انتظار حسین
| انتظار حسین | |
|---|---|
| جم | 7 دسمبر 1923 [۱]
|
| وفات | 2 فروری 2016 (93 سال)[۲] |
| شہریت |  پاکستان |
| عملی زندگی | |
| مادر علمی | میرٹھ کالج |
| پیشہ | لکھاری [۳]، ناول نگار ، مترجم [۴] |
| پیشہ ورانہ زبان | انگریزی ، اردو ، فرانسیسی [۵] |
| اعزازات | |
 افسر برائے فنون و مراسلہ (ستمبر ۲۰۱۴)[۶] |
|
 باب ادب
| |
ترمیم  | |
.gif){kind=small}
انتظار حسین (7 دسمبر، 1923ء - 2 فروری، 2016ء) اردو دے ایک مشعور ناول، افسانہ تے تنقید لکھاری سن ۔ انتظار حسین (پیدائش: 21 دسمبر، 1925ء - وفات: 2 فروری،2016ء) اردو دے اک ناول نگار، افسانہ نگار تے تنقید نگار سن، انہاں نے اک داستان تے آپ بيتی طرز اُتے دو کتاباں لکھياں۔ حکومت فرانس نے انہاں نوں ستمبر 2014ء وچ آفیسر آف دی آرڈر آف آرٹس اینڈ لیٹرز عطا کيتا۔ انتظار حسین دا انتقال 2 فروری 2016ء نوں 92 سال دی عمر وچ لاہور دے اک ہسپتال وچ ہويا۔[۸]
جیونی
[سودھو]انتظار حسین 7 دسمبر، 1923 نوں میرٹھ، ضلع بلندشہر دے نیڑے اک چھوٹے جہے پنڈ بدائی وچّ پیدا ہوئے۔ میرٹھ کالج توں بی اے کیتی اتے پنجاب یونیورسٹی توں ایم اے اردو کرن توں بعد پترکاری دے شعبے نال وابستا ہو گئے۔ پہلا کہانی مجموعہ گلی کوچے 1953 وچّ شائع ہویا۔ روزنامہ مشرق وچّ لمے عرصے تکّ چھپن والے اوہناں دے کالم لاہور نامہ نوں بہت شہرت ملی۔ اس دے علاوہ اوہ ریڈیو وچّ وی کالم نگاری کردے رہے۔ کہانیکاری اتے ناولکاری وچّ اوہناں نوں اک خاص تھاں حاصل ہے۔
انتظار حسین 7 دسمبر 1925ء نوں میرٹھ وچ پیدا ہوئے۔ میرٹھ کالج توں بی اے کيتا۔ قیام پاکستان دے بعد لاہور وچ قیام پزیر ہوئے جتھے پنجاب یونیورسٹی توں ایم اے اردو کرنے دے بعد اوہ صحافت دے شعبے توں وابستہ ہوئے گئے۔ پہلا افسانوی مجموعہ ’’گلی کوچے ‘‘ 1953ء وچ شائع ہويا۔ روزنامہ مشرق وچ طویل عرصے تک چھپنے والے کالم ’’لاہور نامہ‘‘ نوں بہت شہرت ملی۔ اس دے علاوہ ریڈیو وچ وی کالم نگاری کردے رہے۔ افسانہ نگاری تے ناول نگاری وچ انہاں نوں اک خاص مقام حاصل اے۔ اس دیاں کتاباں وچوں "بستی" تے "خالی پنجره" دا سمیرا گیلانی نے فارسی وچ ترجمہ کيتا اے۔
فن
[سودھو]انتظار حسین اردو افسانے دا اک معتبر ناں ہونے دے نال نال اپنے اسلوب تے بدلدے لہجاں دے باعث پیش منظر دے افسانہ نگاراں دے لئی وڈا چیلنج سن ۔ انہاں دی اہمیت ایويں وی اے کہ انہاں نے داستانوی فضا، اس دی کردار نگاری تے اسلوب دا اپنے عصری تقاضاں دے تحت برتاؤ کرنا چاہیا۔ انہاں دیاں تحریراں نوں پڑھ کر حیرت کااک ریلا سا آندا اے جس دی بنا اُتے انہاں دے سنجیدہ قارئین دے پیر اکھڑ جاندے نيں۔ انہاں دی خود ساختہ صورت حال حقیقت توں بہت دور اے۔ اس طرح دی صورت حال تخیل دے حوالے توں یورپ وچ سامنے آئی۔
ماضی پرستی
[سودھو]ان دیاں تحریراں دی فضا ماضی دے داستاناں دی بازگشت اے۔ انہاں دے ایتھے پچھتاوے، یاد ماضی، کلاسیک نال محبت، ماضی پرستی، ماضی اُتے نوحہ خوانی تے روایت وچ پناہ دی تلاش بہت نمایاں اے۔ پرانی اقدار دے بکھرنے تے نويں اقدار دے سطحی تے جذباتی ہونے دا دکھ تے اظہار دے ضمن وچ بہت ساریاں جگہاں اُتے انداز تے لب و لہجہ ترش ہوئے جاندا اے۔
علامت
[سودھو]وہ علامتی تے استعاراندی اسلوب نوں نت نويں ڈھنگ توں استعمال کرنے والے افسانہ نگار سن، لیکن اپنی تمام تر ماضی پرستی تے مستقبل توں فرار تے انکار دے باوجود انہاں دیاں تحریراں وچ اک عجیب طرح دا سوز اورحسن اے۔ اس وچ ویسی ہی کشش اے جو چاندنی راتاں وچ پرانی عمارتاں وچ محسوس ہُندی اے۔
