شہزادہ میر سید محمود آغا | |
---|---|
مغل شہزادہ تے نويں حضرت ایشان | |
پیؤ | امیر سید حسن بن عظیم اللہ |
ماں | بی بی سیدہ ایشانی |
موت | 1882 بیگم پورہ، لاہور |
دفن | بیگم پورہ، لاہور |
مذہب | نقشبندی سنی اسلام (سپریم لیڈر) |
پیشہ | فقیہ |
شہزادہ سید محمود آغا' (وفات ۱۸۸۲) اک صوفی بزرگ (قطب), فقیہ، ۔ اوہ پہلے حضرت ایشان دی سطر وچ محمد دی اولاد توں سن تے سلسلہ نقشبندیہ دے نويں حضرت ایشان دے طور اُتے خدمات انجام دیندے سن ۔ [۱]
شہزادہ اپنی والدہ دی طرف توں حضرت ایشان دی اٹھويں نسل نال تعلق رکھدا اے تے انہاں دی صف وچ انہاں دے آباؤ اجداد عبدالقادر گیلانی تے حسن العسکری توں اے۔ اپنی والدہ دے ذریعے، انہاں نوں مغل شاہی شاہی وی عطا کيتا گیا اے، کیونجے انہاں دی والدہ وی مغل شہنشاہ اورنگ زیب دی اولاد توں سی۔
ان دے والد افغانستان دے سیداں دے اک سردار قبائلی شہزادے (امیر کبیر) سن امام حسین ابن علی] دی اک بااثر اولاد دے طور اُتے ۔ ۔[۲][۳]
اپنے بھائی سید میر جان دے نال مل کے، اس نے حضرت ایشان دی سبھیاچار نوں زندہ کیا، جدوں ایہ اپنے پردادا حضرت ایشان پنجم، مغل شہزادہ سید کمال الدین دی المناک شہادت دی وجہ توں تقریباً بھلا دتی گئی سی۔ نقشبندی سبھیاچار دے احیاء دے اس مرحلے نوں فارسی اصطلاح "راستخیز" توں پہچانا جاندا اے، جس دا مطلب اے "دوبارہ جنم" یا "حیا"۔[۴]
ذرائع انہاں مواقع دا ذکر کردے نيں جدوں اس نے اپنے پیروکاراں دی روحانی، سماجی تے مالی معاملات وچ مدد کيتی۔ شہزادہ اک مضبوط حاکم دے طور اُتے جانیا جاندا سی جس وچ اک اہم انٹیلی جنس ڈھانچہ سی۔ اس نے متاثرین نوں بچانے دے لئی خاص طور اُتے اپنی انٹیلی جنس ساخت دا استعمال کيتا۔ اک مشہور موقع انہاں دے پیروکاراں دے بچےآں نوں مجرمانہ اغوا کاراں توں بچانا سی، جنہاں نے چائلڈ لیبر دی وجہ توں انہاں دے نال زیادتی کيتی۔ [۵]
ترمیم شدہ حمد فارسی وچ اے، جو حضرت ایشان تے انہاں دی اولاد دی مادری بولی اے:[۸]
رودر صف دوستان ما باش و مترس ساڈے دوستاں دا نال داں تے گھبراواں نئيں۔
خاک راہ آستان ما باش و مترس ساڈی وراثت دے راستے اُتے خاک ہو جاؤ تے مت ڈرو
گر جمله جهان قصد اوجود تاں کند اس وقت وی جدوں ساری دنیا آپ دے خلاف ہوئے۔
دل فارغ دار از آن ما باش و مترس صاف دل رکھن تے ساڈے نال رہیاں تے خوفزدہ نہ ہون۔
ما در کشانتان هستیم در کوه و دره اسيں توانوں پہاڑاں تے وادیاں وچ رکھدے نيں
انجا که شیر و پلنگ و هشدار گزرد جتھے شیر، ٹائیگر تے ہیناس آس پاس ہُندے نيں
پیران قوی دارم و مردان دے نال میرے پاس مضبوط تے نامور بزرگ نيں۔
ہر کس جے وی ما کج نگر جان برہ جو ساڈی طرف دیکھے گا اس دی کوئی زندگی نئيں ہوئے گی۔
رودر صف دوستان ما باش و مترس ساڈے دوستاں دا نال داں تے گھبراواں نئيں۔
خاک راہ آستا ما باش و مترس ساڈی وراثت دے راستے اُتے خاک ہو جاؤ تے مت ڈرو
سید محمود آغا بہت کھلے ذہن دے انسان سن جنہاں نے مختلف مذاہب دے لوکاں نوں اپنی طرف متوجہ کيتا۔ لاہور وچ وڈے مذہبی گروہاں دے اراکین نے انہاں توں الہی طاقتاں تے صفات نوں منسوب کیا، آخر کار اسنوں اپنے غیر مسلم پیروکاراں نوں اسلام وچ تبدیل کرنے دی اجازت دتی گئی۔[۹]
شہزادہ دا انتقال لاہور وچ اس وقت ہويا جدوں اوہ ویہہ سال دے جوان سن تے سید میر جان دے مستقبل دے مقبرے دے کھبے طرف بیگم پورہ، لاہور وچ انہاں دے مقبرے وچ دفن نيں۔ انہاں دی موت دے وقت، انہاں دے مختلف مذاہب دے پیروکاراں دے درمیان اک پرتشدد تصادم ہويا، جنہاں نے اپنے مذہب دے تقدس نوں انہاں توں منسوب کيتا۔ ref> انہاں دے مسلم پیروکاراں وچ سنی تے شیعہ شامل سن، جدوں کہ لاہور وچ انہاں دے ہندو پیروکاراں نے انہاں نوں [[کرشنا] دے تناسخ دا درجہ وی قرار دتا۔ ] ] ہور برآں، لاہور وچ ہم عصر سکھ انہاں نوں گرو مندے سن، حالانکہ سید محمود آغا نہ تاں ہندو سن تے نہ ہی سکھ، اک قدامت پسند مسلمان دے طور اُتے اپنی اقدار نوں برقرار رکھدے سن ۔[۱۰] آخر کار، انہاں دے وڈے بھائی سید میر جان نے ثالثی دی تے ہجوم نوں پرسکون کیا، تے فیصلہ کيتا کہ انہاں نوں اسلامی طریقے توں مزار حضرت ایشان وچ دفن کيتا جائے، تے غیر مسلم وفادار نوں اُتے امن طریقے توں اسلام قبول کيتا۔ انہاں دی وفات دی برسی مختصر دعاواں دے نال منائی جاندی اے جسنوں ذکر کہیا جاندا اے۔ اس دے پیروکار اسنوں "نورون الا نور" یا "نبی محمد دا نور دا منشور" کہندے نيں۔[۱۱]
وہ اپنے وڈے بھائی تے استاد سید میر جان توں اپنی وفاداری دے لئی جانیا جاندا اے۔ اسنوں اسلام سنی نقشبندیان وچ ربط دے تصور دے طور اُتے وڈے پیمانے اُتے تسلیم کيتا جاندا اے، جو کہ لگن اے، اک دا ماسٹر سید محمود آغا نوں اصول پسندانہ طور اُتے "ربط" دی مثال دے طور اُتے لیا جاندا اے۔ اوہ محمد تے علی توں مشابہت رکھدے سن ۔ [۱۲]