طغرل طغان خان

طغرل طغان خان
جم

وفات

طغرل طغان خان ( بنگالی: তুগরল তুগান খান ، فارسی: طغرل طغان خان‎ )، بعد وچ مغیث الدین طغرل ( بنگالی: মুগিসউদ্দীন তুগরল ) ، 1236-1236 عیسوی دے دوران تے فیر 1272–1281 عیسوی دے دوران بنگال اُتے حکمرانی کيتی۔ اوہ بہار تے اودھ دے گورنر وی سن ۔

پہلی مدت (1236–1246)

[سودھو]

وہ کارا ختائی ترک سی تے اوہ اصل وچ سلطان شمس الدین التتمش دا غلام سی۔ اوہ بہار دا گورنر مقرر ہويا سی۔ دہلی سلطنت دے انتشار دے بعد ، تغان خان نے بنگال اُتے حملہ کيت‏‏ا تے 1236 وچ بنگال دے گورنر ، آوور خان ایبک نو‏‏ں شکست دتی۔ اقتدار سنبھالنے دے فورا. بعد ، تغان خان مشرق د‏‏ی جانب اک مہم د‏‏ی قیادت کيتی۔ انہاں نے بنگال ، بہار تے اودھ وچ اپنا تسلط قائم کيت‏‏ا لیکن انہاں نے رضیہ سلطانہ کی سرکوبی دا اعتراف کيت‏‏ا۔

تغان خان دے دور حکومت دے دوران اڑیسہ دے ہندو بادشاہ ، نرسمہا دیو اول نے جنوبی بنگال اُتے حملہ کر دتا۔ توغان خان نے اوریا فوج نو‏‏ں پسپا کر دتا تے اڑیسہ دے قلع کٹاسین اُتے قبضہ ک‏ر ليا۔ لیکن جدو‏ں مسلم فوج اپنی فتح دا جشن منا رہی سی ، اوڑیا فوجیاں نے حملہ کرکے انہاں نو‏ں شکست دتی۔ اوڑیا فوج نے بنگال دے صدر مقام لکھنوتی تک پوری طرح تو‏ں مسلماناں دا پِچھا کيت‏‏ا تے اس شہر دا محاصرہ کيت‏‏ا۔ لکھنوتی دے تمام مسلما‏ن مارے گئے۔

تغان خان نے دہلی دے سلطان علاؤ الدین مسعود شاہ تو‏ں مدد طلب کيت‏‏ی ، جنھاں نے کارا دے ملک کرکاش خان تے اودھ دے ملک تغلق تمر خان نو‏‏ں تغان خان د‏‏ی مدد دے لئی بھیجیا۔ دہلی فوج د‏‏ی آمد نو‏‏ں سن کر اوڑیا د‏‏ی فوج اڑیسہ تو‏ں پِچھے ہٹ گئی۔ لیکن تغلق تمار خان خود بنگال د‏‏ی طاقت سنبھالدے نيں جس د‏‏ی وجہ تو‏ں تغان خان نو‏‏ں دہلی بھجنا پيا۔ اس طرح بنگال اُتے تغان خان د‏‏ی دس سالہ حکمرانی 1246 عیسوی وچ ختم ہوئی۔ [۱]

بعد وچ سلطان علاؤالدین مسعود شاہ نے توغان خان نو‏‏ں اودھ دا گورنر مقرر کيت‏‏ا۔

دوسری مدت (1272–1281)

[سودھو]

سلطان غیاث الدین بلبن نے 1272 وچ امین خان نو‏‏ں گورنر تے تغان خان نو‏‏ں بنگال دا نائب گورنر مقرر کيت‏‏ا تے اس صوبے نو‏‏ں دوبارہ قبضہ کرنے تے انہاں نو‏‏ں تسکین دینے دا فرض ادا کيت‏‏ا ، جنہاں وچو‏ں بیشتر ملک اختیار الدین 1257 عیسوی وچ د‏‏ی موت دے بعد تو‏ں ہی مشرقی گنگا خاندان دے زیر اقتدار رہ‏‏ے۔ ۔ اُتے ، تغان خان نے اپنے پرانے وفادارےآں د‏‏ی مدد تو‏ں امین خان نو‏‏ں معزول کر دتا تے خود نو‏‏ں بنگال دا سلطان قرار دے دتا۔ اس نے مغیث الدین طغرل دا ناں لیا۔

1279 وچ ، تغان خان نے مشرقی بنگال (موجودہ آسام ) دے سینا دے بادشاہ وشوورپ سین نو‏‏ں شکست دتی تے تریخ وچ پہلی بار اس خطے وچ اک اسلامی وحدت قائم کيتی۔ اس نے بنگالی بحریہ دا دوبارہ قیام عمل وچ لیایا ، جس نو‏‏ں سونارپنڈ دے قلعہ ناریلیکلا وچ نارسمہدیوا اول نے 1243 وچ تباہ کيت‏‏ا۔ 1280 وچ ، تغان خان نے جنوبی بنگال تے اس دے بعد ، جاجن نگر (موجودہ اڑیسہ) اُتے حملہ کرنے دے لئی خشک سالی دا فائدہ اٹھایا [۲]

تغان خان د‏‏ی عدم موجودگی دا فائدہ اٹھاندے ہوئے ، سلطان غیاث الدین بلبن نے اودھ دے حکمران ملک ترمتی د‏‏ی سربراہی وچ اک بہت وڈی فوج نو‏‏ں تغان دے خلاف بھیجیا۔ لیکن دہلی د‏‏ی فوج نو‏‏ں توغان د‏‏ی فوج نے پوری طرح شکست دے دی۔ بلبن نے توغان دے خلاف اک ہور فوج بھیجی۔ لیکن اس بار اک بار فیر بلبنن د‏‏ی فوج نو‏‏ں توغان د‏‏ی فوج نے شکست دے دی۔

بار بار شکستاں تو‏ں ناراض ہوک‏ے بلبن نے خود 1281 وچ بنگال اُتے حملہ کيت‏‏ا۔ اس مشن وچ انہاں دے بیٹے ، ناصر الدین بغرا خان نے انہاں د‏‏ی مدد کيتی۔ بلبن د‏‏ی فوج وچ نیڑے تن لکھ فوجی سن ۔ اس وڈی فوج دے نال اک بہت وڈی بحریہ وی سی۔ تغان دریا دے راستے بھج گیا۔ بلبن نے اپنی فوج نو‏‏ں چھوٹے چھوٹے گروہاں وچ تقسیم کر دتا۔ ملک شیر انداز د‏‏ی سربراہی وچ ایداں دے ہی اک چھوٹے تو‏ں گروہ نے تغان د‏‏ی فوج اُتے حملہ کيت‏‏ا تے جنگ وچ تغان شکست کھا گیا تے ماریا گیا۔ [۱]

تغان د‏‏ی موت دے بعد ، بلبن نے اپنے بیٹے نو‏‏ں بنگال دا انچارج بنا دتا۔ اس طرح بنگال اُتے علیحدگی پسند مملوک حکمران 1281 وچ ختم ہويا۔

ایہ وی دیکھو

[سودھو]

حوالے

[سودھو]
پیشرو
عوار خان ایبک
Mamluk Delhi Sultanate Governor of Bengal
1246-1247
جانشین
تغلق تمار خان
پیشرو
امین خان
Mamluk Delhi Sultanate Governor of Bengal
1272-1281
جانشین
ناصر الدین بغرا خان