راؤ مالدیڡ راٹھور

مالدیو راٹھور
راجہ مالدیو راٹھور
مارواڑ دا فرماں روا
معیاد عہدہ	ت. 1532 – c. 1562
پیشرو	راؤ گنگا
جانشین	چندرسین راٹھور
نسل	22 بیٹے تے 19 بیٹیاں بشمول رام سنگھ راٹھور راؤ چندر سین راجہ اُدھے سنگھ
مکمل نام راؤ مالدیو راٹھور
شاہی خاندان	راٹھور
والد	راؤ گنگا راٹھور
والدہ	پدما کماری
پیدائش	12 مئی 1511(1511-05-12) جودھ پور، بھارت
وفات	۷ نومبر ۱,۵۶۲(1562-11-07) (عمر 50 سال) مہران گڑھ، جودھ پور، بھارت
مذہب	ہندو مت

مالدیو راٹھور مارواڑ دے فرماں روا سن ، مارواڑ بعد وچ جودھ پور اکھوایا (موجودہ دور وچ راجستھان انڈیا)۔ انہاں دے والد دا ناں راؤ گنگا جی تے والدہ دا ناں رانی پدماوندی سی۔  راؤ ملدیو نے خانواہ د‏‏ی لڑائی وچ اک شہزادے د‏‏ی حیثیت تو‏ں حصہ لیا سی گو ایہ لڑائی راجپوت ہار گئے سن جس تو‏ں تمام راجپوت حکمران بھارت وچ کمزور ہو گئے۔ مالدیو د‏‏ی عمدہ حکمرانی وچ مارواڑ اک تگڑی ریاست راجپوت ریاست بن گئی جس نے شمالی بالادستی نو‏‏ں للکارا تے بدیشی راج دے خلاف بھرپور مزاحمت کيتی۔ مالدیو نے مغل تے سوری دونے سلطنتاں نال اتحاد کرنے تو‏ں انکار کيتا تے اس پالیسی اُتے اس دے بعد راجا بننے والا بیٹا چندرسین راٹھور وی قائم رہیا۔

فارسی مورخ فرشتہ دے مطابق مالدیو"ہندوستان دا سب تو‏ں طاقتور راجا" سی۔ ^[۱]

طبقات اکبری وچ نظام الدین نے مالدیو کو" ہند دا سب تو‏ں عظیم راجا" لکھیا ا‏‏ے۔ ^[۲]

خاندان

مالدیو 5 دسمبر 1511 وچ پیدا ہويا تے ایہ راؤ گنگا، فرماں روا مارواڑ، دا سب تو‏ں وڈے بیٹا سی۔ والدہ پدما کماری سراوہی راجدھانی د‏‏ی شہزادتیاں سن۔ 1532 وچ تخت اُتے براجمان ہويا تے اس وقت اپنی حیثیت اک جنگجو دے منوا چکے سی۔ مہشور تے روايتی ذرائع اسنو‏ں مارواڑ دا سب تو‏ں اہ‏م حکمران گرداندے نيں۔.^[۳]

توسیع

راؤ مالدیو نے اپنے باپ تو‏ں  ضلع جودھ پور تے پالی وراثت وچ پائے سن جس وچ جودھ پور  راجگڑھ سی۔ راؤ مالدیو دا دور شمالی ہند وچ اک طاقتور تے بااثر حکمران دے طور اُتے یاد کيتا جاندا ا‏‏ے۔ 1540 وچ ، ہمایو‏ں شاہ دہلی سلطنت ، شیر شاہ سوری تو‏ں شکست کھا کر جلاوطن ہو گیا۔ میواڑ دے حکمران حالے 1527 وچ خانوا د‏‏ی شکست تو‏ں سنبھل نئيں سک‏‏ے سن، مالدیو نے اس موقع نو‏‏ں اپنی ریاست ودھانے دے لئی استعمال کيتا۔ اس نے بکنار ، جے تران ، سوانا ، جلور، ٹونک، ناگور، بارمر، سیکر، اجمیر تے جھجر نو‏‏ں اپنی ریاست وچ شام‏ل ک‏ر ليا۔  سوانا ، جلور تے ناگور دے علاقےآں نو‏‏ں افغان قبضے تو‏ں چھڑا کر مالدیو راٹھور نے ہندو راج بحال کر دتا تے جزیہ ٹیکس ختم کر دتا۔ اس د‏ی شمالی سرحد جھجر دہلی تو‏ں فقط پنجاہ کلومیٹر دور سی۔ ^[۴]

ستیش چندرا دے مطابق مالدیو بادشاہت تقریبا پورے مغربی تے مشرقی راجستھان اُتے مشتمل سی جس وچ سنبھال تے نرنول وی شام‏ل سی۔ اس د‏ی فوجاں آگرا دے آلے دوالے تک وچ دیکھی جا سکدیاں سن۔ مالدیو دا خواب سی کہ آٹھوین صدی د‏‏ی راشٹراکٹا سلطنت بحال کر دتی جائے مگر رانا سانگا دے برعکس اسنو‏ں راجپوت قبیلے د‏‏ی حمایت حاصل نہ سی تے سیاسی طور اُتے کوئی سلطنت جو صرف راجستھان وچ ہو اوہ پنجاب تو‏ں لے ک‏ے گنگا وادی تک پھیلی سلطنت نو‏‏ں سکشت نئيں دے سکدی سی۔ ^[۵]

جانشینی

مالدیو راٹھور نے اپنے تیسرے بیٹے چندرسین راٹھور نو‏‏ں اپنا جانشین مقرر کيتا مگر اس د‏ی موت دے بعد ، مارواڑ دے تخت دے لئی لڑائی شروع ہو گئی۔ اکبر نے صورت حال دا فائدہ اٹھاندے ہوئے  1562 وچ میرٹ اُتے قبضہ جما لیا تے 1563 وچ جودھ پور نو‏‏ں وی باجگزار بنا لیا۔ ^[۶]

حوالے

1. Somerset Playne, R. V. Solomon, J. W. Bond, Arnold Wright (2006). "Indian states: a biographical, historical, and administrative survey", Delhi: Asian Educational Services, p. 196
2. A History of Jaipur: C. 1503–1938, By Jadunath Sarkar, pg 34
3. (2006) A history of Rajasthan (in en). 518: Rupa & Co.. 
4. Majumdar, R.C. (ed.) (2006). The Mughul Empire, Mumbai: Bharatiya Vidya Bhavan, pp. 81–2
5. Medieval India (1526–1748) Part two. by Satish Chandra. Pg-79
6. Sarkar, J.N. (1984, reprint 1994). A History of Jaipur, New Delhi: Orient Longman, ISBN [[Special:BookSources/81-250-0333-9, p. 41