دا وو اتن (انگریزی: Attan) رقص دی اک غ تتتا نور راه ج جمر زت اے جو افغانستان تے پاکستان دے پشتون علاقےآں وچ رچا جاندا اے۔ ایہ رقص پشتوناں وچ وقت مسرت کيتا جانے والا رقص اے۔ پہلے ایہ اک علاقائی رقص تصور کيتا جاندا سی لیکن ہن ایہ افغانستان وچ ایہ رقص، قومی نشان دے طور اُتے ابھر رہیا اے۔[۱]
ایہ رقص پشتون سبھیاچار وچ کھلے آسمان دے تھلے کيتا جاندا اے۔[۲] موسیقی دی دھن جو ڈھول تے بانسری اُتے ترتیب دتی جاندی اے۔ اس رقص دی کلیدی ضروریات نيں۔ اک وڈے دائرے دی شکل وچ کئی لوک اک نال ڈھول دی تھاپ اُتے اک ہی طرح توں رقص کردے نيں تے ايسے دائرے وچ گھمدے جاندے نيں۔ ایہ رقص اول سست رفتار ہُندا اے لیکن جداں جداں وقت گذردا جاندا اے رفتار وچ تیزی آندی جاندی اے۔ عام طور اُتے اک ہی دھن اُتے ایہ رقص 5 توں 25 منٹ تک جاری رہندا اے۔
تة ر جمر جمر مو وو وو
ایہ خیال کيتا جاندا اے کہ ایہ رقص پشتوناں وچ رومی سلطنت توں منتقل ہويا، , تے کہیا جاندا اے کہ ایہ خاص رقص دیوی ایتتھینا توں منسوب رہیا اے۔[۳]
مختلف پشتون قبیلے وچ اتن دی کئی قسماں رائج نيں۔ ایہ رقص جنگ تے مسرت دے مواقعاں دے لئی مخصوص اے۔ جنگ تے امن دے زمانے وچ فرق کرنے دے لئی وی اس رقص وچ کئی قسماں تے طریقے رائج نيں۔ امن دے زمانے وچ کئی جگہاں اُتے مختلف مواقعاں جینال شادی، منگنی، جیت، کھیل، آزادی، فصل دی کٹائی، بہار دی آمد دے مواقعاں دے لئی وی قبیلے وچ طریقے وضع کیتے گئے نيں۔
محسود قبیلے وچ رائج اتن نہایت تنوع دا حامل اے تے صرف دھن دی تبدیلی اُتے ہی کئی مختلف طریقے رائج نيں۔ ڈھول بجانے والے نوں پشتو وچ “ڈم“ کہیا جاندا اے جو دائرہ وچ رقص کرنے والےآں دے عین مرکز وچ کھڑا رہندا اے تے ڈھول گلے وچ لٹکائے دھن وچ تبدیلی، سستی تے تیزی پیدا کردا رہندا اے۔ خٹک رقص وی اتن دی ہی اک قسم اے جو تلواراں دی مدد توں دائرے وچ کیہ جاندا اے۔ پاکستان وچ ایہ رقص سرکاری سطح اُتے کئی سول تے فوجی تقاریب وچ لاگو اے۔
ذیل وچ اتن دی کئی قسماں بیان کيتی گئیاں نيں :
| ||||||||||||||||||||||||||
جج ج