Złociec siarkowy

Złociec siarkowy
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

borowikowce

Rodzina

borowikowate

Rodzaj

złociec

Gatunek

złociec siarkowy

Nazwa systematyczna
Buchwaldoboletus hemichrysus (Berk. & M.A. Curtis) Pilát
Friesia 9(1-2): 217 (1969)
Multimedia w Wikimedia Commons

Złociec siarkowy, złotak siarkowy (Buchwaldoboletus hemichrysus (Berk. & M.A. Curtis) Pilát) – gatunek grzybów z rodziny borowikowatych (Boletaceae)[1].

Systematyka i nazewnictwo

[edytuj | edytuj kod]

Pozycja w klasyfikacji: Buchwaldoboletus, Boletaceae, Boletales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi (według Index Fungorum)[1].

Po raz pierwszy takson ten opisali w 1873 r. Miles Joseph Berkeley i Moses Ashley Curtis nadając mu nazwę Boletus hemichrysus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1969 r. Albert Pilát, przenosząc go do rodzaju Buchwaldoboletus[1].

Synonimy[2]:

  • Boletus hemichrysus Berk. & M.A. Curtis 1873
  • Boletus hemichrysus var. mutabilis Peck 1889
  • Ceriomyces hemichrysus (Berk. & M.A. Curtis) Murrill 1909
  • Pulveroboletus hemichrysus (Berk. & M.A. Curtis) Singer 1962
  • Suillus hemichrysus (Berk. & M.A. Curtis) Kuntze 1898

W 1960 r. Alina Skirgiełło nadała nazwę polską złotak siarkowy dla naukowej nazwy Pulveroboletus hemichrysus[3]. Po przeniesieniu gatunku do rodzaju Buchwaldoboletus stała się ona niespójna z nową nazwą naukową. Z tego powodu w 2021 r. Komisja ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów przy Polskim Towarzystwie Mykologicznym zarekomendowała nową nazwę – złociec siarkowy[4].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Kapelusz

Średnica do 6 cm, szeroko wypukły. Powierzchnia nieco chropowata, jasnożółta, żółtawo oprószona. Brzeg wąsko sterylny[5].

Rurki

Zbiegające na trzon, czerwonawo-pomarańczowe, ciemniejsze przy brzegu. Po uszkodzeniu sinieją. Pory kanciaste w liczbie 1–2 na mm w dojrzałych owocnikach. Rurki o długości do 1 cm, matowo żółte, po zgnieceniu oliwkowoniebieskie[5].

Trzon

Wysokość 5,5 cm, grubość 1,5 cm, kształt walcowaty. Powierzchnia na wierzchołku bardzo drobno siateczkowata i żółta, poza tym gładka, naga, brązowoczerwona. U podstawy siarkowożółta grzybnia[5].

Miąższ

W kapeluszu białawy, w trzonie siarkowożółty, po przekrojeniu niebieskawy lub różowawy. Pod skórką kapelusza jest żelatynowa warstewka. Zapach owocowy[5].

Cechy mikroskopowe

Zarodniki 7–9,5 × 3–3,5 µm; wydłużone, elipsoidalne, gładkie, w KOH od szklistych do lekko żółtawych. Podstawki 23 × 6 µm, maczugowate, 4-sterygmowe, w KOH złote. Cystydy 32–45 × 4–5 µm, wrzecionowate lub wąsko baryłkowate, gładkie, cienkościenne, w KOH szkliste lub żółtawe. Skórka zbudowana z ciasno upakowanych, gładkich i cienkościennych strzępek o szerokości 3–7 µm. Ich komórki końcowe są cylindryczne z zaokrąglonymi, maczugowatymi lub prawie główkowatymi wierzchołkami. Strzępki pod skórką zżelowane o szerokości 1–3 µm. Nie znaleziono sprzążek[5].

Występowanie i siedlisko

[edytuj | edytuj kod]

Podano występowanie tego gatunku w niektórych państwach Europy, niektórych rejonach USA i w Republice Południowej Afryki[6]. W Polsce gatunek rzadki. W piśmiennictwie naukowym do 2003 r. podano tylko dwa jego stanowiska; w Beskidzie Śląskim i w Sudetach[3]. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status E – gatunek zagrożony wymarciem, którego przeżycie jest mało prawdopodobne, jeśli nadal będą działać czynniki zagrożenia[7]. Znajduje się na listach gatunków zagrożonych także w Niemczech, Anglii, i Finlandii[3].

Prawdopodobnie grzyb saprotroficzny rozwijający się na martwym drewnie sosny[5].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2021-11-28].
  2. ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2021-11-28].
  3. ↑ a b c Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
  4. ↑ Rekomendacja nr 1/2021 Komisji ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów [online] [dostęp 2021-11-28].
  5. ↑ a b c d e f Michael Kuo, Buchwaldoboletus hemichrysus [online], MushroomExpert [dostęp 2021-11-28].
  6. ↑ Mapa występowania złotaka siarkowego na świecie [online] [dostęp 2021-11-28].
  7. ↑ Zbigniew Mirek i inni, Czerwona lista roślin i grzybów Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, PAN, 2006, ISBN 83-89648-38-5.