| محسن بھوپالی | ||
|---|---|---|
| فائل:Bhopali.jpg | ||
| ادیب | ||
| پیدائشی نام | عبدالرحمن | |
| قلمی نام | محسن بھوپالی | |
| ولادت | 29 ستمبر 1932ء بھوپال | |
| ابتدا | ہوشنگ آباد، انڈیا | |
| وفات | 17 جنوری2007ء کراچی (سندھ) | |
| اصناف ادب | شاعری | |
| ذیلی اصناف | غزل، نعت | |
| تصنیف اول | شکستِ شب | |
| تصنیف آخر | منظر پتلی میں | |
| معروف تصانیف | شکستِ شب ، جستہ جستہ ، نظمانے ، ماجرا ،گردِمسافت موضوعاتی نظمیں ، منظر پتلی میں ، روشنی تو دیئے کے اندر ہے ، اور شہر آشوب کراچی ۔کینیڈااور امریکاکا سفر نامہ، ، حیرتوں کی سرزمین، نقد ِسخن ، قومی یکجہتی میں ادب کا کردار | |
| ویب سائٹ | / آفیشل ویب سائٹ | |
محسن بھوپالی اردو دے نامور شاعر بھوپال وچ پیدا ہوئے۔
محسن بھوپالی دا اصل ناں عبد الرحمن سی۔ آپ دے والد محمد عبد الرزاق لاڑکانہ (سندھ) وچ ڈپٹی پوسٹ ماسٹرسن ۔
محسن بھوپالی دی پیدائش 29ستمبر 1932ء وچ بھوپال توں متصل ضلع ہوشنگ آباد دے قصبے سہاگپور وچ ہوئی۔
آپ نے ابتدائی تعلیم حبیبیہ مڈل اسکول تے الیگزینڈریا ہائی اسکول بھوپال توں حاصل کيتی۔ دادا توں قصص الانبیاء ، اسلام دی تریخ تے داستان امیر حمزہ پڑھی۔ دادا دے کتب خانے توں اکتساب فیض کیتا ، اسکول دے زمانے وچ ہی الف لیلی، قصہ حاتم طائی تے طلسم ہوش ربا جلد اول پڑھ پائی۔
قیام پاکستان دے بعد انہاں دا خاندان نقل مکانی کرکے لاڑکانہ منتقل ہوئے گیا تے فیر کچھ عرصے دے بعد حیدرآباد وچ رہائش اختیار کيتی۔ آخر وچ اوہ کراچی منتقل ہوئے گئے۔1951ء وچ ہائی اسکول لاڑکانہ توں میٹرک تے1954ء وچ گورنمنٹ کالج توں انٹر کیتا۔ ايسے زمانے وچ اپنا مشہور زمانہ شعر کہیا جسنوں پاکستانی سیاست وچ سند دی حیثیت حاصل اے ۔
نیرنگی سیاست دوراں تو دیکھیے
منزل انہیں ملی جو شریکِ سفر نہ تھے
بعدازاں1957ء وچ این ای ڈی گورنمنٹ کالج کراچی توں انجینئری وچ تن سالہ ڈپلومہ کیتا تے 1974 وچ کراچی یونیورسٹی توں بی۔ اے دی ڈگری حاصل کيتی۔1959ء وچ آپ نے سندھی زبان دا محکمہ جاندی امتحان وی پاس کیتا۔ 1979ء وچ کراچی یونیورسٹی توں ایم۔ اے اُردوتے 1987ءماں اردو کالج کراچی توں ایم۔ اے صحافت کیتا۔
12 جون 1952ءکو آپ حکومت سندھ دے محکمہ تعمیرات وچ اورسیئر بھرتی ہوئے تے 28جولائی 1993کو بحیثیت ایگزیکٹو انجینئرریٹائرہوئے۔ لیکن انہاں دی وجہ شہرت بحرحال شاعری ہی رہی۔ دس کتاباں دے خالق سن ۔ انہاں دی شاعری دا پہلا مجموعہ ’شکست شب‘ انیس سو اکسٹھ وچ منظر عام اُتے آیا۔ جس دے بعد انہاں دا دوسرا مجموعہ ’گرد مصافت‘ شائع ہويا۔ اس دے علاوہ ’جستہ جستہ‘، ’نظمانے‘ تے ’ماجرہ‘ انہاں دے قابل ذکر مجموعے نيں۔
آپ دی شادی 19، فروری 1956ء کومسماۃ مقبول کشور توں ہوئی جنہاں توں دو بیٹیاں تے چار بیٹے پیدا ہوئے۔ آپ دے فنی سفر دا آغاز 1947ماں پاکستان آمد دے نال ہی ہوئے گیا سی اُتے 1948ء وچ ملک دے معروف ادبی جریداں وچ آپ دا کلام شائع ہونا شروع ہوئے گیا۔
آپ دی شعری کتاباں وچ شامل نيں:
آپ کی نثری کتب میں شامل ہیں:
دو مسودے جو شائع نہ ہو سکے:
محسن بھوپالی دی شاعری وچ ادب تے معاشرے دے گہرے مطالعے دا عکس نظر آندا اے۔ انہاں نے جاپانی ادب دا اردو وچ ترجمہ کیتا تے ہائینوں ميں وی طبع آزمائی کی۔
اگر یہی ہے شاعری تو شاعری حرام ہے
خرد بھی زیر دام ہے، جنوں بھی زیر دام ہے
ہوس کا نام عشق ہے، طلب خودی کا نام ہے
انہاں دی شاعری دے موضوعات معاشرتی تے سیاسی حالات ہُندے سن ۔ انہاں دے اک قطعے نوں وی خوب شہرت حاصل ہوئی۔
جاہل کو اگر جہل کا انعام دیا جائے
اس حادثہ وقت کو کیا نام دیا جائے
مے خانے کی توہین ہے رندوں کی ہتک ہے
کم ظرف کے ہاتھوں میں اگر جام دیا جائے
ہم مصلحت وقت کے قائل نہیں یارو
الزام جو دینا ہو، سر عام دیا جائے
1988 وچ انہاں دے گلے دے سرطان دا کامیاب آپریشن کیتا گیا۔ اس دے بعد انہاں نوں بولنے وچ دشواری ہُندی سی مگر اس دے باوجود وی انہاں نے زندگی دے معمولات جاری رکھے تے مشاعراں وچ شرکت کردے تے شعر پڑھدے رہے۔
محسن بھوپالی دا 17 جنوری 2007ء بروز بدھ نوں کراچی وچ نمونیا دی وجہ توں انہاں دا انتقال ہويا۔[۲]
