ابو اسحاق ابراہیم ابن موسی الشاطبیؒ (720 – 790 ہجری / 1320–1388 عیسوی) مالکی مذہب دے پیروکار اندلس دے سنی اسلامی قانونی اسکالر سن ۔ [۱] آپ دا انتقال 1388 وچ غرناطہ وچ ہوئے۔ امام شاطبیؒ دا پورا ناں "ابراہیم بن موسی بن محمد الشاطبی الغرناندی" سی۔ آپ دا خاندان بنو لخم نال تعلق رکھدا سی۔ آپ دی کنیت "ابو اسحاق" سی تے کنیت "اللخمی"، "الغرناطی"، "المالکی" تے "الشطبی" سی۔ آپ دی تریخ پیدائش تے مقام معلوم نئيں اے۔ پر، آپ دی کنیتاں وچوں اک، "شاطبی"، شہر Xàtiva دی طرف اشارہ کردا اے۔ جو اس گل دی نشاندہی کردا اے کہ اوہ اس قصبے دے مہاجرین دی نسل توں سن ۔
الشطیبی غرناطہ دے شیخاں تے غیر ملکیوں دے بوہت سارے علماء دا طالب علم سی جنہاں نے وکھ وکھ سائنسی شاخاں وچ اپنی ادبی تے سائنسی تیاری وچ اچھی کارکردگی دا مظاہرہ کیتا، بشمول:
پہلے: غرناطہ دے علماء
[سودھو]ان دے ممتاز بزرگاں وچوں:
- ابو عبداللہ محمد بن فخر البیری، (متوفی 754ھ)، انہاں دے شاگرد ابن الخطیب انہاں دے بارے وچ فرماندے نيں {{شامل اقتباس|متفقہ امام عربی دے فن وچ اس دی امامت اس دے لئی خدا تعالیٰ دی طرف توں اس وچ تحفظ، علم، تنقید تے رہنمائی دے لئی کھلی اے } کسی تے نوں کیوں پسند نئيں اے })۔ الشاطبی نے انہاں نوں ست قراءتاں ست مہراں وچ پڑھ کر سناواں تے اس توں بولی تے ہور فقہ دا علم لیا تے مردے دم تک انہاں دا تقاضہ کيتا۔
- ابو جعفر احمد الشکوری: اک فرضی گرامر فقیہ جو غرناطہ وچ کتاب (سباویح)، (قانون ابن ابی الربیع)، (تلخیس ابن البناء)، (الفیہ ابن مالک)، (الفیہ ابن مالک) دا مطالعہ کر رہے سن ۔ واجباتِ دعوت) تے (المدنا الکبریٰ)۔
- ابو سعید فراج بن قاسم بن احمد بن لب الطغلبی (متوفی 782 ہجری)، غرناطہ دے مفتی اعظم، اس دی مسجد دے مبلغ تے اس دے مدرسہ ناصریہ وچ استاد۔
- ابو عبداللہ محمد بن علی البلانسی الاوصی (متوفی 782ھ) کتاب دی تفسیر (قرآن دے اوباشاں پر) دے مصنف نيں۔
- ابو عبداللہ محمد بن ابی الحجاج یوسف بن عبداللہ بن محمد ال یحسیبی المعروف لوشی، (پیدائش 692ھ)
جتھے تک انہاں دے شیوخ دا تعلق مہاجر علماء توں اے، اوہ ایہ نيں:
[[احمد بابا التمبکی انہاں وچ حافظ، فقیہ، ابو العباس احمد الکباب سن، جنہاں دا انتقال (779 ہجری) وچ ہويا، تے جدید مفتی ابو عبداللہ الحفار، دوسرے علماء دے نزدیک۔
بوہت سارے معزز علماء جنہاں نوں سائنس دا سہرا دتا گیا اے انہاں دی تصدیق امام شاطبی نے دی اے، تے انہاں دے علوم تے اختراعات سائنس دے وکھ وکھ پہلوآں وچ وکھ وکھ نيں، الطبقتی نے انہاں وچوں تن دا ذکر کيتا اے، تے اوہ ایہ نيں:[۲]
- أبو يحيى بن عاصم، العلامة الشهيد في ساحة المعركة يوصف بأنه (صاحب الإمام الشاطبي ووارث طريقته).
- أخوه القاضي الفقيه أبو بكر بن عاصم صاحب المنظومة الفقهية الشهيرة (تحفة الحكام).
- الشيخ الفقيه أبو عبد الله البياني.
إضافة إلى أبو جعفر القصار، وأبو عبد الله المجاري.
اانہاں نے اپنے زمانے دے نامور علماء توں تعلیم حاصل کيتی۔ بوہت گھٹ عمری وچ ہی عربی بولی تے اتحاد و تحقیق وچ ماہر ہو گئے۔ اوہ کسی وی نتیجے اُتے پہنچنے توں پہلے اپنے استاداں توں وکھ وکھ موضوعات اُتے تبادلہ خیال کردے سن ۔
- الاعتصام ( كتاب الاعتصام ), 794696261 - امام شاطبی دی ایہ مشہور کتاب مذہبی بدعات دی تعریف دے موضوع اُتے حتمی انسائیکلوپیڈیا اے۔ ایہ 10 ابواب اُتے مشتمل اے۔ تعارف سید رشید ردا المصری نے لکھیا اے۔ ایہ عظیم کتاب دار الکتب العربیہ نے 1931 وچ قاہرہ وچ شائع کيتی سی۔
- الموافقات فی اصول الشریعۃ ( الموافقات فی اصول الشریعة ), 37140768 - ایہ وی امام شاطبی دی مشہور کتاباں وچوں اک اے۔ ایہ اصول الفقہ ، تے اسلامی فقہ تے مقاصد الشریعہ (اعلیٰ مقاصد) دے موضوع اُتے اے۔ اسنوں دولت التیونس (تیونس) نے چار جلداں وچ شائع کيتا (انگریزی وچ The Reconciliation of the Fundamentals of Islamic Law دے ناں توں ترجمہ تے شائع کيتا گیا)۔
- شارع الخطاسہ - ایہ کتاب علم النحو دے بارے وچ اے۔
- الاتفاق فی علم الاشتقاق - ایہ کتاب علم الصرف، یا عربی مورفولوجی دے موضوع اُتے سی، لیکن ایہ انہاں دی زندگی وچ ضائع ہو گئی۔
- کتاب المجالس - اس کتاب وچ صحیح بخاری دی کتاب الکتاب البیوع دی تفسیر شامل اے۔
- کتاب الفداء و الانشادات - اس کتاب وچ ادب اُتے دو جلداں شامل نيں۔
- ↑ Dr. Ahmad Raysuni, Imam Shatibi's Theory of the Higher Objectives and Intents of Islamic Law translated by Nancy Roberts, publisher IIIT. p.74.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- محمد خالد مسعود، اسلامی قانونی فلسفہ: ابو اسحاق الشاطبی دی زندگی تے فکر دا مطالعہ ، میک گل یونیورسٹی 1977
- ڈاکٹر احمد ریسونی، امام شاطبی دا نظریہ اسلامی قانون دے اعلیٰ مقاصد تے ارادےآں دا ترجمہ نینسی رابرٹس ، ناشر IIIT نے کيتا۔
- وائل بی حلق، اسلامی قانونی نظریات دی تریخ ، کیمبرج 1997، چوہدری۔ 5۔
- شاطبی مرکز، الامام الشاطبی دی زندگی ، shatibionline.com
سانچہ:اعلام مالکیہسانچہ:القراء العشرة ورواتهم