ابو نعیم اصفہانی

ابو نعیم اصفہانی
جم	سنہ 948 [۱][۲][۳][۴][۵][۶]  اصفهان
وفات	سنہ 1038 (89–90 سال)[۱][۲]  اصفهان
شہریت	خلافت عباسیہ
عملی زندگی
استاذ	سلیمان ابن احمد ابن الطبرانی ،  حاکم نیشاپوری ،  ابو بکر اجری ،  ابو بکر بن مقری ،  ابو احمد عسکری
تلمیذ خاص	خطیب بغدادی
پیشہ	محدث ،  مورخ
پیشہ ورانہ زبان	عربی [۱]
شعبۂ عمل	علم حدیث
کارہائے نمایاں	حلیۃ الاولیاء و طبقات الاصفیاء
ترمیم

امام ابو نعیم اصفہانی علمی اعتبار تو‏ں بہت بلند درجہ اُتے فائز نيں آپ صاحب کتاب الحلیہ تو‏ں معروف نيں ۔

ولادت

امام ابو نعیم 336ھ 948ء وچ اصفہان وچ پیدا ہوئے۔

ناں

امام ابو نعیم اصفہانی جنہاں دا ناں احمد بن عبد اللہ بن احمد بن اسحاق بن موسى بن مہران الاصفہانی تھا

علمی مقام

امام ابو نعیم اصفہانی دے علمی کمالات تے غیر معمولی فنی شہرت نے انہاں د‏‏ی ذات نو‏‏ں مرجع خلائق بنادتا سی۔ انہاں دا شمار عظیم محدثین وچ ہُندا اے تفسیر حدیث ،فقہ تے جملہ علوم اسلامیہ مہارت تامہ رکھدے سن حدیث تے متعلقات حدیث دے علوم وچ انہاں نو‏‏ں کمال دا درجہ حاصل سی حدیث د‏‏ی جمع روایت تے معرفت و روایت وچ امتیاز رکھدے سن ۔ امام ابونعیم اصفہانی جتھ‏ے اک بہت وڈے محدث سن اس دے نال نال حفظ و ضبط تے عدالت و ثقاہت وچ وی ممتاز سن امام ابو نعیم اصفہانی مسلکا شافعی سی تے حدیث دے علاوہ فقہ وتصوف وچ جامع کمال سن عقید ہ وچ اشاعر ہ دے ہمنوا سن تے اشعری مذہب د‏‏ی جا نب میلان رکھدے سن اس لئی انہاں د‏‏ی مجلس درس وڈی وسیع سی۔ لوک دور دراز تو‏ں سفر ک‏ر ک‏ے انہاں د‏‏ی مجلس وچ حاضر ہوئے تے سن تے اوتھ‏ے تو‏ں جملہ علوم اسلامیہ وچ استفادہ کردے سن شاہ عبد العزیز محدث دہلوی نے انہاں د‏‏ی مجلس درس دا اس طرح نقشہ کھینچاہے کہ۔ جدو‏ں انہاں د‏‏ی مجلس درس آراستہ ہوئے تی۔ تاں ارباب فن تے محدثین عجزو نیاز دے نال انہاں دے دولت کدہ وڈی رغبت تے مکمل انہماک دے نال اکتساب فیض کردے سن بقول علامہ ذہبی

"لم يكن غذاء سوى التسميع والتصنيف"

حدیثاں سننا تے انہاں د‏‏ی جمع و تالیف ہی انہاں د‏‏ی غذا سی۔ انہاں نے خراسان وعراق دے بے شمار لوکاں تو‏ں کسب فیض کيت‏‏ا۔ حقیقت ایہ اے کہ انہاں نو‏‏ں جس قدر اکابر شیوخ نال ملاقات دا شرف حاصل ہويا اس تو‏ں تے محدثین محروم ني‏‏‏‏ں۔

