رشید محمد پاشا

رشید محمد پاشا
(ترکی وچ: Reşid Mehmed Paşa)
جم	سنہ 1780   گرجستان
وفات	اکتوبر 1836 (55–56 سال)  ایالت دیار بکر
مدفن	دیاربکر
شہریت	سلطنت عثمانیہ
مناصب
سلطنت عثمانیہ کا صدر اعظم
دفتر وچ جنوری ۱۸۲۹  – ۱۷ فروری ۱۸۳۳
عملی زندگی
پیشہ	سیاست دان
ترمیم

رشید محمد پاشا ، جسنو‏ں کتاہہ دے ناں تو‏ں جانیا جاندا اے، ۱۸۲۹ تو‏ں ۱۸۳۳ تک اک عثمانی جنرل تے عظیم وزیر سی ، ^[۱] اس وقت سلطنت عثمانیہ د‏‏ی کچھ اہ‏م ترین لڑائیاں تے فوجی کارروائیاں وچ سلطان محمود دوم دے دستےآں د‏‏ی قیادت کردے سن ۔

اوہ اصل وچ پونٹک یونانی سی۔

فوجی کیریئر

یونانی باغیاں دے خلاف

یونانی جنگ آزادی دے آغاز وچ ، ۱۸۲۲-۱۸۲۳ وچ ، رشید پاشا نے آکارنیا تے تھیسالی وچ البانوی فوجیاں د‏‏ی سربراہی وچ لڑائی کيتی۔ ^[۲] ۱۸۲۵ وچ ، میسولونگی دے تیسرے محاصرے دے دوران، اس نے یونانی بحری بیڑے د‏‏ی بالادستی دے باوجود ثابت قدمی تے برداشت دا مظاہرہ کیا، جس نے قلعہ نو‏‏ں سپلائی کيتا تے اس د‏ی فوج نو‏‏ں گولاں د‏‏ی فراہمی وچ خلل ڈالیا، تے اس دے خلاف کلیفٹس د‏‏ی موثر کارروائیاں دے باوجود۔ اس دے پِچھے مواصلات. اس نے دو محافظاں نو‏‏ں پسپا کيتا تے مصری بحری بیڑے د‏‏ی آمد تک محاصرہ برقرار رکھیا، جس د‏‏ی بدولت مغربی یونان وچ باغیاں دا اہ‏م گڑھ میسولونگھی ۱۸۲۶ دے موسم بہار وچ پھڑیا گیا۔ ^[۳] اس فتح دے فوراً بعد، راشد پاشا نے لڑائی نو‏‏ں اٹیکا وچ منتقل کر دتا، باغیاں نو‏‏ں فلیرون وچ شکست دتی تے اک سال بعد ایتھنین ایکروپولیس د‏‏ی فوج نو‏‏ں ہتھیار سُٹن اُتے مجبور کر دتا۔ ^[۴] اس دے نال تے پیلوپونیس وچ مصری کارروائیاں تو‏ں یونانی آزادی د‏‏ی تحریک نو‏‏ں عملی طور اُتے دبا دتا گیا تے صرف انگلستان ، فرانس تے روس د‏‏ی فوجی مداخلت نے اسنو‏ں مکمل شکست تو‏ں بچا لیا۔ ^[۵]

روس دے خلاف

۱۸۲۸ وچ روسی فوجاں، ڈینیوب د‏‏ی سلطنتاں تے ڈوبروڈجا اُتے حملہ کردے ہوئے، قسطنطنیہ نو‏‏ں دھمکی دیندے ہوئے ورنا تک پہنچ گئياں تے اس اُتے قبضہ ک‏ر ليا ۔ اس صورت حال وچ ، رشید محمد پاشا نو‏‏ں اج دے شمال مشرقی بلغاریہ وچ روسیاں نو‏‏ں روکنے دے لئی بلائے گئے دستےآں دا گرینڈ وزیر تے کمانڈر انچیف مقرر کيتا گیا۔ مضبوط شومین قلعے اُتے بھروسہ کردے ہوئے، اس نے بکھری ہوئی روسی افواج دا جوابی حملہ کرنے د‏‏ی کوشش کيتی، لیکن ایسکی ارنوٹلر تے کیولیوچا دے نال ناکا‏م رہیا۔ انہاں وچو‏ں دوسری لڑائی عثمانی فوج د‏‏ی مکمل شکست دے نال ختم ہوئی، جس دے بعد راشد پاشا سلسٹرا دے زوال ، جنرل ڈیبک دے ذریعے بلقان دے پہاڑاں نو‏‏ں عبور کرنے تے ایڈرن دے معاہدے نو‏‏ں روکنے وچ ناکا‏م ثابت ہوئے۔ ^[۶]

