Łopuszno

Ten artykuł dotyczy miasta. Zobacz też: inne znaczenia tej nazwy.

Łopuszno

miasto w gminie miejsko-wiejskiej
Pałac Dobieckich w Łopusznie[1]
Herb
Państwo	Polska
Województwo	świętokrzyskie
Powiat	kielecki
Gmina	Łopuszno
Prawa miejskie	2023
Burmistrz	Andrzej Cieślicki
Powierzchnia	5,24 km²
Populacja (2021) • liczba ludności • gęstość	1402[2] 268 os./km²
Strefa numeracyjna	41
Kod pocztowy	26-070[3]
Tablice rejestracyjne	TKI
Położenie na mapie gminy Łopuszno Łopuszno
Położenie na mapie Polski Łopuszno
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego Łopuszno
Położenie na mapie powiatu kieleckiego Łopuszno
50°56′55″N 20°15′03″E/50,948611 20,250833
TERC (TERYT)	2604084
SIMC	0248622[4]
Urząd miejski ul. Konecka 12 26-070 Łopuszno
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa
BIP

Rynek w Łopusznie

Łopuszno – miasto w Polsce, położone w województwie świętokrzyskim, w powiecie kieleckim, w gminie Łopuszno^[5][4]. Miasto jest siedzibą gminy Łopuszno. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kieleckiego. W 2023 otrzymała prawa miejskie^[6].

Położenie

Miejscowość znajduje się w północno-zachodniej części województwa świętokrzyskiego, 31 km od Kielc. Łopuszno położone jest na Wzgórzach Łopuszańskich, wchodzących w skład Wyżyny Przedborskiej. Znajdują się tu liczne wzniesienia zbudowane ze skał jurajskich i górnotriasowych. Na północny wschód od miejscowości rozciąga się Pasmo Dobrzeszowskie Gór Świętokrzyskich.

Przez miasto przebiegają drogi wojewódzkie nr 728 i 786.

Integralne części miasta

Integralne części miasta Łopuszno^[5][4]

SIMC	Nazwa	Rodzaj
0992757	Górki	część miasta
0992763	Ludwików	część miasta
0992770	Roszka	część miasta
0992786	Sadów	część miasta

Historia

Nazwa miejscowości pochodzi prawdopodobnie od łopianu (łopucha) – rośliny, która licznie występowała w tych okolicach. Pierwsze wzmianki o miejscowości pochodzą z XIV w. W dokumencie z 1355 wieś zapisana została pod nazwą Łopuszna, w 1367 już jako Łopuszno. W XV w. wieś była własnością rodziny Łopuszańskich. Pod koniec XIV, lub na początku XV w. powstał tu pierwszy drewniany kościół. W XVII w. Łopuszno nabył Zygmunt Łącki. Kolejnymi właścicielami miejscowości byli Derszniakowie herbu Korczak.

W 1732 po ślubie Anny Derszniakównej z Janem Dobieckim herbu Ostoja dobra Łopuszna stały się własnością rodu Dobieckich. Majątek składał się z zabudowań dworskich otoczonych parkiem i czterech folwarków: Łopuszno, Jasień, Sady (bądź Chucisko) i Zarębieńce.

Pod koniec XIX w. w Łopusznie znajdowały się 62 domy. Wśród mieszkańców przeważała ludność żydowska. Na 828 osób zamieszkujących Łopuszno – 587 było narodowości żydowskiej. We wsi koncentrował się okoliczny handel, Łopuszno było zamieszkiwane przez dużą liczbę rzemieślników. Znajdował się tu kościół parafialny, sąd gminny, kancelaria gminna oraz bożnica. Jurysdykcji miejscowego sądu gminnego podlegały gminy: Łopuszno, Snochowice, Piekoszów i Zajączków.

W Łopusznie znajduje się obecnie miejsce stacjonowania Zespołu Ratownictwa Medycznego Świętokrzyskiego Centrum Ratownictwa Medycznego i Transportu Sanitarnego o symbolu W-5. W mieście działa też klub piłki nożnej Zryw Łopuszno, założony w 1973^[7].

