Áed III Aired

Áed III Aired

król Dál nAraidi
Okres	od 690 do 698
Poprzednik	Ailill mac Dúngaile
Dane biograficzne
Data śmierci	698

Áed III Aired, Áed III Airech („Szlachetny”) lub Áed III Airdd (zm. 698 r.) – król Dál nAraidi na terenie irlandzkiego Ulaidu (Ulster) od 690 r. do swej śmierci.

W VI i VII w. królestwo Dál nAraidi było częścią konfederacji plemion Cruithni na terenie krainy Ulaid. Áed był członkiem klanu Uí Dercu Chéin, który zamieszkiwał w dolinie rzeki Lagan na granicy obecnych hrabstw Down i Antrim.

Według Księgi z Leinsteru objął władzę nad Dál nAraidi po śmierci Aililla mac Dúngaile (zm. 690). Zaś jego następcą został brat poprzednika, Cú Chuarán mac Dúngaile. Roczniki pod r. 698 rejestrują śmierć Áeda w bitwie pod Telach Garraisc w Fernmag (Farney, hr. Monaghan) wraz z Conchobarem Macha mac Máele Dúin, królem Airthir (plemię Airgíalla w ob. hr. Armagh). Prawdopodobnie byli oni sprzymierzeńcami walczącymi przeciw Uí Cremthainn (inne plemię Airgialla na wschodzie hr. Fermanagh i północy hr. Monaghan). Inna wersja, znajdująca się „Rocznikach Fragmentarycznych”, informuje, że Conchobar był jego wrogiem i z tego powodu pozabijali się nawzajem w bitwie. Przyczyną wojny mogła być ochrona kościelnej niezależności Armagh od Uí Néill, którzy podporządkowali od siebie Airgíalla.

Bibliografia

• An Irish-English Dictionary, by E. O’Reilly, a new edition, carefully revised, and corrected, with a Supplement, by J. O’Donovan, Dublin 1864, s. 20.
• Book of Leinster, formerly Lebar na Núachongbála, Vol. I, ed. R. I. Best, O. Bergin and M. A. O'Brien, first edition, Dublin 1954, s. 195.
• Byrne F. J., Irish Kings and High-Kings Four Courts Press, Second edition (Repr.), Dublin 2004, s. xvii, 109 i 117, ISBN 1-85182-552-5.
• The Chronicle of Ireland, transl. with an introduction and notes T. M. Charles-Edwards, Vol. 1, Liverpool University Press 2006, s. 173, ISBN 978-0-85323-959-8.