Romániço

Vos an lenga piemontèisa
Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì.

La lenga romániço a l'é un proget ëd lenga ausiliar antërnassional creà dël 1991 e motobin anfluensà da l'esperanto, l'ido e l'antërlenga. Le diferense prinsipaj antra ël romániço e coste lenghe a son:

  • Ël romániço l'ha un léssich ch'as basa an manera s-ciassa ansima al latin volgar.
  • A l'ha na gramàtica pì sempi — visadì a declina mai ij nòm sostantiv.
  • A l'ha n'articol definì special (il) për arferisse a la classa antrega d'un nòm sostantiv: servar la hómino "serve a l'uman"; servar il hómino "serve a l'umanità".
  • A l'ha un pronòm ëspecial për arferisse mach a j'esse uman.
  • A l'ha un sistema dij verb ch'a peul rend-se an manera sintética e an manera analìtica.

Fonologìa

[modìfica | modifiché la sorgiss]

Ël romániço a eufr ij midem son dle vocaj e dle consonante dlë spagneul. Da na mira general, j'acent a dròco tuti an sla penùltima sìlaba, gavà për l'infinitiv, ch'a l'ha l'acent an sl'ùltima. Comsëssìa, vàire paròle a l'han acent an sla tersùltima sìlaba.

Alfabet e pronunsia

[modìfica | modifiché la sorgiss]
a b c d e f g ĝ h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

La pì part ëd le vocaj e dle consonante a son-a tanme sò equivalent dl'alfabet fonétich antërnassional, gavà che:

  • c /ts/
  • ĝ /dʒ/
  • j /ʒ/
  • q /k/ (mach dnans a u)
  • x /ks/ (ël midem son an tute le posission)
  • y /j/ (sempe na consonanta)

Ël romániço a l'ha 3 bigrama stàndard:

  • ch /tʃ/
  • kh /x/ (utilisà da ràir)
  • sh /ʃ/

E costi ditongh-sì:

  • ia /ja/
  • ie /je/
  • ii /ji/
  • io /jo/
  • iu /ju/
  • ua /wa/
  • ue /we/
  • ui /wi/
  • uo /wo/
  • uu /wu/
  • au /aw/
  • eu /ew/

Gramàtica

[modìfica | modifiché la sorgiss]

Tanme l'esperanto e l'ido, ël romániço a l'é na lenga aglutinanta, visadì sò vocabolari a l'é costruì ansima a dle rèis invariàbij.