شیریں رتناگر | |
---|---|
جم | 20ویں صدی[۱]
|
وفات |
|
عملی زندگی | |
مادر علمی | ساوتری بائی پھلے پونہ یونیورسٹی |
پیشہ | ماہر انسانیات ، مصنف ، ماہر آثاریات ، مورخ |
پیشہ ورانہ زبان | انگریزی [۲] |
نوکریاں | جواہر لال نہرو یونیورسٹی |
ترمیم |
شیريں ایف رتنجے اک بھارتی ماہر آثار قدیمہ اے جنہاں دا کم وادی سندھ دی رہتل اُتے مرکوز اے۔ اوہ کئی کتاباں دی مصنفہ نيں۔
رتنجے دی تعلیم دکن کالج، پونے، پونے یونیورسٹی توں ہوئی۔ انہاں نے قدیم عراقی رہتل دے آثار قدیمہ دا مطالعہ آثار قدیمہ انسٹی ٹیوٹ، یونیورسٹی کالج لندن توں کيتا۔[۳]
وہ جواہر لال نہرو یونیورسٹی، دہلی دے تاریخی مطالعہ مرکز وچ آثار قدیمہ تے قدیم تریخ دی پروفیسر سی۔ اوہ 2000ء وچ ریٹائر ہوئی تے اوہ اس وقت ممبئی وچ رہنے والی اک آزاد محقق اے۔ انہاں نوں وادیٔ سندھ دی رہتل دے خاتمے وچ معاون عوامل اُتے تفتیش دے لئی جانیا جاندا اے۔[۴]
شیريں رتنجے ماہر آثار قدیمہ ڈی منڈل نے 2003ء وچ اک مکمل دن صَرف کر کے آرکیالوجیکل سروے آف انڈیا (اے ایس آئی) دی بابری مسجد دے انہدام دے مقام اُتے کيتی گئی کھدائیاں دا جائزہ لیا۔ ایہ کارروائی سنی وقف بورڈ دی ایما اُتے کيتی گئی سی۔ اس دے بعد انہاں دو محققاں نے اے ایس آئی دی کھدائیاں اُتے اک انتہائی تنقیدی مواد Ayodhya: Archaeology after Excavation دے عنوان توں لکھیا۔ 2010ء وچ ایہ دونے الہ آباد ہائی کورٹ دے روبہ رو سنی وقف بورڈ دے گواہ دے طور اُتے حاضر ہوئے۔[۵]
اپنے فیصلے وچ ہائی کورٹ نے کئی گواہاں دے رول دی شدید نکتہ چینی کی، جنہاں وچ رتنجے وی شامل سی تے جسنوں ایہ مجبورًا حلفیہ قبول کرنا پيا کہ اسنوں آثار قدیمہ دی بھارت وچ کھدائیاں دا کوئی عملی تجربہ نئيں اے۔[۶] رتنجے تے انہاں دے حامیاں نے بعد وچ اس دی پیش کردہ روداد دا دفاع کيتا کیونجے اوہ بھارت دے باہر کئی آثار قدیمہ دی کھدائیاں دا حصہ رہی اے جیساکہ تل الریمہ، عراق، 1971ء۔[۷]۔ ايسے طرح رتنجے ترکی تے خلیج وچ وی مشاہدہ کرچکی اے۔[۸]
اس توں پہلے اس مقدمے وچ شیريں رتنجے نوں توہین عدالت دی نوٹس جاری ہوئی سی کہ اس نے اک عدالدی حکم دی خلاف ورزی دی اے جس دے ذریعے زیر دوران مقدمے اُتے اپنے خیالات دا عوام دے روبرو اظہار اُتے روک لگی سی۔[۹]