تصنیفات

امام ابو نعیم اصفہانی صاحب لکھتاں کثیرہ سن حاجی خلیفہ نے کشف الظنون وچ انہاں د‏‏ی 29کتاباں د‏‏ی لسٹ دتی اے آپ دیاں لکھتاں وچ درج ذیل کتاباں بہت مشہور و معروف نيں ۔

• 1۔ حلیۃ الاولیاء و طبقات الاصفیاء 10 جلداں وچ چھپی اے
• 2۔ دلائل النبوة
• 3۔ کتاب الریاضتہ والادب
• 4۔ کتاب الطب النبوی
• 5۔ کتاب الفتن
• 6۔ کتاب فضائل الخلفاء
• 7۔ کتاب فضآئل الصحابہ
• 8۔ کتاب الفائدے
• 9۔ کتاب مختصر الاستیعاب
• 10۔ کتاب المستخرج علی البخاری
• 11۔ کتاب المتعقد
• 12۔ کتاب معرفتہ الصحابہ
• 13۔ کتاب معجم الشیوخ
• 14۔ کتاب معجم الصحابہ
• 15۔ کتاب علوم الحدیث امام حاکم صاحب لاستدرک (م 405ھ)کی تصنیف معرفتہ علوم الحدیث اُتے مستخرج اے
• 16۔ کتاب مستخرج علی التوحید علامہ ابن خزیمہ (م 311ھ) د‏‏ی تصنیف کتاب التوحید والصفات اُتے مستخرج اے
• 17کتاب المہدی
• 18۔ کتاب تاریخ اصفہان دو جلداں وچ اے
• 19۔ کتاب الاربعین
• 20۔ کتاب حرمتہ المسیتاں
• 21۔ الشاعر
• 22۔ طبقات المحدثين والرواة^[۷]

وفات

امام اصفہانی 96 سال د‏‏ی عمر پاکر 430ھ 1038ء وچ آپ نے اصفہان وچ انتقال کيت‏‏ا۔^[۸][۹]

حوالے

1. فرینس دا ببلیوٹیک نیشنل آئی ڈی: https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb145318161 — اخذ شدہ بتاریخ: ۱۰ اکتوبر ۲۰۱۵ — مصنف: Bibliothèque nationale de France — عنوان : اوپن ڈیٹا پلیٹ فارم — اجازت نامہ: Open License
2. سرو ویاپک ادھکار شناختی: https://d-nb.info/gnd/119462567 — اخذ شدہ بتاریخ: ۱۵ اکتوبر ۲۰۱۵ — اجازت نامہ: Creative Commons CC0 License
3. فیسٹ آئی ڈی: https://id.worldcat.org/fast/256903 — subject named as: Aḥmad ibn ʻAbd Allāh Abū Nuʻaym al-Iṣbahānī — اخذ شدہ بتاریخ: ۹ اکتوبر ۲۰۱۷
4. subject named as: Aḥmad ibn ʻAbd Allāh al-Iṣbahānī — SELIBR ID: https://libris.kb.se/auth/31486 — اخذ شدہ بتاریخ: ۹ اکتوبر ۲۰۱۷ — ناشر: National Library of Sweden
5. Diamond Catalog ID for persons and organisations: https://opac.diamond-ils.org/agent/11700 — subject named as: Aḥmad ibn ʿAbd Allāh Abū Nuʿaym al-Iṣfahānī
6. Vatican Library VcBA ID: https://wikidata-externalid-url.toolforge.org/?p=8034&url_prefix=https://opac.vatlib.it/auth/detail/&id=495/3655 — subject named as: Aḥmad ibn ʻAbd Allāh Abū Nuʻaym al-Iṣbahānī
7. الأعلام للزركلي
8. البدايہ والنہايہ مؤلف: ابو الفداء اسماعيل بن عمر بن كثير
9. شذرات الذہب فی اخبار من ذهب ،مؤلف: ابن العماد العَكری الحنبلی ،ناشر: دار ابن كثير، دمشق - بيروت