Łędławki

Łędławki
wieś
Państwo

 Polska

Województwo

 warmińsko-mazurskie

Powiat

bartoszycki

Gmina

Bisztynek

Liczba ludności (2021)

105

Strefa numeracyjna

89

Kod pocztowy

11-230[2]

Tablice rejestracyjne

NBA

SIMC

0472070

Położenie na mapie gminy Bisztynek
Mapa konturowa gminy Bisztynek, w centrum znajduje się punkt z opisem „Łędławki”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Łędławki”
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa konturowa województwa warmińsko-mazurskiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Łędławki”
Położenie na mapie powiatu bartoszyckiego
Mapa konturowa powiatu bartoszyckiego, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Łędławki”
Ziemia54°06′06″N 20°56′38″E/54,101667 20,943889[1]

Łędławki (niem. Linglack) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie bartoszyckim, w gminie Bisztynek. Przez wieś przebiega niebieski szlak turystyczny (szlak napoleoński)[3].

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Miejscowość została założona w 1362 pod niemiecką nazwę Rosengarten[4]. 20 grudnia 1362 roku miejscowość licząca 31 łanów została przekazana Prusowi o imieniu Talnik. 19 czerwca 1396 do wsi dołączone zostało kolejne 10 łanów ziemi. W miejscowości mieściła się karczma, która została zniszczona podczas wrogiego najazdu. Biskup Jan III 16 grudnia 1419 odnowił przywilej dla Nicolosa Santireme i karczma została odbudowana. Miejscowość razem z Warmią w latach 1466-1772 znajdowała się pod polskim panowaniem[5]. W 1785 miejscowość zmieniła swoją nazwę na Linglack[4]. W 1785 we wsi znajdowało się 25 gospodarstw domowych[6]. W 1820 w miejscowości znajdowało się 28 gospodarstw domowych, w których mieszkało 196 mieszkańców[7].

Po II wojnie światowej wieś znalazła się w granicach Polski i zmieniła swoją nazwę na Łędławki. Miejscowość znalazła się w Gminie Grzęda. W 1954, po reformie podziału administracyjnego Łędławki należały do gromady Bisztynek w powiecie reszelskim[8], który pod koniec 1958 przemianowano na powiat biskupiecki[9]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego[10].

Demografia

[edytuj | edytuj kod]

Według Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań z 2021 roku miejscowość zamieszkuje 105 osób z czego 51,4% mieszkańców stanowią kobiety, a 48,6% ludności to mężczyźni. Miejscowość zamieszkuje 1,8% mieszkańców gminy Bisztynek. Współczynnik feminizacji we wsi wynosi 106 i jest porównywalny do współczynnika feminizacji dla województwa warmińsko-mazurskiego oraz dla całej Polski[11].

57,1% mieszkańców wsi Łędławki jest w wieku produkcyjnym, 25,7% w wieku przedprodukcyjnym, a 17,1% mieszkańców jest w wieku poprodukcyjnym. Na 100 osób w wieku produkcyjnym przypada we wsi Łędławki 75,0 osób w wieku nieprodukcyjnym. Ten wskaźnik obciążenia demograficznego jest więc znacznie większy od wskaźnika dla województwa warmińsko-mazurskiego oraz całej Polski. Średni wiek mieszkańców wynosi 35,1 lat oraz 36,7 w przypadku kobiet i 33,4 w przypadku mężczyzn[11].

Według danych pochodzących z Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań w 2002 roku we wsi Łędławki było 37 gospodarstw domowych. Wśród nich dominowały gospodarstwa zamieszkałe przez jedną osobę, których było 11[11].

Zmiany w liczbie ludności
1820 1885 1905 1910 2021
196[7] 286[12] 290[13] 244[14] 105[11]

Sport i rekreacja

[edytuj | edytuj kod]

Przez miejscowość przechodzą dwa szlaki rowerowe:

  • żółty
  • niebieski (Europejski Szlak Turystyczny, Szlak Napoleoński) – Jest to domniemana trasa przemarszu wojsk napoleońskich na Moskwę w 1812 roku. Jest to też trasa przemarszu wojsk rosyjskich w 1914 roku – fragmentów tzw. armii Samsonowa[15][16][17].