Otrzymanie statusu miasta (2023)

W 2022 roku Rada Gminy Łopuszno przyjęła uchwałę XXXVI/315/2022 o przeprowadzeniu z mieszkańcami gminy konsultacji w sprawie nadania Łopusznu statusu miasta. Termin przeprowadzenia głosowania: 14-19 marca 2022^[8]. W konsultacjach udział wzięło 336 mieszkańców gminy, z czego 317 osób oddało ważne głosy. Z tej liczby 251 osób było za nadaniem Łopusznu statusu miasta (79,18% ważnych głosów), 50 uczestników było przeciw (15,77%), a 16 osób wstrzymało się od zajęcia jednoznacznego stanowiska (5,05%). W Łopusznie oddano 59 głosów, z czego 48 było za (81,36%), 9 przeciw (15,25%), a dwa głosy były wstrzymujące się (3,39%)^[9]. 25.03.2022 Rada Gminy podjęła uchwałę XXXVII/319/2022 o wystąpieniu z wnioskiem o nadanie statusu miasta miejscowości Łopuszno. Za głosowało 10 radnych, 3 było przeciw, a 2 wstrzymało się od głosu. 1 stycznia 2023 doszło do nadania statusu miasta^[10].

Zabytki

• Pałac Dobieckich z 1897 r. z bramą murowaną z I poł. XVIII w. wzniesiony według projektu Władysława Marconiego. Znajduje się przy ulicy Koneckiej 2. Przed wybudowaniem pałacu siedzibą Dobieckich był stary drewniany dwór. Drewniany dwór najprawdopodobniej spłonął i w jego pobliżu Eustachy Dobiecki zbudował nową siedzibę rodu. Po śmierci Eustachego Dobieckiego, cały majątek odziedziczył Artur Dobiecki (bratanek Eustachego). Podczas działań wojennych w czasie I wojny światowej pałac spłonął i popadł w ruinę. W roku 1936 przeprowadzono odbudowę zniszczonego obiektu. Po II wojnie światowej majątek ziemski przeszedł na rzecz Spółdzielni Produkcyjnej w Łopusznie. W latach 1947–1948 przeprowadzono remont i adaptację budynku na szkołę. W budynku funkcjonował Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych Nr 5 w Łopusznie, w tym Liceum Ogólnokształcące im. kardynała Karola Wojtyły^[11], obecnie działający w nowej siedzibie przy ul. Kasztanowej^[12]. Pałac odzyskali spadkobiercy – rodzina Chrzanowskich^[13]

Do rejestru zabytków nieruchomych został wpisany zespół dworski z bramą wjazdową (nr rej.: A.415/1-3 z 30.05.1972) oraz park (nr rej.: 641 z 17.12.1957)^[14].

• Kościół parafialny przebudowany pod koniec XIX w.

Ludzie związani z Łopusznem‎ ‎

 Z tym tematem związana jest kategoria: ‎‎Ludzie związani z Łopusznem‎.

Zobacz też

• Parafia Podwyższenia Krzyża Świętego w Łopusznie
• Cmentarz żydowski w Łopusznie

Przypisy

1. Dawna rezydencja, obecnie w budynku mieści się Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych
2. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-04] .
3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 698 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
4. GUS. Rejestr TERYT
5. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
6. Piekoszów i Łopuszno z prawami miejskimi! [online], Starostwo Powiatowe w Kielcach, 30 grudnia 2022 [dostęp 2023-05-06]  (pol.).
7. Skarb - Zryw Łopuszno (90minut.pl)
8. Konsultacje Łopuszno
9. Wyniki Łopuszno
10. Dz.U. z 2022 r. poz. 1597.
11. A. Deneka, Adaptacja zabytkowego pałacu w Łopusznie na cele kulturalno-oświatowe, Indeks, nr 41, 1998 r.
12. Historia Szkoły | Powiatowy Zespół Szkół w Łopusznie [online], zsp5lopuszno.pl [dostęp 2024-04-26]  (pol.).
13. Chrzanowscy odzyskali pałac w Łopusznie – wyrok NSA [online], www.rp.pl [dostęp 2020-10-18]  (pol.).
14. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo świętokrzyskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 27 [dostęp 2015-11-09] .

Linki zewnętrzne

• Łopuszno, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. V: Kutowa Wola – Malczyce, Warszawa 1884, s. 730 .
• Gminny Ośrodek Sportowo – Wypoczynkowy w Łopusznie (GOSW)
• Niezależny portal informacyjny mieszkańców gminy Łopuszno

Kontrola autorytatywna (miasteczko):

• VIAF: 158494381
• GND: 7535185-7
• J9U: 987009293913505171