بھوٹان دے بارے وچ اک عام تاثر ایہ اے کہ ایہ اک بدھ مت دی اکثریتی مملکت ہونے دے نال نال اک رفاہی مملکت اے، جتھے دے باشندے عمومًا خوش حال نيں۔ اُتے جدید تحقیق توں پتہ چلا اے کہ بھوٹان وچ خواتین (انگریزی: Women in Bhutan) ظلم و ستم دا شکار رہیاں نيں۔ انہاں اُتے خصوصًا جسمانی تشدد دے واقعات کثرت توں رو نما ہوئے نيں تے ایہ واقعات کافی پھیلے ہوئے نيں۔ خواتین دے حقوق تے انہاں دے تحفظ دے لئی اک غیر سرکاری ادارہ ’رینیو‘ بھوٹان وچ سنہ 2004ء توں کم کر رہیا اے۔ ایہ ادارہ 2016ء تک خواتین اُتے تشدد دے 4000 معاملات دی نشان دہی کر چکيا اے۔ اس ادارے دے 2400 توں ودھ رضا کارخواتین اُتے تشدد دے خلاف آواز اٹھاندے نيں تے معاشرے وچ اس بارے وچ آگاہی پھیلانے دے لئی سرگرم نيں۔ اس ادارے دی اک رضا کار امبیکا نیوپانے جو خود گھریلو تشدد دا شکار رہیاں نيں، کہندی نيں، ’’بہت ساریاں خواتین نوں ساڈی مدد درکار اے۔ اسيں انہاں نوں اگے آنے وچ تے انہاں نوں قانونی مشاورت فراہم کرنے وچ مدد فراہم کردے نيں۔‘‘ سنہ 2014ء وچ رینیو نے تشدد دے 50 معاملات نوں ہائی کورٹ توں رجوع کيتا سی تے ایہ ادارہ 132 خواتین نوں اک متبادل رہائش وچ پناہ وی فراہم کیتے ہوئے اے۔ ایہ اندازہ لگایا گیا اے کہ بھوٹان دی 74 فیصد خواتین جسمانی تشدد دا شکار رہیاں نيں۔[۱]
صنفی فرق دی عالمی درجہ بندی رپورٹ 2019ء دے مطابق بنگلہ دیش 50، نیپال 101، سری لنکا 102، بھارت 112واں، مالدیپ 123 تے بھوٹان 131واں نمبر اُتے اے۔ ماہرین دے مطابق، 153 ملکاں وچ پاکسان دا 151 ويں نمبر اُتے ہونا زیادہ باعث تشویش اے، جے چیکہ بھوٹان دا 131 ويں نمبر اُتے ہونا وی اس ملک دے لئی غور تے اس صورت حال نوں بہتر بنانے دی کوشش اُتے غور کرنے دا مقام اے۔[۲]
بھارت دے گھریلو صارفین دے استعمال والے آلات بنانے والی معروف کمپنی اوشا انٹرنیشنل لمیٹیڈ نے جامع ترقی دے مقصد توں بھوٹان وچ تارائین فاؤنڈیشن دے تعاون توں سلائی اسکول پروگرام 2014ء وچ شروع کيتا اے۔ اس دے تحت تقابلی اصول وضوابط دی بنیاد اُتے منتخب ویہہ خواتین نوں تربیت کار دے طورپر مقرر کرنے دے لئی 10 روز دی تکنیکی تربیت دتی جائے گی۔ اس طرح توں ملک وچ خواتین نوں بااختیار بنانے دے لئی غیر ملکی ادارہ جات تے ایجنسیاں وی کوشاں نيں۔[۳]
| ||||||||||||||