اوپری چٹان دا نوشتہ۔ | |
مقام | مانسہرہ خیبر پختونخوا ، پاکستان |
---|---|
متناسقات | 34°20′0″N 73°10′0″E / 34.33333°N 73.16667°Eمتناسقات: 34°20′0″N 73°10′0″E / 34.33333°N 73.16667°E |
مزید معلومات | |
ویب سائٹ | UNESCO World Heritage Sites tentative list |
مانسہرہ سنگی فرمان موریہ شہنشاہ اشوک دے مانسہرہ خیبر پختونخوا ، پاکستان وچ پتھراں اُتے کندہ چودہ فرمان نيں۔ انہاں فرماناں یا ہدایات نوں تن چٹاناں وچ کندہ گیا اے تے ایہ تیسری صدی ق م دے نيں تے اوہ گندھارا سبھیاچار دے قدیم ہندوستانی رسم الخط ، خروشتی وچ لکھے گئے نيں۔ فرماناں وچ اشوکا دے دھرم دے پہلوآں دا ذکر ہے ۔ [۱][۲] سائٹ نوں عالمی ثقافتی ورثہ سائٹس وچ شامل کرنے دے لئی پیش کیتا گیا سی تے فی الحال اوہ عارضی لسٹ وچ اے۔
یہ فرمان پاکستان دے صوبہ خیبر پختون خوا وچ مانسہرہ شہر دے باہر اک چھوٹے توں پتھریلے پہاڑ دے باہرلے رخ اُتے لکھے گئے نيں۔ ایہ مقام شاہراہ قراقرم دے نیڑے قدیم سلک روٹ اُتے واقع اے ۔ ٹیکسلا دا آثار قدیمہ والا شہر جنوب وچ واقع اے تے ایبٹ آباد اس مقام دے مشرق وچ بالکل نیڑے واقع اے۔ [۱]
اشوک کلنگا دی فتح دے دوران اپنی فوج دی وجہ توں ہونے والی تباہی توں ناشاد ہويا تے پچھتاوا دے بعد بدھ مذہب قبول کر ليا۔ اس دی تبدیلی مذہب دے بعد ، اشوکا نے پوری موریا سلطنت وچ بدھ مت دے مقدس تھاںواں دا دورہ کیتا تے متعدد ستون کھڑے کیتے جنہاں اُتے اس نے اک نويں اخلاقی قانون دے لکھے ہوئے نقاشے رکھے سن ۔ مانسہرہ راک ایڈیکٹس بدھ مت دی توسیع تے اس دے تقویٰ یا دھرم کے قانون نوں بیان کرنے والی اشوکا اشاعت دے 33 کتبےآں وچوں اک نيں۔ [۲]
چودہ فرمان خروشتی رسم الخط وچ عبارت نيں جو گندھارا وچ مستعمل اک قدیم رسم الخط اے۔ خروشتی رسم الخط نوں سب توں پہلے جیمز پرنسیپ نے سمجھیا سی جس دے بعد خروشتی رسم الخط وچ اشوکا دے ایڈیٹس دا ترجمہ کیتا گیا سی۔ [۳]
ماحولیاتی خرابی دی وجہ توں ، چٹاناں ختم ہورہیاں نيں تے اسکرپٹ نوں ناقابل تلافی خطرہ دے رہیا اے۔ [۲] اس جگہ دی حفاظت دے لئی ، محکمہ آثار قدیمہ تے میوزیم ، پاکستان نے چٹاناں نوں ڈھانپنے تے موسم دی صورت حال توں محفوظ رکھنے دے لئی کینوپیاں فراہم کيتیاں ۔
2004 وچ ، سائٹ نوں محکمہ آثار قدیمہ تے عجائب گھر ، پاکستان نے یونیسکو دے عالمی ثقافتی ورثہ سائٹس وچ شامل کرنے دے لئی پیش کیتا سی۔ ایہ ثقافتی معیار ii ، iii تے vi وچ پیش کیتا گیا سی۔ [۱]