اساطیر
[سودھو]انتظار حسین دا فن عوامی نئيں۔ انہاں نے اساطیری رجحان نوں وی اپنیاں تحریراں دا حصہ بنایا۔ انہاں دے افسانےآں دے اسرار معلوم کرنے دے لئی وسیع مطالعہ کرنا وی لازمی اے۔ ہجرت دے حوالے توں اک خاص طرح دا تناؤ انتظار حسین دے ہاں جاری و ساری اے۔ اس صورت حال توں اوہ خود نوں منطقی طور اُتے وکھ نئيں کر سکے۔ انہاں نوں زندگی دی ظاہری بناوٹ توں کوئی دلچسپی نئيں سی البتہ باطن وچ جو حالت درپیش ہُندی اس دا خیال رکھدے۔ ایہی باطن دی غوطہ زنی تے اسلوبیاندی تنوع انتظار حسین دی پہچان اے۔ لیکن اوہ اسنوں فکری تے نظری پسماندگی دا ناں وی دیندے نيں۔ ایداں دے وچ اوہ فرد دی انفرادی سطح اُتے اخلاقی جدوجہد نوں بے معنی قرار دیندے نيں۔ ایہی موضوعاتی تے اسلوبیاندی سطح اوہ مقام اے جتھے اُتے انتظار حسین افسانے دے پیش منظر وچ داخل ہُندے نظر آندے نيں۔
کلا اتے سٹائل
[سودھو]انتظار حسین اردو کہانی دا اک مئتبر نام ہون دے نال نال اپنے سٹائل، بدلدے لہجیاں اتے شلپکاری دے صدقہ اج وی پیش منظر دے کہانی کاراں لئی وڈا چیلنج ہن۔ اوہناں دی اہمیت اس لئی وی ہے کہ اوہناں نے افسانوی فضا، اس دی پاتر-اساری اتے شیلی دا اپنے اجوکے تقاضیاں کے تحت ورتاؤ کرنا چاہیا ہے۔ اوہناں دیاں لکھتاں پڑھ کے حیرت دا اک ریلا جیہا آؤندا ہے جس نے اج دے سنجیدہ پڑھن آلےآں دے پیر اکھاڑ رکھے ہن۔ اوہناں دی خود ساختا صورتحال حقیقت توں بہت دور ہے۔ اس طرحاں دی صورتحال فینٹاسی دے نام ہیٹھ یورپ وچّ ساہمنے آئی۔
رچناواں
[سودھو]کہانیاں
[سودھو]ناول
[سودھو]سوے-جیونی
[سودھو]ہور
[سودھو]- جل گرجے (داستان)
- نظریے سے آگے (تنقید)[۹]
ڈرامے
[سودھو]- خوابوں کے مسافر
- درد کی دوا کیا ہے؟
- نفرت کے پردے میں
- پانی کے قیدی
انعام
[سودھو]- ستارہ امتیاز، حکومت پاکستان دی طرف توں ۔
- ستمبر 2014ء، آفیسر آف دی آرڈر آف آرٹس اینڈ لیٹرز، حکومتِ فرانس دی طرف توں ۔[۱۰]
- انتظار حسین پاکستان دے پہلے ادیب سن جنہاں دا ناں مین بکر پرائز دے لئی شارٹ لسٹ کيتا گیا سی ۔
- انھاں حکومت پاکستان نے ستارہ امتیاز تے اکادمی ادبیات پاکستان نے پاکستان دے سب توں بڑ ے ادبی اعزاز کمال فن ادب انعام توں نوازیا سی۔
وفات
[سودھو]انتظار حسین دا 2 فروری 2016ء نوں مختصر علالت دے بعد انتقال ہويا تے 3 فروری نوں انہاں نوں سپرد خاک کيتا گیا۔
باہرلے جوڑ
[سودھو]حوالے
[سودھو]- ↑ https://images.dawn.com/news/1174805/intizar-hussain-award-announced
- ↑ Veteran fiction writer Intizar Hussain dies at 92 — اخذ شدہ بتاریخ: ۲ فروری ۲۰۱۶
- ↑ http://online.wsj.com/article/SB10001424052748703860104575508901565361546.html?mod=googlenews_wsj
- ↑ ۴.۰ ۴.۱ ۴.۲ https://www.dawn.com/news/917349
- ↑ https://www.francetvinfo.fr/culture/livres/roman/mort-du-grand-ecrivain-pakistanais-intizar-hussain_3321269.html
- ↑ https://www.culture.gouv.fr/Presse/Archives-Presse/Archives-Communiques-de-presse-2012-2018/Annee-2016/Hommage-de-Fleur-Pellerin-ministre-de-la-Culture-et-de-la-Communication-a-Intizar-Hussain
- ↑ https://www.hipinpakistan.com/news/1149018
- ↑ معروف ادیب و افسانہ نگار انتظار حسین انتقال کرگئے - Pakistan – Dawn News
- ↑ انتظار حسین تعارف
- ↑ انتظار حسین دے لئی حکومت فرانس دی طرف توں اعزاز، روزنامہ ایکسپریس، صفحہ1، 21 ستمبر 2014ء
| ||||||||||||||||||||||||||||||||