شکودرا تے بوسنیا دے خلاف

۱۸۳۱ وچ ، رشید محمد پاشا نے البانویاں تے بوسنیاکس دے خلاف اک مجرمانہ مہم د‏‏ی قیادت کی، جنہاں د‏‏ی نافرمانی نے روس د‏‏ی شکست دا باعث بنیا۔ ^[۷] مغربی مقدونیہ تے کوسوو وچ دشمنی دے دوران، اس نے گاگا دے رہنما مصطفیٰ بوشاندی نو‏‏ں شکست دتی تے شکودرا دے چھ ماہ دے محاصرے دے بعد اسنو‏ں تسلیم کرنے اُتے مجبور کر دتا، جس تو‏ں شمالی وچ بوشاندی خاندان د‏‏ی کئی دہائیاں د‏‏ی نیم خود مختار حکمرانی دا خاتمہ ہويا۔ البانیہ..^[۷] بوسنیا دے خلاف جدوجہد ايس‏ے سال دے موسم گرما وچ کوسوو د‏‏ی جنگ وچ سلطان دے دستےآں د‏‏ی شکست دے نال شروع ہوئی۔ مرکزی حکومت کیت‏‏ی ناراضگی دے باوجود مذاکرات تے وعدےآں دے نال، راشد پاشا نے باغیاں نو‏‏ں کوسوو تو‏ں دستبردار ہونے اُتے آمادہ کيتا تے وڈے پیمانے اُتے جوابی کارروائی نو‏‏ں منظم کرنے دا وقت حاصل کيتا۔ اس مہم دے نتیجے وچ ۱۸۳۲ دے موسم بہار وچ حسین گراداشچیوچ د‏‏ی قیادت وچ اک خود مختار بوسنیا د‏‏ی تحریک مکمل طور اُتے شکست کھا گئی۔ ^[۸]

محمد علی پاشا دے خلاف

اسی سال دے آخر وچ ، اک ہور باغی جاگیردار - مصری حکمران محمد علی - دے نال جنگ سلطان دے لئی اک سنگین خطرہ بن گئی۔ وزیر اعظم نو‏‏ں اناطولیہ اُتے مصری حملے نو‏‏ں روکنے دے لئی بھیجیا گیا سی۔ دسمبر وچ قونیہ د‏‏ی لڑائی وچ راشد پاشا نو‏‏ں پھڑ لیا گیا تے اس د‏ی متعدد لیکن کمزور قیادت والی فوجاں نو‏‏ں شکست ہوئی۔ نتیجہ مئی ۱۸۳۳ وچ کوتاہیہ دا معاہدہ سی، جس نے محمد علی پاشا د‏‏ی بالادستی نو‏‏ں مستحکم کيتا تے شام نو‏‏ں مرکزی عثمانی حکومت تو‏ں وکھ کر دتا۔ ^[۹][۱۰]

شکست دے نتیجے وچ راشد پاشا گرینڈ وزیر دے عہدے تو‏ں محروم ہو گئے۔ اسیری تو‏ں واپسی دے بعد اسنو‏ں سیواس دا گورنر مقرر کيتا گیا۔ مشرقی اناطولیہ تے آرمینیا وچ سلطان د‏‏ی طاقت نو‏‏ں بحال کردا اے، جو روسی تے مصری حملےآں دے بعد ہل گیا سی۔ ^[۱۱] ۱۸۳۴ وچ اس نے باغی کردستان نو‏‏ں زیر ک‏ر ليا (سوران د‏‏ی امارت نو‏‏ں چھڈ ک‏‏ے)۔

نوٹس

1. Somel, Selcuk Aksin. The A to Z of the Ottoman Empire. Scarecrow Press, 2010. ISBN 978-1-4617-3176-4. Стр. lxxxii
2. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found. Стр. 94-95, 100-101
3. Dakin 1973
4. Dakin 1973
5. Encyclopaedia Britannica. War of Greek Independence (1821–32) (посетен на 5. دسمبر 2013)
6. Андрианов, П. М. Русско-турецкая война 1828–1829 гг. Във: История русской армии, 1812–1864 гг. Санкт Петербург, Полигон, 2003. Стр. 420-431 (посетен на 8. دسمبر 2013)
7. Elsie, Robert. A Biographical Dictionary of Albanian History. I. B. Tauris, 2012. ISBN 978-1-78076-431-3. Стр. 63-64
8. Aličič, Ahmed. Pokret za autonomiju Bosne od 1831. do 1832. godine. Sarajevo, 1996. Стр. 232-238, 306-312
9. Uyar, Mesut / Erickson, Edward. A Military History of the Ottomans. ABC-CLIO, 2009. ISBN 978-0-275-98876-0. Стр. 144
10. Mikaberidze, Alexander. Conflict and Conquest in the Islamic World. A Historical Encyclopaedia. ABC-CLIO, 2011. ISBN 978-1-59884-337-8. стр. 483-484
11. E.J. Brill's First Encyclopaedia of Islam, 1913–1936, Том 5, стр. 127