Śmiałowice

Śmiałowice

wieś
Kościół św. Wawrzyńca w Śmiałowicach.
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Powiat	świdnicki
Gmina	Marcinowice
Wysokość	185–216 m n.p.m.
Liczba ludności (2012)	345[2]
Strefa numeracyjna	74
Kod pocztowy	58-124[3]
Tablice rejestracyjne	DSW
SIMC	0853524
Położenie na mapie gminy Marcinowice Śmiałowice
Położenie na mapie Polski Śmiałowice
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Śmiałowice
Położenie na mapie powiatu świdnickiego Śmiałowice
50°54′11″N 16°33′01″E/50,903056 16,550278[1]
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Śmiałowice (niem. Schmellwitz) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie świdnickim, w gminie Marcinowice.

Podział administracyjny

W latach 1945–1954, miejscowość należała do gminy Pszenno, do jednej z gromad. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa wałbrzyskiego.

Nazwa

Nazwa wsi pochodzi od nazwiska pierwszych właścicieli wsi, być może od wymienianego w dokumentach z r. 1336 Bogusława lub Bogusza de Smelewicz^{[potrzebny przypis]}.

Zaraz po II wojnie światowej polskie władze spolonizowały niemiecką nazwę na Śmiłowice, a w roku 1947 na Śmiałowice^{[potrzebny przypis]}.

Opis

Morwa biała będąca pomnikiem przyrody

We wsi znajdują się: kościół parafialny pw. św. Wawrzyńca z XIII wieku, zespół pałacowy oraz dawny młyn i szkoła, pełniąca obecnie funkcję świetlicy wiejskiej. Ponadto koło rzeki Bystrzycy ulokowane jest boisko sportowe wraz z placem zabaw. W Śmiałowicach są też: dęby szypułkowe (Quercus robur L.) o obwodzie około 5 m oraz pomnikowa morwa biała o obwodzie 430 cm, posadzona w 1688 roku przez jezuitów^[4]

Zabytki

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są^[5]:

• murowany kościół pw. św. Wawrzyńca, wzniesiony w połowie XIII wieku, o czym świadczy dwuwozówkowy układ cegieł widoczny na najstarszej, północnej ścianie świątyni^[6], przebudowany w XVI w. i 1925 r., wewnątrz cenne wyposażenie m.in. gotycka figurka Matki Bożej z XV w., barokowe ołtarze z XVII w., kamienna chrzcielnica i ambona z XVII w.^{[potrzebny przypis]}
• zespół pałacowy:
  • pałac; pierwotnie dwór z XVI w., przebudowany na pałac przez oo. jezuitów w roku 1680, później w XIX w.^[7]
  • park, powstały po roku 1820

Przypisy

1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 137112
2. GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1280 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
4. 331-letnia morwa • ŚWIDNICKI PORTAL HISTORYCZNY [online], ŚWIDNICKI PORTAL HISTORYCZNY, 3 czerwca 2019 [dostęp 2020-06-21]  (pol.).
5. Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 162. [dostęp 2012-10-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-27)].
6. Kościół - STOWARZYSZENIE ROZWOJU WSI ŚMIAŁOWICE [online], www.smialowice.pl [dostęp 2020-06-21]  (pol.).
7. Pałac w Śmiałowicach – Pałac Śmiałowice – Schmellwitz – Dolny Śląsk

Bibliografia

• Rezydencje ziemi świdnickiej, zespół redakcyjny: W. Rośkowicz, S. Nowotny, R. Skowron, Świdnica 1997, s. 80.

Linki zewnętrzne

• Informacje o wsi na stronie Stowarzyszenia Rozwoju Wsi Śmiałowice
• Miejscowość Śmiałowice na stronie www.marcinowice.pl