Zabytki

[edytuj | edytuj kod]

Na granicy miejscowości znajduje się granitowy obelisk z wyrytym napisem Grenze von Linglack, czyli granica Łędławek[19].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 68004
  2. Kod pocztowy Łędławki •• Wyszukiwarka, kody pocztowe, ulice, mapa [online], www.kodypocztowe.info [dostęp 2019-11-13].
  3. Andrzej Grabowski, Szlakiem napoleońskim przez Łędławki i Nową Wieś Reszelską [online], naszawarmia.pl, 2 lipca 2011 [dostęp 2024-04-14] (pol.).
  4. a b Dietrich Lange, Bildarchiv Ostpreußen [online], bildarchiv-ostpreussen, 2005 [dostęp 2024-04-14] (niem.).
  5. Carl Peter Woelky, Johann Martin Saage, Codex diplomaticus Warmiensis oder Regesten und Urkunden zur Geschichte Ermlands. Bd. 2, Urkunden der Jahre 1341-1375 nebst Nachträgen von 1240-1340 ; Urkunden der Jahre 1341-1375 nebst Nachträgen von 1240-1340, Mainz: Franz Kirchheim, 1864, s. 347 [dostęp 2024-04-15] (niem.).
  6. Johann Friedrich Goldbeck, 'Volständige Topographie des Königreichs Preussen. 1, ... welcher die Topographie von Ost-Preussen enthält' - Digitalisat | MDZ [online], Digitale-sammlungen [dostęp 2024-04-14] (niem.).
  7. a b Samuel Gottlieb Wald, Topographische Übersicht des Verwaltungs-Bezirks der Königlichen Preussischen Regierung, Królewiec: Degen, 1820, s. 162 [dostęp 2024-02-12] (niem.).
  8. Rada Ministrów, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych, Internetowy System Aktów Prawnych, 25 września 1954 [dostęp 2024-02-12] (pol.).
  9. Rada Ministrów, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 1958 r. w sprawie zmiany nazw niektórych powiatów w województwach olsztyńskim, poznańskim i zielonogórskim., Internetowy System Aktów Prawnych, 15 grudnia 1958 [dostęp 2024-02-12] (pol.).
  10. Rada Ministrów, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych., Internetowy System Aktów Prawnych, 28 maja 1975 [dostęp 2024-02-12] (pol.).
  11. a b c d Wieś Łędławki (warmińsko-mazurskie) [online], Polska w liczbach [dostęp 2024-04-15] (pol.).
  12. Westfaelische-geschichte, Berlin [dostęp 2024-04-15] (niem.).
  13. Statistisches Landesamt, Gemeindelexikon für das Königreich Preussen. H. 4, Provinz Pommern / auf Grund der Materialien der Volkszählung vom 1. Dezember 1905 und anderer amtlicher Quellen bearb. vom Königlich Preussischen Statistischen Landesamte, Berlin: Verlag des Königlichen Statistischen Landesamts, 1908 [dostęp 2024-04-15] (niem.).
  14. Uli Schubert, Willkommen bei Gemeindeverzeichnis.de, www.gemeindeverzeichnis.de, 1 grudnia 1910 [dostęp 2024-04-15] (niem.).
  15. Andrzej Grabowski, Szlakiem napoleońskim przez Łędławki i Nową Wieś Reszelską [online], naszawarmia.pl, 2 lipca 2011 [dostęp 2024-04-14] (pol.).
  16. Andrzej Grabowski, Miejsce pamięci w Nowej Wsi Reszelskiej [online], Bisztynek24, 11 sierpnia 2008 [dostęp 2024-04-14] (pol.).
  17. Andrzej Grabowski, Kamienisty szlak turystyczny [online], gazetaolsztynska.pl, 18 maja 2014 [dostęp 2024-04-14] (pol.).
  18. Andrzej Grabowski, Złamane drzewo uszkodziło kaplicę w Łędławkach [online], gazetaolsztynska.pl, 2 sierpnia 2014 [dostęp 2024-04-14] (pol.).
  19. a b c Andrzej Grabowski, Łędławki [online], bisztynek24, 4 lipca 2011 [dostęp 2024-04-14] (pol.).