Ługwałd

Ługwałd

wieś
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	olsztyński
Gmina	Dywity
Liczba ludności (2011)	506[2]
Strefa numeracyjna	89
Kod pocztowy	11-001[3]
Tablice rejestracyjne	NOL
SIMC	0473017
Położenie na mapie gminy Dywity Ługwałd
Położenie na mapie Polski Ługwałd
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Ługwałd
Położenie na mapie powiatu olsztyńskiego Ługwałd
53°50′51″N 20°27′02″E/53,847500 20,450556[1]
Strona internetowa

Ługwałd (niem. Hochwalde) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Dywity. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. Miejscowość znajduje się w historycznym regionie Warmia^[4]. We wsi znajduje się Jezioro Ługwałdzkie. We wsi działa Stowarzyszenie „Ługwałd”^[5] We wsi jest sklep oraz świetlica, znajdująca się w budynku dawnej szkoły, funkcjonują cztery pensjonaty, oferujące około 60 miejsc noclegowych. Przez wieś przebiega żółty szlak rowerowy, wyznaczony przez LGD „Warmiński Zakątek”, który prowadzi z Dywit do Brąswałdu i Barkwedy. We wsi znajduje się drewniana dzwonnica, dwie kapliczki przydrożne oraz trzy krzyże przydrożne.

Historia

Po raz pierwszy w dokumentach Ługwałd wymieniany jest pod nazwą Hogenwalt (1363 r.), później zapisywano nazwę wsi jako Hogemwaldt (1625), Hogenwalde (1656), Hogwald (1656), Hugwaldt (1673). Od 1785 funkcjonowała nazwa Hochwalde. Polska nazwa Ługwałd pojawiła się w dokumentach w roku 1884. W 1947 r. przejściowo wieś nazywano Ługowo.

Wieś została założona w 1363 r., ale w czasie wojen Zakonu Krzyżackiego z Polską została zniszczona w XV w. Ponowna kolonizację nowymi osadnikami prowadził Mikołaj Kopernik w 1519 r., oraz ponownie po zniszczeniach wojennych w 1520 r., kiedy to sołtys Tomasz otrzymał pomoc od Kopernika na zagospodarowanie. W 1770 Ługwałd obejmował 30 włók, w tym cztery należące do sołtysa i 26 czynszowe.

W okresie międzywojenny w Ługwałdzie aktywny był Związek Polaków w Niemczech, do którego należeli m.in.: Jakub i Maria Ehmowie, Józef Kalisz, Matylda Skrzybska, Marta, August i Rozalia Surrejowie.

W 1993 r. Ługwałd liczył 151 mieszkańców, w 2007 r. we wsi zameldowane były 374 osoby, natomiast w 2012 r. – 456 mieszkańców.

31 sierpnia 2013 wieś hucznie obchodziła 650 rocznice założenia^[6].

Ludzie związani z Ługwałdem

Z Ługwałgu pochodzi Józef Jagałła (1890-1970), polski działacz plebiscytowy na Warmii. Ukończył szkołę rolniczą w Olsztynie. W czasie I wojny światowej służył w wojsku niemieckim. W 1920 wstąpił do wojska polskiego i pracował w Naczelnej Komendzie Straży Ludowej w Olsztynie. Po przegranym plebiscycie wyjechał w Poznańskie, na stałe osiadł w Bydgoszczy.

Bibliografia

• Anna Pospiszyl, Toponimia południowej Warmii. Nazwy miejscowe. Pojezierze, Olsztyn, 1987, ISBN 83-7002-289-8
• Daniela Lewicka, Ryszard Tomkiewicz, Gmina Dywity. Teraźniejszość i przeszłość. OBN Olsztyn, Olsztyn 1994, 85 str.
• Ługwałd – opis wsi na stronie „Warmia znana i nieznana” [1]
• ks. Walenty Barczewski Geografia polskiej Warmii

Przypisy

1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 73986
2. BIP, Dane statystyczne z dnia 31.12.2011 r.. [dostęp 2012-07-19].
3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 762 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
4. ks. Walenty Barczewski Geografia polskiej Warmii , str.6: Warmia zawiera 4 powiaty brunsberski, licperski, reszelski, olsztyński i 12 miast. Jest to enklawa katolicka w środku Prus Wschodnich położona od rzeki Pasaryi (Passarge) na zachód, do zatoki Fryjzkiej (Frisches Haff) na północ, od staropruskiej Natangii, i Bartyi na wschód do Galindyi na południe: Tu stanowią granicę prostą linią od lasku Krakotyn pod Swiętolipką do Kurk mazurskie powiaty rastemburski, ządzborski, szczycieński (Ortelsburg), niborski,ostródzki; .
5. Stowarzyszenie „Ługwałd”
6. Ługwałd zakończył obchody jubileuszu 650-lecia