برسر عہدہ سوانیاں (انگریزی: Women in positions of power) اوہ سوانیاں نيں جنہاں دے پاس کوئی عہدہ، اثر انگیزی یا ذمے داری اے۔ تاریخی اعتبار توں اقتدار بین الاصناف غیر مساویانہ طور اُتے تقسیم ہويا اے۔ بااختیار تھانواں عمومًا سوانیاں توں زیادہ مرداں نوں حاصل رہے نيں۔[۱] جداں جییسے عالمی سطح اُتے جنسی برابری دا تصور زور پھڑ ریا اے، عورتاں زیادہ توں زیادہ طاقت ور تھانواں اُتے فائز ہوئے رہیاں نيں، جس دا سبب پالیسی تے سماجی انصاف اے۔[۲]
پیو ریسرچ سینٹر دے 2017ء وچ کیتے گئے تجزیے دے مطابق، دنیا بھر وچ 15 سوانیاں بر سرِ اقتدار نيں جنہاں وچوں اٹھ اپنے ملک دی پہلی سواݨی رہنما نيں۔ لیکن اس دا مطلب ایہ اے کہ سوانیاں رہنما اقوام متحدہ دی 193 رکن ریاستاں وچوں 10 فیصد توں کم دی نمائندگی کر رہیاں نيں۔ ایہ عدد جے چیکہ بہت زیادہ خوش نما نئيں اے، مگر ایہ صورت حال کچھ سال پہلے توں بہتر اے جدوں کسی عورت دا سربراہ ملک ہونا تے وی کدی کدائيں سی۔[۳] سربراہ ملک توں قطع نظر زمینی سطح اُتے کم دی جگہ عورتاں دنیا بھر وچ مرداں دے شانہ بہ شانہ کم کرنے لگیاں نيں، تے اپنی محنت تے لگن دے سبب اوہ کئی ذمے داری دے عہدےآں اُتے فائز ہوئے رہیاں نيں، جداں کہ صدر شعبہ یا کمپنیاں دے چیف ایگزیکیٹیو آفیسر۔ ایہ تعداد وی مرداں دے بالمقابل کافی کم اے۔
جدید دور وچ حکومتاں وی سرکاری محکمےآں تے فوج جداں عہدےآں وچ عورتاں نوں جگہ دینے لگیاں نيں۔ اس دی اک مثال 2017ء وچ شام دی فوج وچ پہلی بار بریگیڈیئر جنرل دے عہدے اُتے اک سواݨی دا تقرر اے۔ اوہ پہلی سواݨی نيں جو فوج دے اس اعلیٰ عہدے تک پہنچی نيں۔ نبل مدحت بدر نامی ایہ فوجی افسر شام دے شہر تارتوس نال تعلق رکھدی نيں۔ اس توں پہلے شامی فوج وچ سوانیاں دی شمولیت تے مختلف عہدےآں اُتے انہاں دی ترقی کوئی نويں گل نئيں اُتے اس عہدے تک پہنچنے والی مدحت پہلی سواݨی نيں۔[۴] ایداں دے عہدے عرب ملکاں تے کئی غیر عرب ملکاں وچ زیادہ تر مرداں ہی نوں دتے جاندے رہے نيں۔