بہار دا قحط 1873–74 (دوسرا نام۔ بنگال دا قحط 1873–74 ) سی۔ ایہ برطانوی ہندوستان وچ قحط سی جو صوبہ بہار ، پڑوسی صوبہ بنگال ، شمال مغربی صوبہ تے اودھ وچ خشک سالی دے بعد آیا سی ۔ اس نے ۱۴۰٬۰۰۰ کلومربع میٹر (۵۴٬۰۰۰ مربع میل) رقبہ تے 20 ملین 15 ملین آبادی نوں متاثر کيتا۔ [۱] بنگال دے نومنتخب لیفٹیننٹ گورنر سر رچرڈ ٹیمپل دے ذریعہ منعقدہ ریلیف دی کوشش برطانوی ہندوستان وچ قحط سالی دی امداد دی کامیابی دی اک کہانی سی کیونجے اس قحط دے دوران اموات دی شرح بوہت گھٹ سی۔ [۲]
جب قحط دے امکانات ودھنے لگے تاں اعلیٰ سطح اُتے کسی وی قیمت اُتے جان بچانے دا فیصلہ کيتا گیا۔ [۱] 40 لکھ روپے برما توں 450،000 ٹن چاول دی درآمد اُتے ملین خرچ ہوئے۔ [۳] اس دے علاوہ 30 کروڑ یونٹس (1 یونٹ = اک دن دے لئی اک شخص) دے لئی امدادی انتظام کرنے وچ 2 کروڑ 25 لکھ روپے خرچ ہوئے۔
قحط سالی توقع توں کم سخت ثابت ہويا سی ، تے امدادی کماں دے اختتام اُتے 100،000 ٹن اناج نوں بے کار چھڈ دتا گیا۔ [۴] کچھ لوکاں دے مطابق ، 1973 وچ (آزاد ہندوستان وچ ) ، مہاراشٹر دے قحط (مہنگائی وچ ایڈجسٹ کرنے دے بعد) دے دوران سرکاری خرچ صرف 50 فیصد زیادہ سی۔
چونکہ امدادی کماں توں وابستہ اخراجات نوں حد توں زیادہ سمجھیا جاندا سی ، لہذا برطانوی حکام نے سر رچرڈ ٹیمپل نوں تنقید دا نشانہ بنایا۔ دل توں تنقید دا اطلاق کردے ہوئے ، انہاں نے قحط توں دور ہونے والے سرکاری امداد دے عمل وچ تبدیلیاں لاواں ، تے بعد وچ انہاں نے سختی تے استعداد دے نال گزارنا مناسب سمجھیا۔ [۲] وڈے قحط توں امداد دی کوششاں دے بعد سن 1876–78 وچ بمبئی تے جنوبی ہندوستان وچ اموات دی وجہ توں ہلاکتاں دا نتیجہ بوہت گھٹ رہیا۔
"Chapter X: Famine", Imperial Gazetteer of India, III: The Indian Empire, Economic, Published under the authority of His Majesty's Secretary of State for India in Council, Oxford at the Clarendon Press, 1907, pp. 475–502
Nisbet, John (1901), Burma Under British Rule – and Before II, Westminster: Archibald Constable and Co. Ltd, archived from the original on 17 अप्रैल 2017, retrieved 9 फ़रवरी 2020 Unknown parameter |url-status=
ignored (help); Check date values in: |archivedate=, |accessdate=
(help)
Yang, Anand A. (1998), Bazaar India: Markets, Society, and the Colonial State in Bihar, Berkeley: University of California Press, archived from the original on 6 जनवरी 2009, retrieved 9 फ़रवरी 2020 Unknown parameter |url-status=
ignored (help); Check date values in: |archivedate=, |accessdate=
(help)
Dutt, Romesh Chunder (1900), Open Letters to Lord Curzon on Famines and Land Assessments in India, London: Kegan Paul, Trench, Trubner & Co. Ltd (reprinted 2005 by Adamant Media Corporation), ISBN 1-4021-5115-2
Dyson, Tim (1991), "On the Demography of South Asian Famines: Part I", Population Studies 45 (1): 5–25, JSTOR 2174991, doi:10.1080/0032472031000145056Famine Commission (1880), Report of the Indian Famine Commission, Part I, Calcutta
Dyson, Tim (1991), "On the Demography of South Asian Famines: Part II", Population Studies 45 (2): 279–297, JSTOR 2174784, PMID 11622922, doi:10.1080/0032472031000145446
McAlpin, Michelle B. (1983), "Famines, Epidemics, and Population Growth: The Case of India", Journal of Interdisciplinary History 14 (2): 351–366, doi:10.2307/203709
Ghose, Ajit Kumar (1982), "Food Supply and Starvation: A Study of Famines with Reference to the Indian Subcontinent", Oxford Economic Papers, New Series 34 (2): 368–389
Klein, Ira (1973), "Death in India, 1871–1921", The Journal of Asian Studies 32 (4): 639–659, doi:10.2307/2052814
Report of the Commissioners Appointed to Enquire into the Famine in Bengal and Orissa in 1866, I, II, Calcutta: Government of India, 1867
Hall-Matthews, David (2008), "Inaccurate Conceptions: Disputed Measures of Nutritional Needs and Famine Deaths in Colonial India", Modern Asian Studies 42 (1): 1–24, doi:10.1017/S0026749X07002892
Hill, Christopher V. (1991), "Philosophy and Reality in Riparian South Asia: British Famine Policy and Migration in Colonial North India", Modern Asian Studies 25 (2): 263–279, doi:10.1017/s0026749x00010672
McAlpin, Michelle B. (1983), "Famines, Epidemics, and Population Growth: The Case of India", Journal of Interdisciplinary History 14 (2): 351–366, doi:10.2307/203709
Temple, Sir Richard (1882), Men and events of my time in India, London: John Murray., archived from the original on 24 दिसंबर 2016, retrieved 9 फ़रवरी 2020 Unknown parameter |url-status=
ignored (help); Check date values in: |archivedate=, |accessdate=
(help)