescens Tixier
Barbula pugionata Müll. Hal.
Barbula punae Herzog
Barbula pungens A. Jaeger
Barbula purpurascens Dusén
Barbula purpuripes Müll. Hal.
Barbula pycnophylla Cardot
Barbula pygmaea Müll. Hal.
Barbula pygmaeola Müll. Hal.
Barbula quitoensis (Taylor) Müll. Hal.
Barbula rechingeri Broth.
Barbula recurva (Griff.) R.S. Chopra
Barbula recurvipatula Müll. Hal.
Barbula recurvirostris (Hedw.) Dixon
Barbula reticularia Müll. Hal.
Barbula revolvens Schimp.
Barbula rigidula (Hedw.) Mitt.
Barbula rigiduliformis (Douin) J.J. Amann
Barbula riograndensis E.B. Bartram
Barbula riparia Müll. Hal.
Barbula rivicola Broth.
Barbula rivularis Loeske
Barbula robbinsii E.B. Bartram
Barbula rothii Herzog
Barbula rottensis Weyland
Barbula rotundifolia (Hartm.) T. Jensen
Barbula rubella (Hook. & Wilson) A. Jaeger
Barbula rubra (Mitt.) A. Jaeger
Barbula rubriseta E.B. Bartram
Barbula rufa Schimp. ex Besch.
Barbula rufidula Müll. Hal.
Barbula rufipes Schimp.
Barbula salisburiensis Dixon
Barbula sambakiana Broth.
Barbula santessonii E.B. Bartram
Barbula santiagensis Broth.
Barbula sartorii (Müll. Hal.) A. Jaeger
Barbula savatieri Besch.
Barbula scaberrima Broth. & Paris
Barbula scabrinervis Müll. Hal.
Barbula schensiana Müll. Hal.
Barbula schimperi (Mont.) Mitt.
Barbula schnyderi Müll. Hal.
Barbula scleromitra Besch.
Barbula searlii (R. Br. bis) Paris
Barbula sedifolia Müll. Hal.
Barbula semilimbata Dixon & Luisier
Barbula semirosulata R.H. Zander
Barbula seramensis H. Akiy.
Barbula serripungens Lorentz & Müll. Hal.
Barbula serrulata (Hook. & Grev.) Brid.
Barbula setifolia (Müll. Hal.) Broth.
Barbula singkarakensis Baumgartner & J. Froehl.
Barbula soaresii (Luisier) Podp.
Barbula solfatariensis M. Fleisch.
Barbula solmsii Schimp.
Barbula somaliae Müll. Hal.
Barbula sordida Besch.
Barbula spadicea (Mitt.) Braithw.
Barbula sparsidens Müll. Hal. & Kindb.
Barbula spathulifolia (Dixon & P. de la Varde) R.H. Zander
Barbula speirostega Müll. Hal.
Barbula sporaphylla Renauld & Cardot
Barbula squarrosa Brid.
Barbula stellata (Dicks. ex With.) Brid.
Barbula stenocarpa Hampe
Barbula stenophylla (Mitt.) A. Jaeger
Barbula stevensii (R. Br. bis) Paris
Barbula stewartii E.B. Bartram
Barbula streptopogoniacea Müll. Hal.
Barbula strictifolia (Dixon & P. de la Varde) R.S. Chopra
Barbula stuhlmannii (Broth.) Broth.
Barbula subaristata Bruch & Schimp. ex Müll. Hal.
Barbula subcaespitosa (Hampe) Broth.
Barbula subcalycina Müll. Hal.
Barbula subcernua Schimp.
Barbula subcomosa Broth.
Barbula subdenticulata Dixon
Barbula suberecta (Hook.) Kindb.
Barbula subglaucescens Müll. Hal.
Barbula subgrimmiacea Thér.
Barbula sublimbata (Mitt.) A. Jaeger
Barbula subnigra (Mitt.) A. Jaeger
Barbula subobtusa Thér.
Barbula subpellucida Mitt.
Barbula subreflexifolia Müll. Hal.
Barbula subreplicata Broth.
Barbula subrufa Broth. ex Müll. Hal.
Barbula subruncinata Müll. Hal.
Barbula subscabrinervis Dixon & Naveau
Barbula subspathulata Müll. Hal.
Barbula subtorquescens (Müll. Hal. & Kindb.) Kindb.
Barbula sullivaniana Müll. Hal.
Barbula sumatrana Baumgartner & Dixon
Barbula svihlae E.B. Bartram
Barbula swartziana Müll. Hal.
Barbula taylorii Lindb.
Barbula tenella (Broth.) Paris
Barbula tenera (Brid.) Brid.
Barbula tenuicoma Müll. Hal. ex Broth.
Barbula tenuirostris Brid.
Barbula teretiuscula Schimp.
Barbula thelimitria Müll. Hal.
Barbula ticinensis Kindb.
Barbula tisserantii (P. de la Varde) P. de la Varde
Barbula tomaculosa Blockeel
Barbula tonkinensis (Besch.) Broth.
Barbula torlessensis (R. Br. bis) Paris
Barbula tortelloides Müll. Hal.
Barbula tortuosa (Hedw.) F. Weber & D. Mohr
Barbula transcaspica (Broth.) Paris
Barbula translucens Salzm. ex Bruch
Barbula trichomanoides Broth. ex Iisiba
Barbula trifaria (Hedw.) Mitt.
Barbula tuberculosa (Renauld & Paris) Cardot
Barbula umtaliensis Magill
Barbula uncinicoma Müll. Hal.
Barbula unguiculata Hedw. – zwojek sztyletowaty^[5]
Barbula unguiculatula Müll. Hal.
Barbula uruguensis Paris
Barbula vaginata Warnst.
Barbula vancouveriensis (Broth.) Kindb.
Barbula vardei R.S. Chopra
Barbula ventanica Müll. Hal.
Barbula vesiculosa Müll. Hal.
Barbula viridula Müll. Hal.
Barbula vulcanica Lorentz
Barbula walkeri (R. Br. bis) Paris
Barbula wallichii (Mitt.) A. Jaeger
Barbula williamsii (P.C. Chen) Z. Iwats. & B.C. Tan
Barbula wrightii Sauerb.
Barbula yunnanensis Copp.
Barbula zambesiaca Magill
Barbula zennoskeanna B.C. Tan
Barbula zetterstedtii (Schimp.) Kindb.

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
↑ B.B. Goffinet B.B., W.R.W.R. Buck W.R.W.R., Classification of the Bryophyta, University of Connecticut, 2008– [dostęp 2017-03-09] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Barbula. [w:] Bryophyte Flora of North America Vol. 1 [on-line]. [dostęp 2017-03-19]. (ang.).
↑ ^a ^b Barbula. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2017-03-19]. (ang.).
↑ ^a ^b Adam Stebel, Paweł Czarnota. Wykaz mchów pasma Gorców w polskich Karpatach Zachodnich. List of mosses of the Gorce range in the Polish Western Carpathians. „Ochrona Beskidów Zachodnich”. 4, s. 7–25, 2012.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).

[goffinet-2] B.B. Goffinet B.B., W.R.W.R. Buck W.R.W.R., Classification of the Bryophyta, University of Connecticut, 2008– [dostęp 2017-03-09] (ang.).

[efloras-3] Barbula. [w:] Bryophyte Flora of North America Vol. 1 [on-line]. [dostęp 2017-03-19]. (ang.).

[tpl-4] Barbula. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2017-03-19]. (ang.).

[stebel-5] Adam Stebel, Paweł Czarnota. Wykaz mchów pasma Gorców w polskich Karpatach Zachodnich. List of mosses of the Gorce range in the Polish Western Carpathians. „Ochrona Beskidów Zachodnich”. 4, s. 7–25, 2012.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]